1. Turmush darajasi tushunchasi va ko’rsatkichlari

Ijtimoiy-demografik ko’rsatkichlar aholining yoshi, jinsi, kasbiy-malakaviy tarkibini, ishchi kuchini jismoniy takror ishlab chiqarishni ifodalaydi. Ular ijtimoiy ko’rsatkichlarda o’z aksini topadi va ijtimoiy soha, umuman, iqtisodiyot taraqqiyoti bilan mustahkam aloqada. Bu omillar aholishunoslikning tabiiy asoslari, ya’ni aholi, uning ayrim guruhlari sonining o’zgarishi, umr ko’rish davri haqida tasavvur hosil qiladi.

Ko’rsatkichlarning obyektiv va subyektiv turlarga bo’linishi insonlar hayot faoliyatidagi o’zgarishlarni asoslash zarurati bilan izohlanadi. Obyektiv ko’rsatkichlar obyektiv (iqtisodiy, texnik va hokazo) bazaga ega bo’lsa, subyektiv ko’rsatkichlar aholi guruhlari yoki alohida shaxslarning mehnat, oilaviy munosabatlar, daromadlar, ish, turmush tarzi va shu kabilardan qoniqishi bo’yicha hisobga olinadi.