1. Qadimgi Turon hududlarida azaldan kimlarning ajdodlari y

6-7-mavzular : EFTALIYLAR

1.Qachondan Eftalon sulolasiga mansub qabila Turon hududida hukmronlik qilgan.

A) V–V asrlar
B) IV–VI asrlarda C) V–VII asrlarda D) V–VI asrlarda
2. Shu davrda qayirlarda viloyatlarida hashamatli binolari bo‘lgan alohida-alohida qo‘rg‘onlar yuzaga kelgan.
A) Chirchiq,Xorazm, Sug‘diyona, Choch va Baqtriya
B)Surxondaryo,Xorazm,Buxoro C) Xorazm, Sug‘diyona, Choch va Baqtriya,Toshkent
D) Xorazm, Sug‘diyona, Choch va Baqtriya
3. Iqtisodiy-savdo munosabatlarining izchil yo‘lga qo‘yilishi mamlakatda qaysi sohalarni ravnaq topishiga
asos bo‘lgan.
A) dehqonchilik, sun’iy sug‘orish, B) chorvachilik,
C) bog‘dorchilik, hunarmandchilik D)Barchasi
A)1 B)2 C)3 D)4
5.Rasmda qaysi davlat hukumdori tasvirlangan.

A)Turk xoqonligi B) Xioniylar C)Eftalilar D)Kidariylar
6.Qachon sosoniylar va eftaliylar o‘rtasidagi harbiy to‘qnashuvlarda eftaliylar
qo‘shinining ustun kelishi ular harbiy mahoratining yuqori darajada ekanligidan dalolat beradi.
A) VII asr boshlari B) VIII asr o’rtalarida C) V asr 20-yillarida D) V asr
7. Firdavsiyning qaysi asarida Vaxshunvor va Peruz davri voqealari ham o‘z aksini topgan. A) «Shohnoma»
B) «Hayotnoma» C) «Zafarnoma» D) « Hadisnoma»
8. Eftaliylarning podshosi Katulf «Shohnoma»da ko‘rsatilgan shu xalqning kim ismli podshohiga o‘xshatilgan.
A)Anvar B)Jamshid C)Muayyan D) Gatfar
9. Eftaliylar qaysi asr boshlarida mamlakatimiz hududiga Sharqdan kirib kelganlar.
A) VII asr boshlari B) VIII asr o’rtalarida C) V asr 20-yillarida D) V asr

