10-Ma’ruza: Qismlarni tiklashda dolzarb payvandlash va naplavkalash(Perspektiv) usullari

10.12-rasm. Markazdanqochma naplavkalash tavsifli texnologik sxemasi.
a- o‘tkazuvchi shixta ko‘rinishiidagi metal; b- **eritma ko‘rinishida o‘tkazuvchi metal; 1- markazdan qochma masina shpindeli; 2- TVCh induktori; 3- eritiluvchi qism; 4- prokladka; 5- teshikli krishka; 6- shixta; 7- o‘tkazuvchi eritma; 8- quyuvchi kovsh; 9- o‘tgachidamli materialdan lotok.
Birinchi holda, vtulka zagatovkasining po‘lat bo‘lagi gorizontal aylanish o‘qi bo‘lgan markazdan qochma o‘rnatishning patron shpindeliga o‘rnatiladi. Ma’lum bir massadagi to‘ldiruvchi metallning bir qismi (cho‘ktirilgan qatlamning o‘lchami bilan belgilanadi) oqim bilan birga silindrsimon yuqori chastotali induktorda joylashgan vtulkaning ichki bo‘shlig‘iga beriladi. Vtulkalarni qizdirish uchun bir va ko‘p tarmoqli induktorlardan foydalaniladi. Bir tarmoqli induktordan foydalanilganda, markazdan qochma qurilmalar aylanishdan tashqari, valning o‘zaro harakatini ham ta’minlashi kerak. Bunday holda, ishlov beriladigan qismning butun yuzasi ma’lum bir haroratgacha bir xilda isitiladi. Qoplamadan oldin burmalarning bo‘shliqlari ikkala uchidan maxsus qopqoqlar (vilkalar) bilan yopiladi. Dizayni bo‘yicha ular kar yoki gazlarni chiqarish va jarayonni vizual kuzatish uchun xizmat qiladigan teshikka ega. Sirtni qoplash jarayonida suyuq metallning chayqalishining oldini olish uchun, yig‘ish paytida qopqoqlar asbest qistirmalari bilan yopiladi.
Ish qismining aylanish tezligi plomba qotishmasining segregatsiyaga moyilligi darajasiga qarab tanlanadi. Yuqori darajada ajratilgan qotishmalardan foydalanganda minimal aylanish tezligidan foydalanish kerak. Bundan tashqari, bunday qotishmalar uchun quyilgan metall miqdori, harorat, isitish muddati va sovutish tezligini tartibga solish kerak. Isitish uchun, qoida tariqasida, 2500 Gts yoki 8000 Gts nisbatan past chastotalar ishlatiladi. Bu elektromagnit maydonda ishlov beriladigan materialga oqimning chuqurroq kirib borishi bilan bog‘liq.
Shuning uchun, mashina generatorlari HDTV induktorlari uchun quvvat manbalari sifatida ishlatiladi.
Misol tariqasida, bir qator korxonalarda qo‘llaniladigan qo‘rg‘oshin bronza-BrS-30 ni sirpanuvchi podshipniklarning vkladishlari va vtulkalariga qoplash jarayonini ko‘rib chiqamiz. Bronza strushkali ko‘rinishidagi prisatkali metall 100 : 1 nisbatda flyus (bura) bilan aralashtiriladi va vtulka ichiga quyiladi. Markazdan qochma o‘rnatish ish qismining tezligi 3,33 - 4,16 m/s bo‘lgan aylanishga o‘tkaziladi. Induktor uchun quvvat manbai sifatida 8000 Gts tok chastotasi bo‘lgan mashina generatori ishlatiladi. Isitish harorati 1120-1150 °S, qoplamaning davomiyligi 28-30 s bronza qatlami qalinligi 3,5-4,0 mm. Eritmaning kristallanishidan so‘ng, majburiy sovutish 150 °S / s tezlikda purkagich yordamida amalga oshiriladi.
Oldindan eritilgan prisatkali metallidan foydalangan holda markazdanqochma qoplamaning ikkinchi variant qo‘llanilishi topildi. Usul avtomobil dvigatellarining gilzalarini qoplash, tormoz barabanlarining ishchi yuzasini tiklash uchun ishlatiladi.
Suyuq prisatkali qotishmasini oldindan qizdirilgan sirtga quyish orqali sirtni qoplash. Sirt qoplamasi qismning qayta tiklanadigan (qattiqlashtirilgan) yuzasi oksidlardan tozalanganligi va oqim bilan qoplanganligidan iborat. Keyin qism 1050-1200 °S haroratgacha qizdiriladi, shundan so‘ng qayta tiklanadigan sirtga suyuq prisatkali qotishmasi beriladi. Suyuq to‘ldiruvchi qotishma oldindan qizdirilgan va oksidsiz sirt bilan aloqa qilish natijasida. qismning ishonchli sintezi sodir bo‘ladi.