1. Yuritmalarning turlari bilan tanishish va ularni kinematik hisoblash

Yuritmaning uzatish sonini taqsimlash
Elektrodvigetalning sinxron aylanishlar takroriyligini loyihadagi elektrodvigatelni tanlanganda ham asoslash mumkin. Bu holda elaektrodvigatel aylanishlar takroriyligini quyidagicha tanlash mumkin:
, (1.3)
bunda yuritma uzatmalarining uzatish nisbatlari. Ularning qiymatini quyidagi qiymatlardan tavsiya etish mumikin:
tishli uzatmalar ;
chervyakli uzatmalar 8÷80;
zanjirli uzatmalar 3÷6;
tasmali uzatmalar 2÷4.
Reduktorlarning uzatish nisbatlarini tanlash bo‘yicha tavsiya 1.2 jadvalda keltirilgan:

1.2. jadval. Reduktorning tavsiya etiladigan uzatish nisbatlari

a) bir pog‘onali reduktor

t/r	Nomi	Uzatish soni
		max	Eng ko‘p tarqalgan
1	Silindrsimon	12,5	2,5 ÷ 8,0
2	Konussimon: To‘g‘ri tishli qiya va doiraviy tishli	3(4) 5(6,3)	– –
3	Chervyakli uzatmalar	8 ÷ 80

b) ikki pog‘onali reduktorlar

t/r	Nomi	Reduktori oralig‘i	Tezyurar	Sekinyurar
			Pog‘onaniki
1	Silindrsimon: ikkilangan yoyilgan o‘qdosh	6,3 ÷ 63
2	Konussimon-silindrsimon: tezyurar pog‘onasi konussimon to‘g‘ri tishli konussimon doiraviy tishli	6,3 ÷ 40
3	Silindrsimon tishli-chervyakli *	16 – 200 (35 – 80)	1,6 ÷ 3,15
4	Chervyakli – silindrsimon	25 - 400	,	,
5	Chervyakli – chervyakli *	63 – 2500 120 – 400

* o‘quv loyihalarida tavsiya etiladigani.
Aniqlangan va bo‘yicha elektrodvigatel tanlanadi. Tanlangan elektrodvigatlning aylanishlar takroriyligi bo‘yicha yuritmaning umumiy uzatish nisbati aniqlanadi:
(1.4)


Yuritmaning kinematik va kuch parametrlarini hisoblash
Kinematik parametrlarini hisoblashda yuritmaning vallardagi aylanishlar takroriyligi va burchak tezliklari aniqlanadi. Bunda 1, 2, 3 va 4 – vallarning aylanishlar takroriyligi va burchak tezliklarini quyidagi munosabatlardan foydalanib hisoblash mumkin:
, birinchi val bevosita elaktrodvigatel vali hisobanadi;
(1.5)
Xuddi shunga o‘xshash
(1.6)
bunda , , , yuritma 1, 2, 3, 4 – nchi vallarning aylanishlar takroriyligi; , , , shu vallarning burchak tezliklari.
va o‘zaro quyidagicha bog‘lanadigan,
yoki . (1.7)
Yuritma vallaridagi quvvatlarni uzatma, podshipnik va muftalardagi foydali ish koeffisienti, quvvat yoqotilishi koeffisientlari orqali hisoblash mumkin, masalan;
(1.8)
bunda , , , yuritma vallaridagi quvvat qiymatlari, , , oraliq uzatmalarning f.i.k., podshipnikdagi quvvat yoqotishi koeffisienti.
Vallardagi burovchi momentlarni quyidagi munosabatlardan tayyorlanib hisoblash mumkin;
; (1.9)
yoki ; . (1.10)
Bunda birinchi holda , – kWtda, ikkinchi holda Wtda larning o‘lchov birligi ikki holda ham N·m bo‘ladi.
Ba‘zi topshiriq va masalalarda baraban diametri , undagi aylana kuch beriladi. U holda
. (1.11)