1-Topshiriq
Texnogen madaniyati
Texnogen madaniyati shakllanishining o'ziga xos xususiyatlari.Zamonaviy madaniyatni texnikaviy ,texnika hukmdorligi ,dunyoviy – elektron yoki axborot madaniyati deb ataladi.Bunday munosabat hozirgi madaniyatda fan va texnikaning o'rni muhimligini korsatadi.Zamonaviy yoki Yangi fan antik yoki Orta asrlardagi fandan tubdan farq qiladi.Agar ilgarilari fan dunyoni asl holda ,unga daxl etmasdan o'rgangan bolsa ,endi fan bilish ,yaratish ,ixtiro ,loyiha tuzish kabi jarayonlarni mujassamlashtirib inson idroki yordamida hal boladigan muammolarga etiborini jalb qilmoqda.Hozirgi fanning joshqin qiyofasi mana shundan iborat.Haqiqatni anglashga urinish origami insonning qiziqish va ehtiyojlari most keluvchi aniq imkoniyatlarni hisobga olish harakati ustun bolmoqda.
Yunonistonda adabiyot ,sa'nat va falsafaning orni
Yunon madaniyati uch avlod muhim Orin tutadi.Ularning birinchisi er.avv.VI asr oxirida kirib keldi va Afina madaniyatini gullab yashnashi uchun poydevor qoydi.Esxil va Firinix Attika komidiyasiga asos soldilar. Haykaltaroshlar Kritiy va Nesiot er.avv.476 yil Afina agrosini tiranlarga qarshi kurashdilar-Garmoniy va Atistogiton haykallar bilan bezadilar.Olimpida Zevs ibodatxonasini haykallar bilan jihozladilar.Tafakkur qilishi xali an'anaviy shakllarda oddiylik shaklida hukm surar edi.
Ikkinchi avlod Perikl davrida eng yahshi yutuqlarga erishdi. Sofokl Tragediyalar,Geradot Tarixi va klassik shakllari shu davrda yaratildi.
Uchinchi avlod Peloponnes urushlari davriga Mansub bolib .Afinalikning bu vaqtda boshqa madaniy dunyolar bilan tanishuvi natijasida ularning siyosiy va diniy qarashlari ma'lum darajada o'zgardi.
Antik falsafa tarixida muhim O’rin tutadi.U avvslo,falsafa tushunchasining fangs kirib kelishiga sababchi bo’lfi,hozirgi kungacha bo’lgan barcha falsafaga hal ailuvchi ta'sir ko'rsatdi.Yuz yil davom etgan tsyyorgarlik davridan song yunon falsafaning mumtoz davri boshlandi.Uning gullab yashnashi miloddan avvalgi 7-6 asrlarga tog'ri keladi,tasiri esa ming yil mobaynida sezilib turadi.
Yunonistonda yozma badiiy ijodning ilk namunalari tahminan 2700-2800 yillar mobaynida paydo bola bboshlagan.Bu adabiyot miloddan avvalgi 3-asrda Rim madaniyatning barpo rtilishida,tarkib topishida ham muhim ahamiyat kasb etgan.
Madaniyat va sivilizatsiya
«Sivilizatsiya» tushunchasini ijtimoiy rivojlanishning yovvoyilik va varvarlikdan keyin keladigan bosqichini ifodalash uchun ishlatish ma’lum ma’noda o‘rinli. Chunki bunday ma’noda ishlatilganda, «sivilizatsiya» tushunchasi kishilik jamiyati rivojlanishining ibtidoiy holatidan keyingi davrdagi butun holatini to‘laligicha qamrab oladi. Varvarlikdan sivilizatsiyaga o‘tish hunarmandchilikning dehqonchi-likdan ajralishi, tovar ishlab chiqarishning yuzaga kelishi, savdo-sotiqning paydo bo‘lishi va uni kasb qilib olgan savdogarlar qatlamining shakllanishi, metall pulning muomalaga kiritilishi, yozuvning paydo bo‘lishi, aqliy va jismoniy mehnatning bir-biridan ajralishi, siyosiy hokimiyatning qaror topishi kabi xususiyatlar bilan tavsiflanadi.
«Madaniyat» va «sivilizatsiya» tushunchalari ko‘p hollarda sinonim sifatida yonma-yon ishlatiladi. Bunda «sivilizatsiya» tushunchasi ostida yaratilgan moddiy va ma’naviy yutuqlar nazarda tutiladi. Lekin sivilizatsiya haqida yuqoridagi fikrga qarama-qarshi bo‘lgan qarashlar ham mavjud. Nemis faylasufi O. Shpengler uni madaniyatning antipodi ma’nosida, ya’ni madaniyatning halok bo‘lish jarayonini, bosqichini tavsiflash uchun ishlatadi. Shpengler uchun sivilizatsiya – ijodiyot, ilhomlanish, ilhom, rivoj, ma’naviy boyish davri o‘rniga jamiyatning tosh qotishi, ijodning tang holatga kelishi, ma’naviy bo‘shliq davri bilan almashuvidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |