1. Qadimgi Turon hududlarida azaldan kimlarning ajdodlari y

A) Ohangaron B) Farg‘onada C) Nurota
D) Buxoro va Ustrushona
29. Qayirdan oltin, simob, kumush, temir, mis, feruza, navshadil, neft, kuporos, qatron, konlari bo’lgan.
A) Ohangaron B) Farg‘onada C) Nurota
D) Buxoro va Ustrushona 30.Qayirdan oltin,
mis, qo‘rg‘oshin, simob, marmar, konlari bo’lgan. A) Ohangaron
B) Farg‘onada C) Nurota
D) Buxoro va Ustrushona
31. Qaysi shaharlarda paxtadan to‘qilgan turli xildagi gazlamalar mintaqada hamda xorijiy o‘lkalarda mashhur bo‘lgan.
A) Yettisuv va Qoshg‘arda B) Xurosonda va Hirotda
C)Samarqandda va Buxoroda D)Xorazm va Buxoroda
32. Qayirdan qayirgacha bo‘lgan katta hududning siyosiy jihatdan birlashishi savdo-sotiq ishlarida mintaqaning sharqiy viloyatlari imkoniyatlarining rivojlanishiga sharoit yaratib berdi.
A) Sharqiy Turkistondan Xorazmgacha B) Xurosonda va Hirotda C)Samarqandda va Buxoroda D)Xorazm va Buxoroda
33. O‘z davrida shimoliy va janubiy yo‘nalishlarga ega bo‘lgan bu yo‘lning bir uchi Xitoydan boshlanib …………
A)Sharqiy Turkiston, Farg‘ona, Toshkent, Zarafshon vodiysi, Buxoro
B)Volgadan o‘tib Sharqiy Yevropagacha,
C) O‘rta Sharq orqali O‘rta dengizgacha borgan. D)Xorazm va Buxoroda
34.Buyuk Ipak yo’li shimolda…………….. A)Sharqiy Turkiston, Farg‘ona, Toshkent, Zarafshon vodiysi, Buxoro
B)Volgadan o‘tib Sharqiy Yevropagacha,
C) O‘rta Sharq orqali O‘rta dengizgacha borgan. D) Barchasi
35.Buyuk Ipak yo’li Janubdan…………. A)Sharqiy Turkiston, Farg‘ona, Toshkent, Zarafshon vodiysi, Buxoro
B)Volgadan o‘tib Sharqiy Yevropagacha,
C) O‘rta Sharq orqali O‘rta dengizgacha borgan. D)Xorazm va Buxoroda
35. Buxoroda Minorai kalon, qator masjidlar, …………….Jarqo‘rg‘on minorasi, Vobkentda masjid va minora, ……………maqbaralar, minora, masjidlar, Samarqandda madrasalar bunyod etilgan.
A) Surxondaryoda, O‘zgandda B) Farg‘onada, Buxoro
C) Nurota, Buxoro
D) Buxoro va Ustrushona
36. ……………..sulolasi o‘z faoliyati davomida mintaqaning ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, madaniy taraqqiyotiga munosib hissa qo‘shgan.
A) Tohiriylar B) Safforiylar C)G’aznaviylar D) Qoraxoniylar
37. ……………….ning ajoyib va bebaho merosi «Devonu lug‘otit-turk» asari ham aynan shu davrda (XI asr) yozilgan.
A) Mahmud Qoshg‘ariy B) Aby Rayhon Beruniy C) Mahmud G`aznaviy D) Ibn Sino 38.Qaysi asarda qoraxoniylar davri tili morfologiyasi, fonetikasi, leksikasi, etimologiyasini o‘rganishda muhim manba hisoblanadi.
A) «Hikmat»
B) «Hibat-ul Haqoyiy»
C) «Tabiblar iftihori asarida» D) «Devonu lug‘otit-turk»
39. Quyidagi ta’rif kimga tegishli.
Bu kitobni tartib beruvchi Bolasog‘unda tug‘ilgan, sabr-qanoatli kishidir. Ammo bu

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

kitobni Qoshg‘arda tugal qilib, Mashriq maliki Tavg‘achxon dargohiga keltiribdir.
A) Mahmud Qoshg‘ariy B) Aby Rayhon Beruniy C) Yusuf Xos Hojib D) Ibn Sino
40. Quyidagi ma’lumotlarni tahlil qilib, Eyler-Venn diagrammasiga mos keladigan javobni toping.

