10- nji tema: EÝerjeňli goşma sözlem hakynda umumy maglumat. Meyilnam a: Eýerjeňli goşma sözlem barada maglumat


Jemal öe girenden, Garýagdynyň ýüzi üýtgedi



Download 27,65 Kb.
bet3/4
Sana26.04.2022
Hajmi27,65 Kb.
#582344
1   2   3   4
Bog'liq
10-тема

Jemal öe girenden, Garýagdynyň ýüzi üýtgedi.
Ot getirýän maşyn görnenden, sygyrlar erlerinden turdular.
3) Öten zaman ortak işlikden soň gelen käbir sözleriň yzyndan ýöňkeme, düşüm goşulmasynyň getirilmegi bilen bolýar.
Meselem:
Ol gelen badyna, men gitdim.
Meret gutaran dessine, sen okamaga başlarsyň.
4) Öten zaman ortak işlikden soň wagt aňladýan sözleriň belli bir ýöňkemede gelmegi bilen bolýar.
Meselem:
Synçy gelen wagtynda, biziň ýaly tertipli otur.
Uniwersitet açylan ýyly, men onunjy klasda okaýardym.
5) Düýp işlikden soň belli bir ýöňkemeli “-dyk, -dik” affiksiniň golumagy bilen bolýar.
Meselem:
Ata okuwdan geldigi, men size bararyn.
6) Häzirki zaman ortak işligiň soňuna degişli ýöňkemede gelen “-ça, -çä” affiksiniň goşulmagy bilen bolýar.
Meselem:
Tä gaýdyp gelýänçä, mydama seniň hakyňda pikir eder ýaly, sen ony söýmeli, onuň göwnüni tapmady.
Ol soňy näme bolaryna garaman, tä daň atýança, urulmalara, taýaga, çümmüklere ten tutdy.
7) Işlik formalarynyňö birnäçesiniň soňuna habarlyk katego-riýasynyň “-ka, - kä” böleginiň goşulmagy bilen bolýar.
Meselem:
Aradan ýarym sagat wagt geçmänkä, oduň başynda oturdylan gara kündük lakyrdap gaýnady.
Şol goşluma işlikden beýleki sözleriň soňuna goşulmak bilen hem eýerjeň sözlem baş sözleme baglanýar.
Meselem:
Ol öýdekä, men geldim.
Bu kitap täzekä, men ony okapdym.
8) Käbir sözlerden soň gelen habarlyk kategoriýasynyň üsti bilen eýerjeňli goşma sözlemi emele getirýän sada sözlemler özara bir-bir-leri bilen baglanyşýarlar. Şeýle bolanda, habarlyk kategoriýalary öz soňlaryna degişli ýöňkeme we düşüm goşulmalaryny kabul edip, üýtge-şen formada gelýärler.
Meselem:
Özge ýaryň bar ekenin bilmedim.
Merediň düýn şu erde bolandygyny Durdydan eşitdik.
9) Eýerjeňli sözlemiň habary hal işlik formasynda bolanda, ol baş sözlem bilen şol durşuna baglanyşýar.
Meselem:

Download 27,65 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish