1-topshiriq Masala

1-topshiriq
1. Masala. Radiusi R = 10 sm bo‘lgan disk qo‘zg‘almas o‘q atrofida aylanganida disk disk obodasidagi nuqta chiziqli tezligining vaqtga bog‘liqlik tenglamasi burilish burchagining vaqtga bog‘liqlik tenglamasi ( a = 0,3 m/s²; V = 0,1 m/s³) ko‘rinishga ega. Xarakat boshlanganidan 2 s o‘tgach to‘la tezlanish vektori disk radiusi bilan qanday burchak ostida joylashishini toping.

2. Masala. R = 10 sm radiusli disk qo‘zg‘almas o‘q atrofida aylanganida disk radiusi burilish burchagining vaqtga bog‘liqlik tenglamasi ( A = 2 rad; V = 4 rad/s³) ko‘rinishga ega. G‘ildirak obodasidagi nuqta uchun kuyidagilar aniqlansin: 1) t = 2 c vaqt momentidagi normal tezlanishni; 2) shu vaqt momentidagi tangensial tezlanishni; 3) to‘liq tezlanish g‘ildirak radiusi bilan α = 45⁰ burchak ostida joylashgandagi nuqtaning burilish burchagi φ ni.

3. Masala. Massasi 15 t bo‘lgan samolyot uchish maydonida 600 m yo‘l bosib, ko‘tarilish uchun zarur bo‘lgan 144 km/soat tezlikga erishgan. Xarakatni tekkis tezlanuvchan deb xisoblab, samolyotning tezlanishi vaqtini, olgan tezlanishini va shu tezlanishni bergan kuchlar xisoblansin.

4. Masala. Massasi 20 t bo‘lgan vagon 54 km/soat boshlang‘ich tezlik va 0,3 m/s² tezlanish bilan tekkis sekinlanuvchan xarakat qilmoqda. Vagonga ta’sir etuvchi tormozlovchi kuchni, uning to‘liq to‘xtaguniga qadar bosib o‘tilgan yo‘l va ketgan vaqtni xisoblang.

5. Masala. Massasi m = 5 kg va radiusi R = 10 sm bo‘lgan shar simmetriya o‘qi atrofida φ = A + Vt² + St³ tenglama asosida aylanmoqda ( V = 2 rad/s², S = - 0,5 rad/s³ ). Vaqtning t = 3 s momenti uchun sharning kuch momentini aniqlang.

6. Masala. Massalari m₁= 9 kg va m₂ = 12 kg bo‘lgan sharchalar l = 1,5 m li uzunlikdagi ipga osilgan. Dastavval sharchalar bir biriga tegib turibdi. So‘ngra kichik sharchani 30^o burchakga og‘dirilib qo‘yib yuborildi. SHarchalarni to‘nashishini absolyut noelastik deb xisoblab, ularni qanday balandlikga ko‘tarilishini aniqlang.

7. Masala. Agar zarrachaning xarakatdagi yashash davri uning tinchlikdagi yashash davridan 0,01 % ga farq qilsa, zarrachaning tezligini aniqlang.

8. Masala. Gaz molekulalarining o‘rtacha kvadratik tezligi 480 m/s va zichligi 0,01 kg/m³ bo‘lsa, gaz molekulalarining idish devoriga beradigan bosimini aniqlang

9. Masala. Er sirtidan qanday balandlikda atmosfera bosimi er sirtidagi bosimning 60 % ni tashkil etadi? Balandlik bo‘yicha xavo temperatura bir xil va 10^o S ga teng deb oling.

10. Masala. Ikki atomli ideal gazni ( ν = 2 mol ) o‘zgarmas xajmda 289 K ga qadar qizdirilgan. Gazning bosimini n = 3 marta orttirish uchun gazga berilgan issiqlik miqdorini aniqlang.

11. Masala. Massasi m = 8 g geliy va m = 2 g vodorod gazlaridan iborat bo‘lgan gaz aralashmasi uchun adiabata ko‘rsatkichi γ aniqlansin.

1 2. Masala. Uzunligi l=30 sm bo’lgan ingichka tayoqcha (13.3- rasm) butun uzunligi bo’ylab t=1 mkKl/m chiziqli zichlik bilan bir tekis taqsimlangan zaryadga ega. Tayoqchadan g_o=20 sm masofada tayoqcha uchlaridan teng uzoqlikda Q₁ = 10 nKl zaryad bor. Nuqtaviy zaryadning zaryadlangan tayoqcha bilan o’zaro ta’sir kuchi F aniqlansin.

13.3- racm

13. Masala. 2ta bir hil elektr sig’imli yassi kondensatordan ketma-ket ulash usuli bilan batareya hosil qilingan va o’qi bo’lgan tok manbaiga ulangan. Agar tok manbaini uzmasdan turib 2-kondensator qoplamalari orasidagi bo’shliq dielektrik singdiruvchanligi bo’lgan dielektrik bilan to’ldirilsa, 1-kondensator qoplamalaridagi potensiallar farqi qanday o’zgaradi?

14. Masala. Bir-biridan yetarli darajada uzoq masofada turgan protonlarning yaqinlashishi mumkin bo’lgan eng kichik masofasi r_min= 10^-11 sm bo’lsa, ularning yaqinlashishdagi boshlang’ich tezligi υ_o aniqlansin.

15. Masala. Qarshiligi R = 20 Om bo’lgan o’tkazgichdagi tok kuchi ∆t=2 s vaqt davomida chiziqli qonunga binoan I₀=0 dan I_tax=6A gacha o’sadi (19.3-rasm). Bu o’tkazgichda birinchi va ikkinchi sekundlarda ajralgan Q₁ va Q₂ issiqlik miqdorlari xamda bu issiqlik miqdorlarining nisbati Q₂/Q₁ aniqlansin.