1 Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

Йўқолиш хавфидаги турлар сони
(Халқаро “Қизил китоб” маълумоти бўйича) 
№ 
Таксонлар 
Турлар 
Кенжа 
турлар 
Жами 
Умумий турлар 
сонига нисбатан % 
ҳисобида 
1 Сут эмизувчилар 
227 
93 
320 
6,2 
2 Қушлар
264 
167 
431 
4,6 
3 Судралиб юрувчилар 
74 
61 
135 
1,8 

---

39
 
4 Амфибиялар 
34 
7 
41 
2,8 
5 Чучук сувдаги 
балиқлар 
169 
25 
194 
3,5 
6 Юксак ўсимликлар 
25000 дан кам эмас 
10 дан кам эмас 
Аҳоли сонининг ортиши, хўжалик фаолиятининг кенгайиши туфайли 
табиатнинг инсон қўли тегмаган жойи қолмаяпти. Ҳайвонларнинг асосий 
кўпайиш ҳудудлари, миграция қилувчи йўллари, дам олиш жойлари туѐқли 
ҳайвонларнинг озиқланиш майдонлари сунъий қопламларга айланган, сувлар 
босиб, мол боқиб ѐки ҳайдаб юборилган. Айниқса, нам тропикларда кўпчилик 
ҳайвон турларининг қирилиб кетиши кузатилмоқда. 
Ўсимлик ва ҳайвон турларини давлат муҳофазасига олиш, қонунлар 
орқали овчиликни тўғри йўлга қўйиш, шунингдек, қўриқхоналар, 
заказниклар, миллий боғлар, ботаника боғлари ва “Қизил китоб” ўсимлик ва 
ҳайвон турларини асрашда муҳим ўрин тутади. 
Минтақавий экологик муаммолар. 
Ер юзасининг муайян минтақаси 
ўзига хос табиий-иқлим, ижтимоий-экологик, этнографик хусусиятлари уни 
табиат билан инсон ўртасидаги ўзаро алоқа муносабатлари характерини 
белгилаб беради. Минтақавий экологик муоммоларга баҳо беришнинг мезони 
ҳаво ва сувнинг ифлосланиши, белгиланган миқдордан ошиб кетиши, тупроқ 
эрозияси, яйловларнинг ишдан чиқиши, ўрмонларда дарахтларни кесиш ва 
бошқалар ҳисобланади. 
Марказий Осиѐда минтақавий экологик муоммолардан энг муҳими Орол 
денгизи ва Орол бўйи экологик муаммосидир. 
Бундан ташқари республикада кескин бўлиб турган экологик ва 
табиатни муҳофаза қилишга оид муаммоларга: 
йирик – ҳудудий-саноат мажмуалари жойлашган туманларда (Ангрен, 
Олмалиқ, Чирчиқ, Фарғона, Марғилон, Навоий ва ҳ.к.) табиатни муҳофаза 
қилиш муаммолари; 
агросаноат мажмуидаги экологик маммолар; 
табиатдаги сувларнинг саноат чиқиндилари, пестицидлар ва минерал 
ўғитлар билан ифлосланиши; 
ўсимлик ва ҳайвонот дунѐсини муҳофаза қилиш ва қайта тиклаш 
муаммолари, қўриқхоналар ва миллий боғлар тармоғини кенгайтириш ва ҳ.к. 
киради.