Yusuf Xos Hojib Mahmud Qoshg‘ariy

a) Malik uni yorlaqab, ulug‘lab, o‘z saroyida Xos Hojiblik lavozimini beribdi.
b) «Qutadg‘u bilig» asari yozib qoldirgan.
c) «Devonu lug‘otit-turk» asari ham aynan shu davrda (XI asr) yozilgan.
d) Qoraxoniylar davlatida ijod qilganolimlar. e) Asar qoraxoniylar davri tili morfologiyasi, fonetikasi, leksikasi, etimologiyasini o‘rganishda muhim manba hisoblanadi.
A) I-a,d; II-b,e; III-c B) I-a,b; II-c,d; III-d C) I-b,e; II-a,d; III-c D) I-c,e; II-a,b; III-d

32-33-mavzular : SALJUQIYLAR

1.Saljuqiylar turkiy o‘guz qavmi tarkibida dastlab hozirgi qaysi yerlarda ko‘chmanchi hayot kechirganlar.

A)Amudaryo va Orol bo’ylarida
B) Janubiy Qozog‘iston hududiga to‘g‘ri keladigan yaylovlarda, Sirdaryoning o‘rta oqimidagi
C)Janubiy Tojikiston va Sirdaryo bo’ylarida D)Orol va Qozog’iston hududida
2. Qachon Saljuq ismli shaxs o‘zining fazilatlari, bilimdonligi, abjirligi va mardligi tufayli obro‘-e’tibor qozonib, bir qancha qabilalar sardori, katta harbiy kuch boshlig‘i darajasiga erishadi.
A) XI asrda B) X asrda C)XIII asrda D) XIV asrda
3. Kimning roziligi va bir necha shartlar bilan saljuqiy oilalari Xurosonga qadam bosadilar. A) Sayida Xotun B) Sobuqtegin
C) Amir Temur D) Ma`sud G`aznaviy 4. Keyinchalik, 1040-yilda saljuqiylar va
g‘aznaviylar o‘rtasida Dandanaqonda to‘qnashuv bo‘ladi. Bu to‘qnashuvda kimlar mag‘lubiyatga uchraydilar.
A) Tohiriylar B) Safforiylar C)G’aznaviylar D) Qoraxoniylar
5. XI asrning 40-yillarida saljuqiylar qaysi hududlarga harbiy yurishlar uyushtiradilar va bu hududlarni o‘z ta’sir doiralariga o‘tkazadilar.
A) Xorazm, Eron, Kavkazortiga
B) Janubiy Qozog‘iston hududiga to‘g‘ri keladigan yaylovlarda, Sirdaryoning o‘rta oqimidagi
C)Janubiy Tojikiston va Sirdaryo bo’ylarida D)Orol va Qozog’iston hududida
6. Ular xalifalik poytaxti …………egallaydilar. Saljuqiy hukmdor Sulton Alp Arslon Kichik Osiyoda Vizantiya podshosi……………yengadi. A) Shomni, Roman IV Diogenni
B) Iroqni, Roman IV Diogenni
C) Bag‘dodni, Roman V Diogenni D) Bag‘dodni, Roman IV Diogenni
7.Qaysi voqea o‘z o‘rnida saljuqiylarning Kichik Osiyo va Yaqin Sharqda mustahkam o‘rnashib olishlari uchun katta zamin yaratadi.
A)Saljuqiy hukmdor Sulton Alp Arslon Kichik Osiyoda Vizantiya podshosi Sayida Xotun yenilgandan so’ng.
B)Saljuqiy hukmdor Sulton Alp Arslon Kichik Osiyoda Vizantiya podshosi Roman IV Diogenni yenilgandan so’ng.
C)Saljuqiy hukmdor Sulton Alp Arslon Kichik Osiyoda Vizantiya podshosi Ma`sud G`aznaviy yenilgandan so’ng.
D)Saljuqiy hukmdor Sulton Alp Arslon Kichik Osiyoda Vizantiya podshosi Sobuqtegin yenilgandan so’ng.
8. Saljuqiy Sulton Malikshoh zamonida qayirlar saljuqiylar qo‘l ostida birlashadi.
A) Samarqand, Buxoro, Farg‘ona
B) Janubiy Qozog‘iston hududiga to‘g‘ri keladigan yaylovlarda, Sirdaryoning o‘rta oqimidagi
C)Janubiy Tojikiston va Sirdaryo bo’ylarida