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

10. Eftaliylar va Sosoniylar o‘rtasidagi jang-u jadallar qaysi sosoniy shohi hukmronligi davrida
ayniqsa kuchaydi?
A) Pero‘z B) Kubod C) Anushervon D) Shopur II 11. 5. Eftallar davlati qaysi hudularni o’z ichiga olgan
A) O’rta Osiyo, Shimoliy Hindiston, Afg`oniston, Pokiston, Sharqiy Turkiston
B) O’rta Osiyo, Sharqiy Pokiston, Sharqiy Eron,
Sharqiy Turkiston
C) Xuroson, Sharqiy Turkiston, Toxariston, Shimoliy Hindiston
D) Sharqiy Eron, O’rta Osiyo, Shimoliy Hindiston, Sharqiy Turkiston
12. Eftaliylar davlatining dastlabki poytaxti qayer? A) Balx B)Hirot C) Varaxsha va Poykand D)Panjikent
7. Qaysi sulola davrida taxt otadan bolaga qolmay, shu suloladan kim loyiq deb topilsa o’sha taxtga o’tirgan?
A) Turk xoqonligi B) G’aznaviy C) Eftallar D) somoniylar
13. Sosoniylar shohi Pero‘zning eftaliylarga qarshi 484-yilgi yurishi qanday oqibatga olib keladi?
A) eftaliylarning tor-mor etilishi va juda og‘ir miqdorda o‘lpon to‘lash majburiyatini yuklanishiga
B) Eron tomonidan Eftaliylar davlatining egallanishiga
C) eftaliylar va sosoniylar o‘rtasida do‘stlik bitimining tuzilishiga
D) Pero‘zning halokati Eron ustiga juda og‘ir o‘lpon yuklanishiga
14.. Eftallar haqida to’g’ri berilmagan fikrni aniqlang?
A) Eftallar davlati hududiga Pokiston ham kirgan B)Taxt vorisini aniqlash uchun Kengash mavjudbo’lgan
C)Viloyatlarda boshqaruv markaziy hokimyat tomonidan olib borilgan
D)Viloyat hukmdorlari o’z nomidan kumuhs yoki
mis tanga zarb etgan
15. Eftaliylar davlati “Buyuk Ipak yo`li” orqali qaysi davlatlar bilan xalqaro savdoda faol qatnashardi?
A)Xitoy,Hindiston va O‘rtayer dengiz davlatlari bilan
B) Xitoy, Hindiston, Eron va Vizantiya bilan C)Xitoy,Eron va Bolqon yarimoroli davlatlari bilan
D) Hindiston, Vizantiya va Franklar qirolligi bilan 16. Ipak yo‘li savdosida asosan
kimlar sosoniy savdogarlari bilan raqobatda vositachilik rolini o‘ynardi?
A) usmonli turklar B) xitoyliklar C) xioniylar D) sug‘diylar
17. Eftaliylar dastavval ichki va tashqi savdo munosabatlarida kimlarning kumush tangalaridan keng foydalandilar?
A) kidariylar B) xitoyliklar C) sosoniylar D) xioniylar
18. V-VI asrlarda chaqa tangalar O‘rta Osiyoning
qaysi hududlarida chiqarilgan?
1) Buxoro 2) Poykand 3) Toxariston 4) Vardona 5) Naxshab 6) Chag‘oniyon 7) Samarqand; 8) Xorazm; 9) Badaxshon
A) 1, 3, 5, 7, 9 B) 1, 2, 4, 5, 7, 8 C) 2, 4, 6, 8, 9 D) 2, 3, 6, 7, 8, 9
19.Turonda qaysi til xalqaro savdo tili edi?
A) nog‘ay tili B) turkiy til C) sug‘d tili D) uyg‘ur tili
20. Quyidagi qaysi til Yettisuv va Farg‘ona orqali Sharqiy Turkistonga kirib, Xitoy hududlargacha kirib borgan?
A) Xorazm tili B) fors tili C) sug‘d tili D) nog‘ay tili
21. Baqtriya yozuvi asosida vujudga kelgan yozuv nomini aniqlang?
A) eftaliylar yozuvi B) Sug‘d yozuvi C) Xorazm yozuvi D) oromiy yozuvi 22. Eftaliylar yozuviga xos bo‘lgan xususiyatlarni
aniqlang.
1) Baqtriya yozuvi asosida bo‘lgan; 2) Baqtriya yozuvi asosida paydo bo‘lgan; 3) o‘ngdan chapga tomon ko‘ndalangiga yozilgan; 4) 25 harfdan iborat; 5) Sug‘d yozuvi asosida vujudga kelgan; 6) chapdan o‘ngga tomon ko‘ndalangiga yozilgan; 7) 26 harfdan iborat; 8) Toxariston yozuvining vujudga kelishiga asos
bo‘lgan; 9) Oromiy yozuvi asosida vujudga kelgan. A) 1, 3, 5, 7, B) 2, 4, 6 C) 1,4 D) 2, 3, 7, 8 23.Qaysi davlat davrida ham bolalarga yoshligidan ta’lim va tarbiya berilgan. Ayniqsa, harbiy soha bilan faqat o‘smir o‘g‘il bolalargina shug‘ullanmagan. Qizlar ham otda yurishga,

