1. Yosh fiziologiyasi fani va uning vazifalari. Yosh fiziologiyasining boshqa fanlar uchun ahamiyati. Gigiena fani va uning vazifalari

2-mashg‘ulot.ERKIN HARAKAT TEZLIGINING YOSHGA XOS XUSUSIYATLARINI O‘RGANISH

Erkin harakat tezligi va aniqligi bolaning asab va mushak tizimlarini hamda koordinasiya mexanizmining rivojlanish darajasiga va takomillashishiga bog‘liq, bo‘ladi. Kichik maktab yoshidagi bolalarda mushak tolalari diametri kichikdir.

Shunga ko‘ra uning chidamliligi 70% tashkil qiladi va charchashi katta odamlarnikiga nisbatan 2,5 baravar ko‘pdir.
O‘tkazuvchi yo‘llarni to‘liq mayinlashmaganligi tufayli harakat koordinasiyasi yetarlicha emasdir.
11-12 yoshda o‘tkazuvchi yo‘llarni mayinlashishi tugaydi va shunga ko‘ra harakat koordinasiyalari juda tez takomillashib boradi. Harakatlar aniq va tez bo‘ladi.
12-13 yoshda mushakni kuchi, tonusi va chidamliligi bo‘yicha jinsiy farq, ko‘rina boshlaydi. 14-15 yoshda jinsiy yetilishni boshlanishi tufayli organizmda gormonlar muvozanati o‘zgaradi va asab tizimini reaktivligi oshadi, bu esa harakat koordinasiyasiga ta’sir ko‘rsatadi.
Oldingi yillarga nisbatan harakat chidamligi buziladi. 16-17 yoshga kirganda organizmda yangi gormonal muvozanati yuzaga keladi va markaziy asab tizimining reaktivligi pasayadi. Harakat koordinasiyasi yaxshilanadi, chaqqonlik paydo bo‘ladi va mushak kuchi hamda chidimliligi oshadi. 18-19 yoshda esa erkin harakatlanish ko‘rsatkichlari yuqori darajaga ega bo‘ladi.
Bolalarda asab va mushak tizimlarini rivojlanish darajasini bormoqlarni erkin harakatlanish tezligi bo‘yicha xulosa qilish mumkin. Buni to‘g‘ri burchakda maksimal tezlik bilan quyilgan nuqtalarni miqdori asosida tavsiflasa bo‘ladi.