1-topshiriq. Tuproq muhitini muhofaza qilish tadbirlari haqida ma’lumotlarni to’plang va o’z fikringizni bildiring. Bundan bir necha milliard yillar ilgari er qattiq tosh va qoyalardan iborat bo'lgan

1-jadval

Tuproqdagi organizm turlari	Ekologik guruhlari
Tuproq organizmlaridan tuproq shoxobchalari, inhibiotlar, mayda qurtlar-yomg‘ir qurilmalarining yaqin qarindoshlari deb atash mumkin. Bular allaqachon haqiqiy yer hayvonlaridir. Ular atmosfera kislorod, quyma havo bilan qoplangan bo‘shliqlar, ildiz harakatlar, katta umurtqasizlar kattaroq tuyg‘uslari.	O‘simliklarning ekologik guruhlari ularning ehtiyojlari asosida ekologik guruhlarga bo‘linadi: yorug‘lik,namlik, ma’lum harorati, tuproq trofik, tuproq kislotaligi, tuproq sho‘rlanishi.

	2.O‘simliklarni muhofaza qilish tadbirlari.
№	Talabalar o’zlashtirishi lozim bo’lgan materiallar yuzasidan o’quv topshiriqlari	Topshiriqni bajarish bo’yicha ko’rsatmalar
	Darslikdagi matnni diqqat bilan o’qib chiqib, quyidagi savollarga javob tayyorlang.	Talabalar guruhi bilan hamkorlikda ishlang.
1.	O’simliklar turlarining kamayib borish sabablari?	Yoqolib ketish xavfi bor ostida bo‘lishi, soni ancha ko‘p lekin yildan yilga yoqolib ketishi
2.	Qo’riqxonalarni tashkil etishdan ko’zlangan maqsad?	Noyob o‘simlik hayvonlarni yoqolib ketishini oldini olish
3.	Qo’riqxonalar va ularning vazifalari?	Belgilangan qonunlarga muvofiq davlat tomonidan ajratilgan, alohida ilmiy yoki madaniy ahamiyatga ega bo‘lgan (tipik yoki noyob landshaft, o‘simliklar va hayvonot dunyosi, foydali qazilmalar va boshqalar) , tabiiy ob’yekt joylashgan yer(hudud) yoki suv kengliklari va madaniy ma’rifiy maqsadlar uchun uzoq muddatga ajratilgan va to‘laligicha xo‘jalik izhlaridan xoli tabiiy majmua.
4.	O’simliklarni muhofaza qilish va undan foydalanishga oid qonunning qabul qilinishi?	Qonunchilik palatasi tomonidan 2016-yil 5-avgustda qabul qilingan Senat tomonidan 2016-yil 24-avgustda ma’qullangan O‘simlik dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish to‘g‘risidagi O‘zbekiston Respublikasi qonuniga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish haqidagi qonunlar.
5.	O’simlik turlarini ko’paytirish muammolari?	O‘simlik mahsulotlari ishlab chiqarish uchun madaniy o‘simlik (qishloq xo‘jaligi ekinlari) ni yetishtirish, qishloq xo‘jaligining asosiy tarmoqlaridan biri. Tuproq, joy, iqlim sharoitlarining xilma xilligiga qarab dexqonchilikda ekiladigan ekinlar, tuproqqa ishlov berish usullari katta farqlarga ega.

3.Antropogen omillar ta’sirida qanday global muammolar yuzaga keladi?
Janubiy Amerikada texnologik taraqqiyot va iqtisodiy rivojlanish tufayli ko‘plab ekologik muammolar mavjud. O‘rmonlar vayron qilinmoqda va suv havzalari ifloslanmoqda, biologik xilma-xillik va tuproq kamaymoqda, atmosfera ifloslanmoqda, hayvonot dunyosi hududlari qisqarmoqda. Bularning barchasi kelajakda ekologik halokatga olib kelishi mumkin. Janubiy Amerika mamlakatlari shaharlarida quyidagi tabiatdagi ekologik muammolar shakllangan: antisanitariya sharoitlar muammosi, suvning ifloslanishi,axlat va qattiq maishiy chiqindilarni utilizatsiya qilish muammosi, havo ifloslanishi, energiya resurslari muammosiva boshqalar. Antropogen omillar - bu insonning xo'jalik va boshqa faoliyat jarayonida atrof-muhitga ta'siri natijasidir. Antropogen omillarni 3 guruhga bo'lish mumkin:
) to'satdan boshlangan, intensiv va qisqa muddatli faoliyat natijasida atrof-muhitga bevosita ta'sir ko'rsatadigan, masalan. tayga orqali avtomobil yoki temir yo'l yotqizish, ma'lum bir hududda mavsumiy tijorat ovlash va hk .;
) bilvosita ta'sir - masalan, uzoq muddatli xarakterga ega va past intensivlikdagi iqtisodiy faoliyat orqali. zarur tozalash inshootlari bo'lmagan holda yotqizilgan temir yo'l yaqinida qurilgan zavodning gaz va suyuq chiqindilar bilan atrof-muhitning ifloslanishi, daraxtlarning asta-sekin qurib ketishiga va tayga atrofida yashovchi hayvonlarning og'ir metallar bilan sekin zaharlanishiga olib keladi;
) atrof-muhitning sekin, ammo sezilarli darajada o'zgarishiga olib keladigan yuqoridagi omillarning kompleks ta'siri (aholi sonining ko'payishi, aholi punktlari bilan birga yuradigan uy hayvonlari va hayvonlar sonining ko'payishi - qarg'alar, kalamushlar, sichqonlar va boshqalar, erning o'zgarishi, suvdagi aralashmalarning paydo bo'lishi va boshqalar).