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

kamondan o‘q otish kabi jismoniy mashqlarga jalb 2 V–VI asrlarda ijtimoiy-iqtisodiy qilingan. hayotda muhim
A) Turk xoqonligi B) G’aznaviy ahamiyatga ega bo‘lgan C) Eftallar D) somoniylar yirik markazlardan
24. Quyidagi bandlar mazmuniga oid yakuniy (ehtimol, poytaxt hukmni shaharlardan) biri aniqlang. Buxoro edi.
_I. Eftaliylar, asosan, zardushtiylikka e’tiqod _{3 IV asrlardag Buxoro boshlab} qilishgan. _Turonning
II. Shuningdek, davlatda tangrichilik, buddaviylik, _{yirik madaniy va} moniylik, mazdakiylik e’tiqodlari ham tarqalgan. _{iqtisodiy markazlaridan} III. Shaharlarda hindlar va yahudiylar jamoalari _biri
ham bo‘lgan.. _bo‘lgan.
A) I – to`gri, II – to`g`ri, III – noto`g`ri <sub>4 IV–V asrlarga Qadimgi davrda kichik</sub> B) I – to`gri, II – noto`g`ri, III – noto`g`ri _{manzilgoh sifatida
C}) I – to`gri, II – to`g`ri, III – noto`g`ri <sub>paydo bo‘lgan Zartepa</sub> D) I – noto`gri, II – to`g`ri, III – noto`g`ri _{maydoni 17 gektar
25.} Turon aholisining madaniy an’analari qo‘shni _{bo‘lgan yirik shaharga} mamlakatlar tasviriy uslublari bilan uyg‘unlashib _aylandi.
qachon madaniyatining shakllanishida mustahkam _{5 V-VI asrlarda Samarqand Sug‘dida} ^poydevorga _a^ylangan. orqa tomonida tik turgan A) IV–V asrlar _kamonchi
^{B) III-}_X^I _a^sr_l^arda tasviri tushirilgan C) III-XII asrlarda _{kumush tangalar} D) III-X asrlarda _{chiqarilgan.
26.Q}aysi davlat ulkan hududda boshqaruvni qo‘lga _{A)1,2,3 B)2,3,4 C)1,3,4,5 D)2,3,4,5} kiritgach, obod dehqonchilik vohalari, rivojlangan _{29. V asrda Eftalilar hududida barpo etilgan} shahar va qishloqlarni bog‘lab turuvchi savdo _{kanallar nomini aniqlang.}
^yo‘llariga _eg^{a bo‘ldilar.} 1) Ulug‘nor; 2) Shahrixonsoy; 3) Zog‘ariq; 4) ^{A) Turk xoqonligi} _B^{) G’azn}_a^viy Yangiariq; 5) Bo‘zsuv; 6) Darg‘om; 7) Tuyatortar.
^{C) Eftallar D) somon}_i^ylar A) 3, 5, 6 B) 1, 3, 6 C) 2, 4, 5 D) 1, 2, 4
^{27.Qachon Vizantiya imperatori huzurida} 30. Qadimgi davrda asos solingan ushbu ko‘hna ^{bo‘lgan turk elchisi imperatorning: «Eftaliylar} shahar o‘rta asrlar davriga kelib kengayib boradi va shaharlarda yashaydilarmi yoki qishloqlardami?» – _{uch qismli yirik mark}^az_ga ^a_ylan^a_{di.Yuqoridagi} degan savoliga: «Ular shaharlik sulolalar, oliy _{ta’rif q}^a_{ysi shahar h}^a_{qida ketmoqda.}
^{hazratlari», – deb javob berg}_aⁿ A)Balx B)Panjikent C)Poykand D)Sug’d
^{A) 566-569-yillar} 31.Qaysi shahar qazishmalarida o‘rta asrlarga oid ^{B) 568-579-yillar} ko‘plab moddiy madaniyat buyumlari topilgan. ^{C) 568-589-yillar} A)Balx B)Panjikent C)Poykand D)Sug’d
^{D) 568-569-yillar} 32. Qaysi shahar bu davrda arab manbalarida 28.Quyida berilgan jadvalda to’g’ri berilgan _ta’ri^f_lang^a_{nidek, «Madina} ^at_-tu^j_{jor» –}
ma’lumotlarni toping. _«Savdogarl^a_r ^{№ Asr Voqea} shahri» bo‘lgan.
^{1 V} _a^{srda Panjikentda nisbatan} A)Balx B)Panjikent C)Poykand D)Sug’d ^{qadimiyroq bo‘lgan} 33. Bu davrda qaysi shahar va uning atroflarida ^qish_l^{oq o‘rniga umumiy} ham shaharsozlik madaniyatining jadallik bilan ^maydoni rivojlanganligini kuzatish mumkin.
^{18 gektar bo‘lg}_aⁿ _y^angi A)Balx B)Panjikent C)Poykand D) Termiz shahar barpo etiladi.
SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