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

D)Orol va Qozog’iston hududida
9. Qayirda qoraxoniylar ham saljuqiylar ustunligini tan oladi.
A) Sharqiy Turkistondagi B)Buxoroda C)Samarqandda D)Karmanada 10. Sulton Malikshoh hukmronligi davrida Saljuqiylar saltanati ……………….O‘rta
dengizgacha bo‘lgan hududni o‘z ichiga olgan. A) Sharqiy Turkistondan B)Buxoroda C)Samarqandda D)Karmanada
11. Saljuqiylar davlatining eng yuksalgan davrida Bag‘dod xalifasi Sulton Tug‘rulbekga ………………… degan nom bergan. Bu uning hokimiyati naqadar qudratli bo‘lganligini ko‘rsatadi.
A) «Malik al-Mashriq», ya’ni «G’arb hukmdori» hamda «Rukn ad-din» — «din suyanchig‘i»
B) «Jamshid al-Mashriq», ya’ni «Sharq hukmdori» hamda «Rukn ad-din» — «din suyanchig‘i»
C) «Malik nustar-Mashriq», ya’ni «Sharq hukmdori» hamda «Rukn ad-din» — «din suyanchig‘i»
D) «Malik al-Mashriq», ya’ni «Sharq hukmdori» hamda «Rukn ad-din» — «din suyanchig‘i»
12. Saljuqiylar saltanatining zaiflashib parchalanishi jarayoni esa, qaysi asrda boshlanadi.
A) XII asrning ikkinchi yarmiga B) XI asrning ikkinchi yarmiga C) X asrning ikkinchi yarmiga D) XI-XII asr
13. Bu davrda saljuqiylar xonadoni vakillari faoliyati bilan bog‘liq qaysi sultonliklari yuzaga keladi.
1) Suriya,2) Iroq, 3)Onado‘li (Kunya),4) Kirmon,5)Mo’lton
A)1,2,3,4,5 B)2,3,4,5 C)1,2,3,4 D)1,3,4,5
14. ………….boshlaridayoq saltanat sharqiy va g‘arbiy qismlarga bo‘linib ketadi.
A) XII asrning ikkinchi yarmiga B) XI asrning ikkinchi yarmiga C) X asrning ikkinchi yarmiga D) XII asr
15. Sharqiy qism, asosan, qayirlarda iborat bo‘lib qoldi.
A) Xuroson va Movarounnahrdan
B) Janubiy Qozog‘iston hududiga to‘g‘ri keladigan yaylovlarda, Sirdaryoning o‘rta oqimidagi
C)Janubiy Tojikiston va Sirdaryo bo’ylarida D)Orol va Qozog’iston hududida
16. «Podshohning bir haftada ikki kun zulm ko‘rganlarni qabul qilmasdan iloji yo‘q. U zulmkorni jazolamog‘i, insofgachaqirmog‘i, raiyat so‘zlarini o‘z qulog‘i bilan vositachisiz eshitmog‘i kerak. Arzchilar eng muhim so‘zlarini aytmoqlari, (hukmdor esa) ular bo‘yicha hukm chiqarmog‘i lozim. Shunda mamlakatda podshoh ezilgan va adl istovchilarni haftada ikki kun qabul qilib, ularning so‘zini tinglar ekan, ovozasi tarqaydi. Zolimlar bundan cho‘chiydilar, qullarini kaltaklamaydilar» Yuqoridagi jumlalar Siyosatnoma asaridan olingan.
A) To’g’ri B)Noto’g’ri
17. Xalq orasida va tarixda Nizomulmulk (mulk – davlatning tartibotchisi) nomi
bilan mashhur bo‘lgan saljuqiylarning mashhur vaziri……………
A) Abu Ali Xasan ibn at-Tusiydir. B) Sobuqtegin
C) Amir Temur
D) Ma`sud G`aznaviy
18.Kim Saljuqiy shohlar davrida ishni oddiy amaldorlikdan boshlab, vazir darajasiga erishgan va ko‘p yillar davomida davlatga xizmat qilgan. A) Abu Ali Xasan ibn at-Tusiydir.
B) Sobuqtegin C) Nizomulmulk
D) Ma`sud G`aznaviy
19.Qaysi asarda har qanday podshoh, xalq orzu qilgulik aql-zakovat, valine’mat sohiblari bo‘lmish vazirlar to‘g‘risida so‘z yuritilganda
«Siyosatnoma» muallifi Nizomulmulkni alohida mehr-muhabbat bilan, har jihatdan namuna qilib ko‘rsatadi.
A) «Zafarnomada » B) «Hikmat »
C) «Qutadug’biligda» D) «Temur tuzuklari»
20.Rasmda qaysi davlat tarixiga tegishliinshoot berilgan.
A) Tohiriylar B) Safforiylar C)Saljuqiylar D) Qoraxoniylar
21. «Siyosatnoma»ning eng qadimgi nusxasi qayirdagi kutubxonasida saqlanadi.
A) Iroqdagi Tebriz Milliy

