1. Transport bozori va uning mahsulotlarini xarakteristikasi va o’ziga xosligi

Vositachilar - mahsulotlarni sotish va siljitishda firmalarga yordam beruvchi bozor (kompaniya) subyektlari. Shu bilan bir qatorda ular firma haqida va o’zlari haqida ma’lumot tarqatish bilan shug’ullanadilar. Vositachilar savdo va transport tashkilotlari, reklama va marketing agentliklari, sotish bilan shug’ullanuvchi firmalar va moliya tashkilotlari bo’lishi mumkin.

5-rasm. Transport kompaniyasining marketing muhiti

Savdo kompaniyalari, birinchidan, taqsimot kanallarini aniqlashda va ikkinchidan, mijozlarni shakllantirishda ko’maklashadilar. Moliya vositachilari sifatida banklar, kredit va sug’urta kompaniyalari va boshqa moliya bitimlarini tavakkalchilikdan sug’urtalash ishlarini olib boruvchi tashkilotlar bo’lishi mumkin. Mijozlar bilan xushmuomala munosabatda bo’lish uchun kompaniya zamonaviy ishlab chiqarish texnologiyasini qo’llashdan tashqari yana marketing vositachilari bilan samarali hamkorlikda bo’lishi shart.

Raqiblar mazkur firma faoliyat yuritayotgan bozorlarda xuddi shunday mahsulotni ishlab chiqarib qatnashadigan kompaniyalar (kompaniyalar)dan iborat. Kurash haqqoniy yoki g’irrom raqobat shartlari asosida amalga oshiriladi. Birinchi holda tannarxning pasayishi, mahsulot sifatining oshishi, firmaning obro’ izzatini ko’tarish, qo’shimcha xizmatlar sektorini kengaytirish va zamonaviy marketingning boshqa usullari qo’llanadi, ikkinchisida - demping, korrupsiya, shantaj, xomashyodan, ish kuchidan, ta’minotchilardan mahrum qilish va hokazo. Rivojlangan mamlakatlarning ko’pchiligida raqobatchilikni g’irrom usullar bilan olib borish qonun tomonidan man etilgan.