34. Qal’a, qo‘rg‘on va istehkomlar ilk o‘rta asrlar davrining o‘ziga xos me’morchilik namunalaridan bo‘lib, qaysilari shular jumlasidandir.
A) Naxshab vohasidagi Zahoki Maron, B) Buxorodagi Shahri Vayron,
C) Xorazmdagi Fir qal’asi D)Barchasi
35. Rasmda qaysi davlat tangasi berilgan.

A)1,2,3,4,5,6 B)3,4,6 C)2,3,4,5,6 D)1,3,4,5,6

A) Turk xoqonligi B) G’aznaviy C) Eftallar D) somoniylar
36.Rasmda qaysi davlat muhri ko’rsatilgan.

A) Turk xoqonligi B) G’aznaviy C) Eftallar D) somoniylar

37. «Eftaliylar podshosi rimliklar va boshqa podsholardan qolishmaydigan holda aholiga g‘amxo‘rlik ko‘rsatadi, o‘zlari va qo‘shnilari bilan bo‘lgan munosabatlarda adolat mezonlariga amal qiladi» Yuqoridagi ta’rif kim tomonidan berilgan. A) Ahmadali Asqarov, «O‘zbek xalqining etnogenezi va etnik tarixi»
B)A.Sagdullayev «O’zbekiston tarixi» C)Bahodir Eshipov «O’zbek davlatchilik tarixi» D) Vizantiyalik tarixchi Prokopiy Kesariyskiy 37. Rasmda berilgan qaysi shahar Eftalilarga tegishli emas
1.Qachonga kelib Oltoy va Janubiy Sibirda yashagan turkiy qabilalarni birlashtirgan yangi davlat vujudga keldi.
A) VII asr o‘rtalarida B) VI asr o‘rtalarida C) V asr o‘rtalarida D) VI asr boshlarida 2. Yettisuv va Sharqiy Turkistonga tutashgan
yurtlarda yashovchi turkiy qabilalar bo‘ysundirilib, qayir xoqonlikning markazi qilib belgilanadi. A)Yettisuv B)O’tukin
C) Oltoy D)Qashqar
3.Turk xoqonligida kimga «Yabg‘u xoqon» degan unvon berilgan.
A)Ashrozga B)Umar Ibn Abdulazizga C)Bumin D)Tunyuquq
4. Bu davrda qayirlargacha cho‘zilgan keng o‘lka Turk xoqonligining hududlari bo‘lgan.
A)Hirot va Suriya B)Suriya va Iroq C)Amudaryo va Sirdaryo
D) Sirdaryo va Orol dengizi bo‘ylarigacha 5. Eftaliylar davlatning shimoliy hududlarini
mudofaa qilish bilan band bo‘lgan bir payt da sosoniylar janubiy o‘lkalar –qayirlarni ulardan tortib oladilar.
A) Toxariston va Chag‘oniyonni B)Suriya va Iroq
C)Amudaryo va Sirdaryo
D) Sirdaryo va Orol dengizi bo‘ylarigacha

