1. Xalqaro tashkilotlar huquqining tushunchasi va mohiyati. Xalqaro huquq va xalqaro tashkilotlar huquqi o‘rtasidagi munosabatlar

26. Xalqaro tashkilotlar tushunchasi, asoslari va vorislik ob'ektlari.
Odatda, xalkaro-xukukiy xujjatlarda xalkaro tashkilot xukumatlararo tashkilot deb kursatilgan taʼrifdan boshka “xalkaro tashkilot” tushunchasi mavjud emas. Birok bunday taʼrif fakat xukumatlararo (xalkaro) tashkilotni noxukumat farklaydi xolos. Shuning uchun ham xalkaro xukukshunos olimlar tashkilotdan xalkaro tashkilotlarga taʼrif berishganda, ular, odatda, xalkaro xukumatlararo tashkilotlarni nazarda tutishar edi. Demak, xalkaro xukumatlararo tashkilotlar suveren davlatlar yoki xalkaro tashkilotlarning erkin birlashmasi boʻlib, davlatlararo shartnoma yoki xamkorlikning muayyan sohasida davlatlarning faoliyatini muvofiqlashtirish uchun umumiy vakolatga ega xalkaro tashkilotning rezolyutsiyasi asosida tashkil etiladi, shuningdek, aʼzo-davlatlarning irodasidan mustakil xolda aloxida vakolatlarga ega boʻlib, unda tegishli bosh va yordamchi organlar tizimi faoliyat koʻrsatadi.
27. Xalqaro hukumatlararo tashkilotlarga a’zolik va davlat vakillik masalalari
Vorislik xalqaro huquq institutidir. Xalqaro huquqda vorislik – huquq va majburiyatlarning xalqaro huquqning bir sub’ektidan ikkinchisiga o‘tishidir. 1978 yildagi Shartnomalar boʻyicha davlatlarning vorisligi toʻgʻrisidagi Vena konventsiyasining 2-moddasida vorislik “hududning xalqaro munosabatlari uchun javobgar boʻlgan bir davlatning boshqa davlatga merosxoʻri boʻlishi” tushuniladi. Vorislik instituti, birinchi navbatda, xalqaro huquqning asosiy sub'ektlari sifatida davlatlarni nazarda tutadi. Xalqaro huquq fani davlat vorisligining turli nazariyalarini, jumladan, universal vorislik nazariyasini, tabula rasa va uzluksizlik nazariyalarini ajratib ko‘rsatadi. Umumjahon vorislik nazariyasi o'tmishdoshning hududi, aholisi, siyosiy tashkiloti, huquq va majburiyatlari vorisiga o'tishni o'z ichiga oladi. Tabula rasa shundan kelib chiqadiki, yangi davlat avvalgi davlatning xalqaro majburiyatlari bilan bog'lanmagan, balki o'zining shartnomaviy aloqalarini "toza varaq"dan boshlaydi. Davomiylik nazariyasi (“davom etish”) yangi davlat yoki voris davlatning barcha mavjud majburiyatlarini avtomatik ravishda kuchda saqlashni nazarda tutadi. Vorislik instituti uzoq vaqt davomida xalqaro huquqda kodifikatsiya qilinmagan. U huquq va majburiyatlarni o'tkazishning aniq holatlarida qabul qilingan odat normalari va ikki tomonlama shartnomalarga asoslanadi. Vorislik institutini kodlashtirish vazifasi 1949-yilda UNCLOS zimmasiga yuklatilgan edi. Ammo bu vazifani amalga oshirish koʻplab qiyinchiliklarni keltirib chiqardi. Vorislik masalalarini ko'rib chiqish bir necha bor qoldirildi. Nihoyat, 1961 yilda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi 1686 (XVI)[1] rezolyutsiyasiga vorislik mavzusini ustuvor masala sifatida kiritdi.