1-topshiriq. Gap ifoda maqsadga ko'ra quyidagi turlarga bo'linadi

2-amaliy

1-topshiriq.

Gap ifoda maqsadga ko'ra quyidagi turlarga bo'linadi:

a)darak gap c)so'roq gap

b)buyruq gap e)istak gap

Matinda darak gap ishtirok etgan:

Qashqar qishloqdan o‘rik ko‘chati olib kelamiz

Qashqarda qoraqandak degan o‘rik bor, faqat o‘sha yerda o‘sadi u. Quruq, suvsiz yerni

xohlaydi, shekilli. Mevasi hay-hay, biram shirin bo‘ladiki, tog‘alaringnikiga borganda

yegansan-ku.

So'roq gap:

-Qayoqqa boramiz?

-O‘rik ko‘chati o‘zimizda bor-ku?

– Bobojon, nega qoraqandak deyishadi?

Buyruq gap:

– Bas endi, jim ket.

2-topshiriq

Moslashuv yo'li bilan birikkan so'z birikmalari:

Yozning kunlari-otli birikma

Hayvonning qichqirishi-fe'lli birikma

Bobomning bo'rsig'i-otli birikma

3-topshiriq

Sodda gaplar

Urush vaqti edi.; Men piyoda yo‘lga chiqdim.;Yog‘ib turgan qor pardasi ostida uch-to‘rt g‘amgin chordevorlar ko‘rind.;Ulardan narida qurib qolgan bir hovuz ham bor.;Shunga yetsam, yo‘lning yarmi qoladi. ; Atrof biyday dala. ; Bir vaqt yo‘lning chap tomonida qandaydir sharpa sezganday bo‘ldim.;Men avval ularni it deb o‘yladim.;

Sodda gaplar gapning tuzulishiga ko'ra turlaridan biri bo'lib,uning tarkibida kesimlik shakillariga ega bo'lgan 1ta kesim bo'ladi.Sodda gaplar tarkibidagi barcha bo'laklar shu kesim atrofida birlashadi.

Qo'shma gaplar (ikki yoki undan ortiq grammatik asosli gapli)

Qo'shma gap ikki yoki undan ortiq sodda gaplarning o'zaro grammatik grammatik va mazmuniy munosabatidan tashkil topadi ya'ni:

-qo'shma gap tarkibidagi sodda gaplarning grammatik munosabatlari degandan shu sodda gaplarning bir-biriga ma'lum bir vositalar yordamida bog'lanishi nazard tutiladi;

-mazmuniy munosabat degandan esa sodda gaplarning mazmunan muvofiqligi tushuniladi.