1-savolga javob. KIM ichki muhitning doimiyligi - gomeostazi, ya’ni bir m uvozanatda saqlanishi, ayniqsa, yuqori darajada rivojlangan organizmlar hayot faoliyati uchun zarur b oigan shart-sharoitdir. Biologik muhitlarda har doim vodorod ioni ko'proq hosil bo'lib turishiga qaramay, ularni neytrallash (befarq, betaraf holga keltirish) va vodorod gidroksil ionlari o'rtasidagi nisbatni bir me’yorda saqlash kislota-ishqoriy m uvozanatni ta ’minlashga olib keladi. Qonning pH ko'rsatgichi nihoyatda turğun hisoblanadi. Me’yorda u 7,35-7,45 atrofida bo'ladi va u yoki bu tom onga har qanday sezilarli siljishi, organizmning har bir integral, bir-biriga bog'liq darajasida chuqur o'zgarishlarga olib keladi. KIM holat biologik muhitlardagi H va OH ionlarining õzaro munosabati yoki hunda har xil H ionlari hosil bõlib ularni organizmdan chiqarib yuboradigan holatdir.
2-savolga javob. Bufer sistemalarida ortiqcha H ionlari boğlanadi yoki chiqarib yuboriladi. Har qanday bufer sistema bu kuchsiz kislotaning kuchli ishqor bn hosil qilgan tuzidan tuzilgan aralashmalardir. Kuchli kislota bufer bn õzaro tasir etganda u kuchsiz kislotaga aylanadi, kuchli ishqor esa kuchsiz ishqorga aylanadi. Organizm bufer sistemalariga gemoglobin, bikarbanat, oqsil va fosfat buferlari kiradi.
3-savolga javob. KISLOTA – ISHQOR MUVOZANATINING BUZILISHI Bu o'zgarishlar koptokchalarning filtrasiyasi 20 ml\min.ga pasayganda boshlanadi. Kanalchalarning vodorod ionlarining va organik kislotalarning sekresiyasi turg'un pasayishi hamda bikarbonatlar rebsorbsiyasi pasayishi, metabolik asidoz rivojlanishiga olib keladi.
4-savolga javob. Gemoglabinni kislorodga bõlgan moyilligi kamayadi. Agar respirator yani nafas asidozi metabolik ozgarishlar kompetsiyalansa yani qonda bufer kopaysa bunda qonda CO2 kop bolishiga qaramay pH normaga yaqinlashadi bu subkompetsiyalangan asidoz yoki normal holatda bu kompetsiyalangan deyiladi. Kompensator ozgarishlar kop miqdorda toplangan H+ ionining boglab chiqarib yuborishga yoki organizmda HCO anionlarini ushlab qolishga qaratilgan.
Metabolik kompensatsiya opka faoliyatini toliq bosa olmaydi, shuning un u opka ventilatsiyasining orta darajadagi buzilishlarida surunkali giperkaniyada effektga ega. Agar gazli asidozda kompensatsiya reaksiyalari yetarli bolmasa turli patologik holatlar yuzaga keladi.
5-savolga j.Kompentsiyalanmagan metabolik atsidozda qon asosan pH moddalarining kamayishi natijasida pasayadi, pCO2 esa ozgarmaydi. Agar metabolik asidoz opka giperventilatsiyasi hisobiga va kop miqdorda CO2 yoqotish natijasida kompensatsiyalansa pCO2 pasayadi yani gipokapniya, pH esa bikorbanatlar kam bolishiga qaramay normaga yaqinlashadi.
Qonda HCO3 kamayganda eritrositlardan plazmaga cl ioni otadi va buyrakdan ammoniy xloridi korinishida chiqib ketadi. Agar buyrakda ammonogenez jarayoni buzilmagan bulsa plazmada cl ioni miqdori normada buladi va elektroneytralligini saqlash maqsadida qoldiq anionlarining miqdori proporsinal ravishda kopayadi. Plazmadagi K miqdori hujayralardan vodorod tasirida siqib chiqarilgani un kopayadi.
6-savga j. Yuzaga kelishi mumkin.
Metabolik yani irganizmda modda almashinuvi buzilishi natijasida kop miqdorda kislotali moddalarning paydo bolishi va tuplanishi nat.
Ajratish natijasida yani organizm kislotalarini ushlab qolish yoki kop miqdorda asoslarni chiqib ketishi natijasida. Mn: buyrak yetishmovchiligi uzoq vaqt ich ketishi
Ekzogen organizmga uzoq vaqt kop miqdorda nordon moddalarning kirishi nat.
Kombinirlangan kislotalarning kop paydo bolishi va chiqib ketishining buzilishi mn shok holatlarid
7-savolga j. Bunda PCO2 ning pasayishi va pH oshishi, KI holatining metabolik komponentlari normada buladu. Nafas alkalozining metabolik kompensatsiyasi ishqoriy rezervining kamayishi va H ionlarining tuplanishi bn bogliq. Bu esa CO2 kamayishi fonida pH ni norm.di.
Plazmada HCO anionining kamayishi xlor ionlarining eritrotsitlardan chiqishini tezlashtiradi va giperxloremiyaga olib keladi. Hujayralardan H ioni chiqib K ga almash. Oqsillar va suyak tuqimasida esa H ioni Na va Ca ioniga alma. Nat gipoklemiya giponatramiya gipokalsemiya rivoj. Plazma osmolyarligi pasayib suv hujayraga uta boshl.(giposmolyar sindrom)
8-savolga j.Kompensator jarayonlar organizmdagi tuplangan asoslarni boglash va chiqarib yuborishga va vodorod ionlarkni boglardan ajratish va ushlab qolishga qaratilgan. Xuddi respirator alkalozga uxshash ionlar disbalansi vujudga keladi. Qon plazmasida K Ca Cl miqdori pasayadi. Plazmada natriyning miqdori avval kamayadi kn gipovolemiya gipoosmolyar sindrom vujudga keladi. Keyinchalik esa aldasteron tasirida buyrakdan Na qayta surila boshl va siydik orqali K chiq ket. Agar bunda naychalar epiteliysining ADG ga nisb sezuvchanligi kamaygan bulsa u vaqt suv qayta surilishi ortadi.
9-savolga j.
10-savga j. HCO3 miqdori oshsa alkaloz Cl ionlari kamayadi kationlar miqdori esa proporsinal kopayadi. Qoldiq anionlar soni hech qachon kamaymaydi ular faqat kupayadi.