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

B) Turkiya dagi Tebriz Milliy C) Erondagi Rim Milliy
D) Erondagi Tebriz Milliy
22. Nizomulmulk vazirlik davrida qaysi shaharlarda «Nizomiya» nomidagi madrasalar qurdiradi.
A) Bag‘dod, Basra, Isfahonda B) Suriya,Iroq,Onado‘li C)Buxoro,Samarand,Xorazm D)Xiva,Shom,Iroqda
23. Buyuk olim Abu Homid G‘azzoliy o‘z vaqtida qaysi shahardagi madrasada dars bergan. A) Bag‘doddagi B)Buxoro C)Samarqand D)Shom 24.Saljuqiylar davrida mehnat taqsimoti to’g’ri berilgan javobni toping.
№ Shahar Ishlab chiqarilgan mahsulot
1 Xorazm qovunlari, 2 Jurjon (Gurgon) xurmolari,
shakarqamishi, limonlari,
3 Niso uzumlari, behisi, baqlajoni,
4 Marv uzum A)1,2,3,4 B)2,3,4 C)1,2,3 D)1,3,4 25.Mamlakatning qaysi mamlakat va o‘lkalar bilan savdo aloqalari gurkirab rivojlangan. A) O‘rta va Yaqin Sharq,
B) Sharqiy Yevropa,
C) Hindiston, Xitoy kabi D)Barchasi
26. kim sharq va g‘arb yo‘nalishlararo savdosini yanada jonlantirish niyatida Xuroson va Iroq savdogarlarini ba’zi bir savdo to‘lovlaridan ozod etgan.
A) Sulton Malikshoh B) Sobuqtegin
C) Nizomulmulk D) Ma`sud G`aznaviy 27. Savdo-sotiqda g‘arbiy o‘lkalardan Kaspiy dengizi orqali Turkistonga qanday mahsulotlari keltirilgan.
A) neft B)Oltin C)Kumush D)Metall
28. ……………o‘ng qirg‘og‘i yerlaridan chiqadigan mushk, oltin, kumush yombilar nafaqat tashqi bozorda, balki mintaqaning o‘zida, asosan, Saljuqiylar davlatida ham qadrlangan.
A) Sirdaryo quyi oqimi, B) O‘rta va Yaqin Sharq, C) Sharqiy Yevropa,
D) Hindiston, Xitoy
29.Saljuqiylar davlati haqida to’g’ri berilgan ma’lumotni toping.
1) Umuman olganda, mintaqa bozorlarida qimmatbaho mo‘yna, qorako‘l terisi, tuzlangan baliq, morj qoziq tishidan tortib quruq meva, nafis matolar, qimmatbaho toshlar, taqinchoqlargacha topish mumkin bo‘lgan.2) Bu davrda eng yuqori darajadagi pul birligi o‘rnida sof oltindan zarb etilgan dinor (qizil dinor) qabul qilingan. 3) Tarkibida oltindan tashqari qo‘shimcha metall aralashmasi bo‘lgan dinor ham bo‘lib, u rukniy deyilgan.4) Mis tangalar asosan ichki bozorda muomalada bo‘lgan. Saljuqiylar davrida ham chek, naqd pulsiz muomala qilish tizimidan foydalanilgan.
A)1,2,3 B)2,3,4 C)1,2,3,4 D)3,4 30.Quyidagi rasmda qaysi davlat tangasi berilgan.

