1-tema. Tálim menejmenti páni ha`m onıń ayriqshalıqları. Jobasi

5 -Lektsiya: Tálim menejmentin oqıtıw mazmunı.
JOBASI

1. 
   Pándi oqıtıw mazmunın belgilewde tarawǵa jónelistiririw.
   
2. 
   Tálim menejmentin oqıtıw mazmunın belgilew principlerı.
   
3. 
   Oqıtıw maqseti hám mazmunınıń birligi.
   
4. 
   Oqıtıw ob'ekti, ózlestiriw ob'ekti hám oqıtıw nátiyjesi.
   

Tálim sapasın basqarıwdıń Isikava usılı
Sapa qadaǵalawınıń belgili usıllarınan biri Isikava usılı bolıp tabıladı. Isikava diagramma­si 5 M ga tiykarlanadı. 5 M tómendegishe xarakteristika­lanadi:

1. Qadaǵan (insan ) - insan faktorı menen baylanıslı faktorlar.

2. Machines (úskeneler) - mashina hám úskeneler menen baylanıslı faktorlar.

3. Materials (materiallar ) - materiallar menen baylanıslı faktorlar.

4. Methods (usıllar ) - processlerdi tash­kil qılıw usılları.

5. Measurements (ólshewler) - ólshew menen baylanıslı faktorlar.

Tálim sapasın basqarıwdıń Dyoming ciklı
Tálimde sapa menejmentin shólkemlestiriw hám nátiyjeli basqarıwda Dyoming cikli­dan da paydalanıw múmkin (4-súwret). Ol bir qatar basqıshlardan ótkerilip ámelge asıriladı.
Dyoming ciklın túsiniw tálim sifa­tini basqarıwdıń ózi menen shegaralanıp qalmaydı, ol barlıq basqarıw hám xojalıq fao­liyatlariga baylanıslı bolıp, onı shólkem fao­liyatining hár bir iskerlik tarawında keń qollasa boladı.

Sapanı basqarıwda jumıstı joybarlaw, orınlaw, qadaǵalaw jumısların ilimiy tıykar­da kórip shıǵıwda amerikalıq alım Edvard Dyomingning úlesi úlken bolıp, ol PDCA (Plan -Do-Check-Act - joybarlaw -orınlaw -tekseriw-ońlaw ) qadaǵalaw ciklı (Dyoming ciklı ) ni keltirip ótken.

PDCA ciklı Dyomingning ideyası bolǵanı sebepli, bul cikl Dyoming ciklı dep da atala­di. Sapanı asırıwdıń tiykarǵı usılı PDCA qadaǵalaw ciklı esaplanıp, tómendegilerden ibarat :

- P (Plan ) - jumıstıń rejesin dúziw;

- D (Do) - jumıstı joba tiykarında orınlaw ;

- S (Sheck) - alınǵan nátiyjelerdi reja­lashtirilgan jumıslarǵa tuwrı keliwin tekshi­rish;

- A (Action) - joybarlastırılǵan kórsetkishlerge salıstırǵanda alınǵan nátiyjeler ózgerip ketken jaǵdayda sharalar kóriw, tásirdi basqarıw.

Dyoming ciklı shólkem degi hár qanday atqarılatuǵın jumıstıń tiykarı esaplanadı. Bul qadaǵalaw ciklı hár bir xızmetker yamasa jámáát jumısında tabıslardıń hasası bóle aladı. PDCA ciklın ámelde qóllaw ushın muassa­sa xızmetkerleri onı ózleriniń dárejelerinde úyreniwleri kerek boladı.

Sonday eken, sapanı basqarıw process­lari sistemalılıǵın támiyinlew hám basqarıw natiyjeliligin asırıw maqsetinde Dyoming ciklı hám sapa halqasın birge sapa­ni basqarıw ilajlarında qóllaw múmkin boladı.

Bul jetisip shıǵıp atırǵan kadrlar básekige shıdamlılıǵın támiyinlewde óz nátiyjesin beredi. Bul eki usıl tiykarında keste tuzib, onı matritsa kórinisine keltiriw múmkin. Bul matritsa qánigeliktiń bólek túri ushın sapa basqarıwdıń komplekslik kórinisin quraydı.