1. Tema: iqtidorli bolalar psixologiyasi fanining predmeti reja

1.Tema: IQTIDORLI BOLALAR PSIXOLOGIYASI FANINING PREDMETI

REJA:
1. Iqtidorli bolalar psixologiyasi fanining predmeti, maqsad va vazifalari

2. Iqtidorlilik haqida tushincha.Iqtidorlilik borasida falsafiy – tarixiy ta`limotlar.

3. Birinchi eksperimental tadqiqotlar.Intellektual iqtidorlilik.
Iqtidorning ilk ko`rinishi bolalarning yoshlik chog`idanoq namoyon bo`la boshlaydi. Tabiatan iqtidorli bola boshqa tengkurlariga nisbatan o`zining aqliy rivojlanishning o`zib ketishi bilan yaqqol ajralib turadi. Bu bolalarga nutqning erta paydo bo`lishi va juda ko`p bo`lgan lug`at boyligiga ega bo`lishi, aqliy faollikdan toliqmaslik, ya`ni ularning turli aqliy yuqlamalarni ishtiyoq bilan izlanishlari va qabul qilishlari. Ularning qiziqishlari uzgarib turishi mumkin, lekin faollikning yuqorilik darajasi doimo barqarorligini yo`qotmaydi. Bularda aqliy izlashuvchanlik ixtiyorsiz ravishda vujudga keladi. Iqtidorli bolalar fikrlash jarayonini tez kechishi, taxlil etish va umumlashtirishga moyillikning mavjudligi bilan ajralib turadi. Ular tevarak atrofda sodir bo`layotgan voqealarga qiziquvchan bo`lib, ijodkorlik sifatlari namoyon bo`ladi. Iqtidorli bolalarning xotiralari juda yaxshi rivojlangan bo`lib, ular uzoq muddatgacha bo`lib o`tgan voqea – xodisalarni, kurgan-bilgan narsalarini eslab qolish va kerak paytda uni yana qayta xotirada tiklash imkoniyatlari keng bo`ladi.

Iqtidorli bolalar kattalarga nisbatan tashqi ijobiy va salbiy ta`sirga moyilligi bilan ajralib turadi. Ularda yani ijtimoiy muhitga moslashuv jarayoni og`ir kechishi kuzatiladi.

Iqtidorlilik asosan uch o`zaro bog`liq paramentrlar bilan aniqlanadi: bilishlar darajasining rivojlanishidagi ustunligi, psixologik rivojlanish va fiziologik sifatlar.

Bilish jarayonlari: Bir vaqtning o`ziga bir necha ish bilan mashg`ul bo`lish, qiziquvchanlik darajasining kengligi, kuchli xotira va diqqatning bir joyga tuplay olish imkoniyatining mavjudligi.

Psixologik rivojlanish: Hayolning o`ta rivojlanganligi, xissiyotlarda reallikka moyillik kuchliligi, hazil xissining mavjudligi, harqanday topshiriklarni ochishga harakat qilishlik, ba`zida qo`rquv holatini oshirib yuborishlik hamda ularda ektsentrizmning kuchliligi.