A) Tohiriylar B) Safforiylar C)Saljuqiylar D) Qoraxoniylar

1.Xorazm vohasida hukmronlik qilgan sulolalarni belgilang.
1) afrig‘iylar, 2) ma’muniylar, 3) oltintoshiylar, 4)anushteginlar, 5)qoraxoniylar
A)1,2,3,4,5 B)2,3,4,5 C)1,2,3,4 D)1,3,4,5
2. Anushtegin saljuqiy Sulton Malikshohning ko‘zga ko‘ringan va ishonchli mansabdorlaridan sanalgan. Taxminan, qaysi yilda u Xorazm

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

hokimligi
vazifasiga tayinlanadi.
A) 1078-yili B) 1079-yili C) 1075-yili D) 1077-yili
3.Quyidagi bandlar mazmuniga oid yakuniy hukmni aniqlang.(Anushteginlar sulolasi )
I. 1097-yili esa, mazkur lavozim o‘g‘li Qutbiddin Muhammadga tegadi.
II. saljuqiylar dargohiga qaram bo‘lib, har yili o‘zi yoki o‘g‘li Otsiz orqali viloyatdan undiriladigan soliqni poytaxt Marvga olib borib turardi..
III. Otsiz esa otasidan keyin Sulton Sanjar hukmi bilan Xorazm hokimligiga tayinlanadi...
IV. Sulton Sanjar unga qarshi bir necha marta qo‘shin yuboradi. Mag‘lubiyatga uchragan Takash qochishga majbur bo‘ladi.
A) I – to`gri, II – to`g`ri, III – to`g`ri, IV– noto`g`ri
B) I – to`gri, II – noto`g`ri, III – noto`g`ri, IV– to`gri
C) I – to`gri, II – to`g`ri, III – noto`gri, IV – to`gri D) I – noto`gri, II – to`g`ri, III – noto`g`ri, IV– to`gri
4. Tarixchilardan Rashiduddin va Hofizi Abro‘larning yozishiga ko‘ra, Anushteginiylar sulolasining asoschisi Anushtegin dastlabki faoliyatini kim Malikshoh I saroyidan boshlagan. A)Ma’mun II B)Amin I
C)Alptegin D) Sulton Jaloliddin
5. Xorazmni qo‘lga kiritganidan keyin Sulton Sanjar uni Otsizning jiyani kim boshqaruviga bergan.
A) Sulaymonshoh B)Amin I C)Alptegin D) Sulton Jaloliddin
6.Otsiz faoliyati bilan bog’liq voqealarni to’g’ri belgilang.
1) Sulaymonshoh u yerda o‘z hokimiyatini mustahkamlay olmagan. U Marvga qaytib ketishi bilanoq Xorazmga kelgan Otsiz mahalliy aholining qo‘llab-quvvatlashi orqali o‘z hokimiyatini tiklagan.
2) Otsiz Buxoroni egallaydi. U Bag‘dod xalifasidan «Xorazm viloyati va u tomonidan Xorazmga qo‘shib olingan hamda olinadigan g‘arbiy, sharqiy chegaralardagi viloyatlarning hukmdori», deb tan olingan yorliq oladi.3) Otsiz Marv, Nishopurni ham o‘zining tasarrufiga o‘tkazadi. 4) Otsiz o‘zining ismi bitilgan kumush tangalarni zarb qilishni boshlab yuboradi. A)1,2,3 B)2,3,4 C)1,2,3,4 D)3,4
7. Otsiz o‘limidan so‘ng taxtga chiqqan o‘g‘li kim ham mustaqil siyosat yurgizishga harakat qildi. A) El Arslon B)Sulaymonshoh
C)Amin I D) Sulton Jaloliddin
8. El Arslon Movarounnahrda qaysi xalqlar bilan to‘qnashadi va qo‘li baland keladi.
A) Tohiriylar B) Safforiylar C)Saljuqiylar D) qoraxitoylar
9. Quyida berilgan ta’rif kimga tegishli.