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

6. Ilk o‘rta asrlardagi qudratli Eftaliylar davlati nechanchi yillarda va qaysi davlatlarning zarbalari natijasida barbod bo‘ldi.
A) janubdan Eron sosoniylari va shimoldan Turk xoqonligi zarbalari natijasida
B) janubdan Vizantiya va shimoldan Turk xoqonligi zarbalari natijasida
C) shimolda Turk xoqonligining zabasi natijasida
D) janubda Eron sosoniylari va shimolda Turk xoqonligi zarbalari natijasida
7. Eftaliylar davlati barham topgach, uning hududlari qaysi davlatlar o‘rtasida va qay tariqa taqsimlanadi?
A) Amudaryoning janubiy qirg‘oqlarigacha bo‘lgan viloyatlar Eron, uning sohillari bo‘ylab Kaspiy dengizgacha cho‘zilgan yerlar Turk xoqonligi tasarrufiga o‘tadi
B) Eron va Vizantiya o‘rtasida taqsimlanib, chegara Talikon yaqinida belgilandi
C) Sirdaryoning janubiy qirg‘oqlarigacha bo‘lgan
viloyatlar Eron, uning sohillari bo‘ylab Kaspiy dengizgacha cho‘zilgan yerlar Turk xoqonligi tasarrufiga o‘tadi
D) hududlar Vizantiya va Arab xalifaligi o‘rtasida taqsimlanib, chegara Amudaryo qilib belgilandi
9. Ilk o‘rta asrlardagi turkiy zabon davlatlarining qaysi biri ulkan hududga ega bo‘lmasin, chinakam markazlashgan davlat emas edi?
A) Eftaliylar davlati B) Turk xoqonligi
C) Kidariylar davlati D) Afrig‘iylar davlati 10. Qanday omillar Turk xoqonligining markazlashgan davlatga aylanishiga imkon bermadi?
1) katta qabilalar yoki qabilalar ittifoqining markaziy hokimiyatga bo‘ysunmaslikka intilishi;2) janubdan doimiy sosoniylar tazyiqi;3) eftaliylar avlodlarining hokimiyatni o‘z qo‘liga olishga intilishi;4) hududlardagi hokimliklarning mustaqil bo‘lishga intilishi;5) eftaliylar avlodlarining hokimiyatni o‘z qo‘liga olishga intilishi;6) Turk xoqonligining Vizantiya, Xitoy va Eron bilan munosabatlarining keskinlashishi. A) 1, 5 B) 1, 3, 6 C) 2, 4, 5 D) 1, 4, 6
11. Turk xoqonligi qachon ikki qismga bo‘linib ketdi?
A) VII asrning o‘rtalarida B) VI asrning o‘rtalarida C) VII asrning boshlarida
D) VI asrning 80-yillari oxirlari 12.To’g’ri berilgan ma’lumotni toping.
A) Xoqonlik o‘z davlat mafkurasiga ko‘ra, «el» deb atalib, qadimgi tarixda u bilan bog‘liq «mangu el», «Tangri (ilohiy) el», «turk eli» kabi iboralar shakllangan.
B) El va xoqon hokimiyatining Tangri tomonidan Ashina xonadoniga «Turk budun (xalqi)»ga in’om qilinganiga ishonilgan.
C) Qadimgi turk jamiyati xoqon Bumin mansub bo‘lgan Ashina xonadoni vakillariga hukmdor sifatida
qaraganlar.
D) Chunki turkiylar orasida bunday ijtimoiy iqtidor (ne’mat) Tangri tomonidan faqat Ashina xonadoniga in’om etilgan, degan tasavvur hukmron edi.
13. O‘n ming suvoriyga ega bo‘lgan tuman boshi nima deb yuritilgan.
A) «shod» B)Tuman C)Jabg’u D)Yabg’u 14.Xaritada qaysi raqam bilan sosoniylar davlati berilgan.

