1-topshiriq. Jadvalni to‘ldiring: Falsafa fanining predmeti, maqsadi va vazifalari

M.M.Xayrullaev akademik, falsafa fanlari doktori, professor. XX asrning ikkinchi yarmida o’zbek falsafasi rivojiga salmoqli hissa qo’shgan etuk olim, jamoat arbobi.
O’rta, Yaqin Sharq va Markaziy Osiyo Renessans davri bilan Evropadagi Renessans davri madaniyatining o’xshash va farq qiluvchi tomonlarini birinchi bor tadqiq qilgan olimdir. Asosiy faoliyati Abu Nasr al Forobiyning ilmiy ijodini o’rganish va sharhlashga bag’ishlangan. U “Buyuk siymolar”(1996 2 jild) va “Ma’naviyat yulduzlari” (1999) asarlarining mas’ul muharriri. M.Xayrullaev Forobiy ijodini qayta kashf etgan olim. U Forobiy ijodidagi materializm va idealizmni bir-biri bilan aralashtimaslik kerak deb hisoblaydi. Uning fikricha, Forobiy tomonidan Xudoning tan olinishi idealizm bo’lsa, astronomiya, matematika, mantiq sohasidagi kashfiyotlari materializmdir. Chunki bu sohalarda narsalar yo’qdan bor bo’lmaydi, bordan yo’q bo’lmaydi. Masalan, Er, Quyosh, Oy, sayyoralar harakatlari orasidagi munosabatlarning ob’ektivligi doimo bir xildadir³. M.Xayrullaev kommunistik mafkura mulohazaron bo’lgan davrda, Forobiy idealizmini tan ola oldi va uning ijodidagi idealistik va materialistik g’oyalarni sharhladi. M. Xayrullaev etuk olim bo’lish bilan bir qatorda jamoatchi ham edi. U uzoq yillar davomida O’zFA “Sharqshunoslik” institutida direktor lavozimida va “O’zbekistonda ijtimoiy fanlar” jurnalining mas’ul muharriri lavozimida ishlagan.
Tulenov Jondor, akademik, falsafa fanlari doktori, professor. Asosiy ijodi dialektika va bilish nazariyasi, ilmiy tafakkur uslubi masalalariga bag’ishlangan.
XX asrning 70-80 yillarida falsafani o’rganishda nisbatan erkinlik shakllandi va shu bois dialektik mantiqning rivojiga yo’l ochildi. O’zbekistonda J.Tulenovning dialektika maktabi shakllandi.
Valiev Abdulxay, akademik, falsafa fanlari doktori, professor. Asosiy ilmiy ijodi jamiyat taraqqiyotida milliy ziyolilarning roli masalalariga bag’ishlangan. U bu jarayonning o’ziga xos xususiyatlarini, O’zbekistonda milliy ziyolilar faoliyatini takomillashtirish zarurligini asoslagan.