10. Ishlab chiqarish xarajatlari

Garchi o’rtacha umumiy xarajat odatiy birlik narxini ko’rsatsada, u ishlab chiqarish darajasi ortganida umumiy xarajatning qanday o’zgarishini ko’rsatmaydi. 2-jadvalning oxirgi ustuni firma ishlab chiqarish hajmini bir birlikka oshirgandagi umumiy xarajatning ortgan miqdorini ko’rsatadi. Bu miqdor chekli xarajat deyiladi. Masalan, Konrad ishlab chiqarishni 2 piyoladan 3 piyolaga oshirsa, umumiy xarajat 3.80$dan 4.50$ga ko’tariladi. Shunday qilib uchinchi piyolaning chekli xarajati 4.50$-3.80$ yoki 0.70$ hisoblanadi. Jadvalda chekli xarajat ikki chiziq orasida tasvirlangan, chunki u ishlab chiqarish hajmining miqdori bir darajadan boshqasiga almashganida umumiy xarajatdagi o’zgarishni ifodalaydi.

• Garchi o’rtacha umumiy xarajat odatiy birlik narxini ko’rsatsada, u ishlab chiqarish darajasi ortganida umumiy xarajatning qanday o’zgarishini ko’rsatmaydi. 2-jadvalning oxirgi ustuni firma ishlab chiqarish hajmini bir birlikka oshirgandagi umumiy xarajatning ortgan miqdorini ko’rsatadi. Bu miqdor chekli xarajat deyiladi. Masalan, Konrad ishlab chiqarishni 2 piyoladan 3 piyolaga oshirsa, umumiy xarajat 3.80$dan 4.50$ga ko’tariladi. Shunday qilib uchinchi piyolaning chekli xarajati 4.50$-3.80$ yoki 0.70$ hisoblanadi. Jadvalda chekli xarajat ikki chiziq orasida tasvirlangan, chunki u ishlab chiqarish hajmining miqdori bir darajadan boshqasiga almashganida umumiy xarajatdagi o’zgarishni ifodalaydi.
• Bu quyidagi ta’riflarni matematik izohlashda yordam berishi mumkin.
•  
• Ortacha umumiy xarajat=Umumiy xarajat/Miqdor
•  
• ATC=TC/Q
• va
• Chekli xarajat= Umumiy xarajatdagi o’zgarish/Miqdordagi o’zgarish
•  
• MC=∆TC/∆Q
•