A)1 B)2 C)3 D)4

15. Qasi davlatda faqat urf-odatlar bilan emas, balki yozma qonunchilik hujjatlari bilan ham boshqarilgan.

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

A) Turk xoqonligi B) G’aznaviy C) Eftallar D) somoniylar
16. Shu davrda qayirda «Turk qonunnomasi» amalda bo‘lib, u ibodatxonada saqlangan. A)Balx B)Panjikent C)Samarqand D)Sug’d 17. Qadimgi qayirda ham oldi-sotdi, nikohni
qayd etishga oid shartnomalar guvohlar o‘rtasida yozma shaklda tuzilib, muhr bilan tasdiqlangan. A)Balx B)Panjikent C)Samarqand D)Sug’d
18. Farg‘ona vodiysidagi qaysi hududularidan buddaning haykallari topilib, o‘rganildi.
A) Kosondan hamda Qo‘rg‘ontepa yaqinidagi Ajinatepadan
B) Quvadan hamda Tuproqqala yaqinidagi Ajinatepadan
C) Quvadan hamda Qo‘rg‘ontepa yaqinidagi Ajinatepadan’
D) Farobdan hamda Qo‘rg‘ontepa yaqinidagi Ajinatepadan
19.Ajinatepa buddasi haykalining bo‘yi necha metirga boradi.
A) 22 metrga B) 2 metrga C) 32 metrga D) 12 metrga
20.Rasmda nuqtalar o’rniga mos javobni joylashtiring.

A) Turk xoqonligi B) G’aznaviy C) Eftallar D) somoniylar

21.Quyida berilgan rasm haqida to’g’ri berilgan ma’lumotni toping.

A) Eftalilarda qadimda bo‘ri ilohiylashtirilgan va ko‘plab nishonlarida bo‘ri tasviri mavjud bo‘lgan. B) Sugdiylarda qadimda bo‘ri ilohiylashtirilgan va ko‘plab nishonlarida bo‘ri tasviri mavjud bo‘lgan. C) Turkiylarda qadimda bo‘ri ilohiylashtirilgan va ko‘plab nishonlarida bo‘ri tasviri mavjud bo‘lgan. D) Mo’g’ullarda qadimda bo‘ri ilohiylashtirilgan va ko‘plab nishonlarida bo‘ri tasviri mavjud bo‘lgan.

22.Qaysi din jon va ruhlarga, ota-bobolar ruhiga sig‘inish e’tiqodini tarbiyalagan. Qadimgi turklarda «shomon» so‘zi bo‘lmagani sababli o‘z dinini «qam» deb yuritganlar.
A)Zardushtirylik B)Buddaviylik C)Shomonlik D)Moniy
23. Qaysi dinida Olamning ibtidosi ikki qarama-qarshi yaratuvchi – yorug‘lik va ezgulik hamda zulmat va yovuzlikdan iborat, deb hisoblangan. Ibodat, ro‘za, sadaqa dinining arkoni hisoblangan. A)Zardushtirylik B)Buddaviylik
C)Shomonlik D)Moniy
24. Qadimiy turkiylar jang maydonida qahramonlik qilgan ajdodlar ruhiga alohida e’tibor qaratganlar. Ajdodlar ruhiga sig‘inish, turkiylarda o‘zidan oldingi yetti ota-bobosi faoliyatini yaxshi bilish an’anasini shakllantirgan».
A) Ahmadali Asqarov, «O‘zbek xalqining etnogenezi va etnik tarixi» B)A.Sagdullayev «O’zbekiston tarixi»
C)Bahodir Eshipov «O’zbek davlatchilik tarixi» D)Bahodir Isoqov «Unutilgan podsholiklar»

