1 sintaksis (SO’z birikmasi)

chug'ur-chug'uri,
 o'quvchilarning 
beshtasi,
 beqiyos 
o'lk
a, katta 
qishloq
. 
Hokim qism vazifasida
 ot
keladi: 
g’ayratli odam, samimiy inson, ezgu niyatli kishi
. 
Hokim qism sifatida 
olmosh
keladi: 
bolaning o’zi, Karimaning o’zi.tilaklarning barchasi, kutib oluvchilarning 
hammasi. 
Hokim so’z sifatida 
sifat 
keladi: 
kishilardan eng mardi, qizlarning sarasi, akasidan kuchli, singlisidan 
ziyrakroq. 
Hokim qism vazifasida 
 son
keladi: 
talabalarning beshtasi, o’quvchilardan biri. 
Hokim qism vazifasida 
 ravish
keladi: 
toshbaqadan sekin. , ishlarning ko’pi
. 
Hokim so’z sifatida 
 undov
so’z keladi: 
ularning dod-voyi, bolalarning urasi
. 
Hokim so’z vazifasida
taqlid
so’z keladi: 
otlarning dupur-dupuri, to’plarning gumbur-gumburi. 
Hokim so’z vazifasida 
moda
l so’z keladi:
bizga kerak, o’quvchilarda bor. 
2.
 
Fe’lli so’z birikmasi
. 
Fe'lli so'z birikmasida hokim so'z fe'l bilan ifodalanadi: 
kitobni o'qimoq, daftarga 
yozmoq, tez yugurmoq, ohista gapirmoq, ta'sirli so'zlamoq, zavq bilan o'qimoq, ukamning kelishi. 
 
TOBE QISMNING SINTAKTIK VAZIFASIGA KO’RA SO’ZBIRIKMASI TURLARI 
So’z birikmalarining tobe qismning sintaktik vazifasiga ko’ra turlari 3 turli bo‘ladi: 
1.
Aniqlovchili birikma
. Bunday birikmalarning tobe qismi aniqlovchining barcha turlari vazifasini 
bajaradi. SHunga ko’ra ularni quyidagi turlarga ajratish mumkin:
1) sifatlovchili birikma:
, ilmiy maqola, beshta kitob, allaqanday ovozlar;
2) qaratuvchili birikma: 
iqtisodiyotning taraqqiyoti, maktab hovlisi;
3) izohlovchili birikma: 
o’qituvchi Salimova, professor Qodirov.

---