1-variant boshqaruv hisobining paydo bo’lishi va unga bo’lgan zaruriyat

3-variant 1-savol
1.boshqaruv xisobi fanining boshqa iqtisodiy fanlar bilan bogliqligi
.Boshqaruv hisobining tashkil etilishi va o'z vaqtida yuritilishi oqilona boshqaruv qarorlarining o'z vaqtida qabul qilinishi, korxona faoliyatini rejalashtirish, tahlil va nazorat qilish imkonini berib, ishlab chiqarish samaradorligini oshiradi.
Odatda, korxonalarda boshqaruv hisobi quyidagi faoliyat turlaribo'yicha yuritiladi:ta'minot-tayyorlov faoliyati; ishlab chiqarish faoliyati; moliya-tijorat faoliyati; tashkiliy faoliyat.
Korxonalarda ta'minot-tayyorlov faoliyati takror ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish va uning uzluksizligini ta'minlashga xizmat qiladi. Shu sababli, mazkur sohada dastlabki boshqaruv axborotlari yig'iladi va qayta ishlanadi.
Boshqaruv hisobi axborotlarini shakllantirishda ishlab chiqarish faoliyati muhim o'rin tutadi. Unda ishlab chiqarish xarajatlari tarkibi, o'zgarishi, ularni javobgarlik markazlari bo'yicha hisobini tashkil qilish, shuningdek, xarajatlar hisobi va tannarx kalkulatsiya- sini yuritish, sarflangan xarajatlar bo'yicha chetlanishlarni hisobga olish amalga oshiriladi.
Moliya-tijorat faoliyatida esa korxona iqtisodiy bo'linmalari (segmentlari) bo'yicha sotish, ma'muriy xarajatlar budjeti tuziladi va ulaming bajarilishi nazorat qilinadi.
Tashkiliy faoliyat bo'yicha boshqaruv hisobini tashkil qilish sh alohida bo'linmalar menejerlari zimmasiga xarajatlar hajmi, ularning samaradorligi to'g'risidagi axborotlarni shakllantirish vazifasini yuklaydi. Bunda ishlab chiqarish zararsizligi nuqtasining dastlabki hisob-kitoblari amalga oshiriladi, o'zgaruvchan, doimiy xarajatlar va foyda o'rtasidagi aloqadorlik tahlil qilinadi.
2.ustama xarajatlarining taqsimlanishi tugri usuli
Корхонада харажатлар ҳисобини тўғри ташкил қилишучун энг аввало, ана шу харажатларни ҳисобга олишда муҳим аҳамиятга эга бўлган бир қатор тушунчалар моҳиятини тўғри англаб олиш лозим бўлади. Хусусан:
Харажатларни тақсимлаш - бу ишлаб чиқаришхаражатларини аниқ харажатлар объектига олиб боришжараёнидир.
Масалан, битта ишлаб чиқариш жойида битта
маҳсулот эмас, балки бир неча турдош маҳсулотлар ишлаб чиқарилаяпти: столлар, стуллар, креслолар. Шу жойда харажатларни айнан ана шу объектлар бўйича тўғри ҳисоблаш ва тақсимлаш жуда муҳим.
Харажатлар объекти - бу ташкилий тузилма,шартнома ёки бошқа ҳисоб бирлиги ҳисобланиб, ундан харажатлар тўғрисида маълумот олинади ва у орқали жараёнлар, маҳсулотлар, ишлар ва капитал қўйилмалар лойиҳаларининг таннархи (қийматлари) ўлчанади.
Харажатлар маркази - бу ташкилий бирлик ёкифаолият доираси бўлиб, айнан шу ерда маҳсулот ишлаб чиқариш билан боғлиқ барча харажатлар тўғрисидаги маълумотларни тўплаш мақсадга мувофиқдир.
Кўп ҳолларда, бу нисбатан мустақил бўлмаган кичикдаражадаги таркибий тузилма бўлиб, у ишлаб чиқариш участкаси, бригада, цехбўлиши мумкин.