|
12-variant
1. Darsning oldindan loyihasi, ya`ni texnologik xaritasi tuzishning ahamiyati.
Darsning oldindan loyihasi, ya`ni texnologik xaritasi tuziladi. Texnologik xarita tuzish uchun o‘qituvchi darsning har bir bosqichida amalga oshiriladigan ishlar, ularda o‘qituvchining pedagogik va o‘quvchilarning o‘quv bilish faoliyatini tashkil etish, boshqarish va faollashtirish yo‘llari, teskari aloqani amalga oshirish, ularga ajratilgan vaqtni aniq belgilash lozim. Texnologik xaritada albatta tashkiliy qism, yangi mavzuning motivatsiyasi, o‘quvchilar bilimini tekshirish, yangi mavzuni o‘rganish va uni mustahkamlash, erishilgan natijalarni tahlil qilish va yakun yasash kabi bosqichlari bo‘ladi. Bunda o‘qituvchi va o‘quvchining dars davomida bajaradigan ishlari bosqichma-bosqich qayd etiladi. Dars texnologik xaritasining mukammal tuzilishi, maqsad va vazifalarini amalga oshirish, samaradorlikka erishish va bosqichlar o‘rtasidagi uzviylikni ta`minlash, vaqtdan unumli foydalanish imkonini beradi.
Boshlang'ich maktabda zamonaviy darsning texnologik xaritasi. Ta'limga "texnologik xarita" tushunchasi ishlab chiqarishdan kelib chiqqan. Texnologik xaritada mahsulotlarni ishlab chiqarish, qayta ishlash va ishlab chiqarish, ishlab chiqarish operatsiyalari va ishlatiladigan uskunalar tasvirlangan.
Texnologik xarita o'qituvchiga: ma'lum bir ta'lim harakatini amalga oshirishda shakllanadigan universal ta'lim harakatlarini belgilash; mo'ljallangan natijaga olib boradigan mavzuni o'zlashtirish bo'yicha harakatlar va operatsiyalar ketma-ketligini loyihalash; dizayn o'qitish faoliyati ma'lum bir muddat uchun; amalda fanlararo aloqalarni amalga oshirish; pedagogik jarayon ishtirokchilarining muvofiqlashtirilgan harakatlarini ta'minlash; darsning har bir bosqichida rejalashtirilgan natijalarga erishishni diagnostika qilish; kabi o'quv jarayonini qurish loyiha faoliyatibu erda barcha bosqichlar mantiqiy, o'zaro bog'liq va mavzu doirasida kengaytirilishi mumkin.
Darsning texnologik xaritasi - bu o'quv jarayonini tashkil qilishning eng zamonaviy usullaridan biri, o'qituvchi bolalarni qanday o'qitishi tasvirlangan jadval. Ko'pincha boshlang'ich sinflarda (1 dan 4 gacha) foydalaniladi, lekin o'rta va asosiy maktablar uchun mos keladi.
Darsning texnologik xaritasining vazifalari:
1. Ta'lim jarayonini davlat ta'lim standartlariga qat'iy muvofiq ravishda tashkil etish (o'qituvchilar uchun).
2. Faqatgina ta'limning emas, balki qolganlarning ham paydo bo'lishi va rivojlanishi - rivojlanayotgan va ta'lim qobiliyatlari. Boshqacha qilib aytganda, oqim sxemasi har tomonlama o'rganishni ta'minlaydi (talabalar uchun).
3. Ta'lim jarayonini bir yoki bir nechta darslar uchun emas, balki jiddiyroq davr uchun rejalashtirish - chorak, yarim yil va hatto bir yil (o'qituvchi uchun).
4. Fanlararo aloqalar amaliyotida qo'llash (talabalar uchun).
2. Tilshunoslik metodlari va til o’qitish uslublari
Tilshunoslikda metodologiya, metod va metodika tushuncha va terminlari farqlanadi. Metodologiya - (grekcha methodos - bilish yo‘llari, ilmi) nazariya va prinsiplar asosida ilmiy tadqiq qilish poydevorini yaratishdir.
Metod - har bir fan uchun xususiy va barcha fanlar uchun umumiy bo‘lgan (masalan, qiyoslash metodi), manbaqlarni to‘plash va tasnif qilish, ulardagi eng asosiy xususiyatlarni o‘rganish uchun tildagi barcha birliklar, sathlar va rivojlanish jarayonlarini, o‘zgarishlarni bilish va aniqlash uchun qo‘llanadigan uslub va yo‘llar majmuidir.
Har bir metod o‘z ichida kuzatish, dalillarni to‘plash, ularni o‘rganish, qiyoslash, chog‘ishtirish, fikrlarni umumlashtirish, anketa so‘rovnoma va tajriba sinov o‘tkazish, natijalarni statistik tahlil qilish, xulosalash kabi usullarni qamrab oladi.
Tilshunoslikning diaxron tadqiqot metodlari vaqt, zamon belgisi, ya’ni qo‘llanishiga ko‘ra uzoq o‘tmish bilan bog‘lanishi bilan tavsiflanadi. Ularga tasviriy, qiyosiy-tarixiy, chog‘ishtirish, tarixiy-qiyosiy, tipologik metodlari kiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
