1. seyalkalarni turkumlash chigit ekish seyalkalari don seyalkalari

O‘g‘it tayyorlash va uni sochish mashinalari. Mineral o‘g‘itlar haydalmagan dalaga yillik o‘g‘it solish me’yorining uchdan ikki qismi sochib solinadi. Ayrim hollarda erta bahorda haydalgan yerga o‘g‘it solib, so‘ngra ekish yoki ko‘chat o‘tqazish oldidan yoppasiga kultivatsiya qilinadi. Natijada o‘g‘itning fizik-mexanik xossalari o‘zgarishidan tashqari, ularni kimyoviy xossalari ham

17- rasm. Go‘ng sochkichning texnologik sxemasi.
1—zanjir-plankali transportyor; 2—maydalash barabani; 3—go‘ngni ikki tomonga yoyib sochish barabani.
o‘zgaradi. Bunda o‘g‘itning tarkibidagi moddalar kamayib ketadi, qotib qoladi.
Qotib qolgan mineral o‘g‘itlarni mashinalar vositasida dalaga bir tekis qilib solish imkoni bo‘lmaydi. Bunday o‘g‘itlar mashinaning ish organlariga tiqilib qoladi. To‘p-to‘p bo‘lib, yerga tushgan o‘g‘it o‘simlikni kuydirib yuborishi, ayrim joylar o‘g‘itlanmay qolishi mumkin. Shuning uchun ham, qotib qolgan o‘g‘it yerga solinishidan ilgari maydalanishi va elanishi kerak. O‘g‘it solish oldidan har xil turdagi o‘g‘itlarni aralashtirish ham talab qilinadi.
Yerga mineral o‘g‘it solish uchun uch turdagi mashinalar ishlab chiqariladi. Birinchisi ekish va ko‘chat o‘tqazishda ishlatiladigan seyalka, o‘tqazgich mashinalariga o‘rnatiladigan o‘g‘itlagichlar, ikkinchisi o‘simliklarni vegetatsiya davrida oziqlantirishda qo‘llaniladigan kultivatorga o‘rnatiladigan oziqlantirgich, uchinchisi yoppasiga sochib o‘g‘it soladigan, maxsus mashinadir.
Organik o‘g‘itlar sepadigan ÐOÓ-5 mashinasi go‘ng, torf, kompost va boshqa organik o‘g‘itlarni tuproq sirtiga sepishga mo‘ljallangan. Undan o‘zi bo‘shatiladigan transport vositasi sifatida ham foydalanish mumkin.
ÓTÑ-30 o‘g‘it aralashtirish moslamasi ikki xil mineral o‘g‘itni mexanik ravishda aralashtirish bilan bir vaqtda tayyor o‘g‘it aralashmasini transport vositasi yoki sepkichlarga ortish uchun mo‘ljallangan. U elektr tarmog‘idan ishlovchi statsionar mashinadir. Moslamadan temir yo‘l yoqasida joylashgan bosh agroximkomplekslarning mineral o‘g‘itlar omborlarida foydalaniladi. Bu moslama bir soatda 30 t gacha o‘g‘itni aralashtira oladi.
AÈÐ-20 mineral o‘g‘itlarni maydalagich — idishdan bo‘shatkichi yarim tirkalma statsionar mashinadir. U qotib qolgan mineral o‘g‘itlarni idishdan bo‘shatish va maydalash bilan bir vaqtda ularni qopdan ajratib olish uchun mo‘ljallangan. AÈÐ-20 mashinasi 0,9—1,4 klassdagi traktorlarga tirkab ishlatiladi.
Qotib qolgan mineral o‘g‘itlar ÈÑÓ-4 maydalagichda maydalaniladi. U T-28X4MÑ; T-40; T-40A va TTÇ; MTÇ-80X va boshqa traktorlarga o‘rnatib yoki elektr dvigatel bilan ishlatiladi u bir soatda 6 t o‘g‘it maydalaydi.
Yer haydash vaqtida beriladigan organik va mineral o‘g‘itlarni tashishda sig‘imi oshirilgan tirkalma kuzovlar hamda ÐTO-4,
ÐÓM-3 va boshqa o‘g‘it sochish moslamalari ishlatiladi. Ekish oldidan mineral o‘g‘itlar ×KÓ-4 chizel-kultivatori va ÁTÄ-3 diskli og‘ir boronaga o‘rnatiladigan moslamalar bilan sepiladi. Ekish va qatorlar orasiga ishlov berishda o‘g‘it berish uchun KÐX-4; KÐX-3,6; KÐX-5,4 va boshqa kultivatorlarning o‘g‘itlagichlaridan foydalaniladi.
ÐTO-4 organik o‘g‘it sochgichni organik o‘g‘itlar, kompostlar, torf uvoqlari va ohaklarni tashish va sochish uchun mo‘ljallangan. Uning ish unumi 13 t soat; 4 t yuk ko‘taradi; 2-ÏTÑ-4-793 pritsepning shassisiga o‘rnatiladi va T-28X4M, TTÇ, va MTÇ-80X traktorlari bilan ishlatiladi.