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

1.G’arbiy xoqonlik aholisining asosiy qismi kimlar tashkil etgan.?
A)chorvador ko`chmanchilar B)Dehqonlar C)ziroatkorlar D)hunarmandlar va savdogarlar 2. Qachonga kelib G‘arbiy xoqonlik taraqqiy etadi.
A) VII asrning birinchi choragiga B) VI asrning o‘rtalarida
C) VII asrning boshlarida
D) VI asrning 80-yillari oxirlari
3. Xoqon kimning hukmronlik qilgan davrda boshqaruv tartiblari isloh qilinadi. A)Ashrozga B)Umar Ibn Abdulazizga C)Tun yabg’u D)Tunyuquq
4. Viloyat hokimlarini xoqonlik ma’muriyati bilan bevosita bog‘lash va ularning ustidan nazoratni kuchaytirish maqsadida mahalliy hukmdorlarga xoqonlikning qanday unvoni beriladi.
A) «shod» B)Tuman C)Jabg’u D)Yabg’u
5. Shahar aholisi hunarmandchilik va savdo-sotiq bilan mashg‘ul bo‘lgan. Kulolchilik, to‘qimachilik, sarrojlik, misgarlik, chilangarlik, temirchilik va zargarlik taraqqiy etgan. Hunarmandlar yasagan zeb-ziynatlar va qurol-yarog‘lar xilma-xilligi
va nihoyatda puxtaligi bilan ajralib turgan. Yuqoridagi ta’rif qaysi davlatga tegishli. A) G’arbiy Turk xoqonligi B) G’aznaviy C) Eftallar D) somoniylar
6.Qaysi davlat manbalari, garchi turklar doimiy yashash joylariga ega bo‘lmasa ham, lekin ularning har birida ajratib berilgan yer borligi haqida ma’lumot beradi.
A)Xitoy B)Hindiston C)Yaponiya D)O’zbekiston
7. Xoqonlikda qanday ishlarni boshqarish uchun maxsus ma’muriy va harbiy-siyosiy boshqaruv tizimi joriy etilgan.
1) Xoqonlikda qabila va еlatlarni birlashtirish va boshqarish, 2) soliqlar va o‘lponlarni
o‘z vaqtida yig‘ib olish,3)Markaziy hokimyatni boshqarish , 4)Budjetni tasdiqlash
A)1,2,3,4 B)1,4 C)2,4 D)1,2
8. Xoqonlik o‘z ehtiyoji va hayotiy zaruratidan kelib chiqib, quyidagi qanday islohotlarni amalga oshirmagan.
A) «o‘nlik» tizimni yaratish, B)vassal hokimliklar hududida o‘z qarorgohlarini barpo etish;
C) davlat boshqaruvini takomillashtirish va boshqalar.
D)Soliqlarni muntazam yig’ish
9. G‘arbiy Turk qaysi kabi shaharlari xoqonlikda qarorgoh vazifasini bajargan.
A) xoqonligining Suyab (Oq Bishim), Beshbaliq (Turfan), Ek-tog‘ (Sharqiy Turkiston)
B) O’rta Osiyo, Sharqiy Pokiston, Sharqiy Eron,
Sharqiy Turkiston
C) Xuroson, Sharqiy Turkiston, Toxariston, Shimoliy Hindiston
D) Sharqiy Eron, O’rta Osiyo, Shimoliy Hindiston, Sharqiy Turkiston
10. Qaysi hududidlarda boshqa mulklardagi boshqaruv tartibi asosan mahalliy sulolalar qo‘lida bo‘lgan.
A) Farg‘ona, Sug‘d, Choch, Toxariston, Xorazm B) O’rta Osiyo, Sharqiy Pokiston, Sharqiy Eron,
Sharqiy Turkiston
C) Xuroson, Sharqiy Turkiston, Toxariston, Shimoliy Hindiston
D) Sharqiy Eron, O’rta Osiyo, Shimoliy Hindiston, Sharqiy Turkiston ‘
11.Jadvaldagi ma’lumotlarni to’g’ri berilganlarni toping.

№1 Davlat Hukumdor 1 Sug‘d va ixshid
Farg‘ona
2 Toxariston malikshoh 3 Xorazm Temrshox

4 Kesh ixrid 5 Buxoro xudot 6 Ustrushona afshin 7 Choch tudun

A)1,2,3,4,5,6,7 B)2,3,4,5,6,7 C)1,2,4,5,6,7 D)1,2,3,4,5,6
12. Qaysi davlat davrida Sug‘d hududlariga hozirgi Panjikentdan Karmanagacha bo‘lgan yerlar kirgan. A) G’arbiy Turk xoqonligi B) G’aznaviy
C) Eftallar D) somoniylar
13. Buxoro еsa, qachondan boshlab mustaqil mulklar ittifoqidan iborat bo‘lgan.
A) VII asrning birinchi choragiga B) VI asrning o‘rtalarida
C) VII asr
D) VI asrning 80-yillari oxirlari

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

14. Sug‘dning mahalliy hokimlari ayrim vaqtlarda qaysi mustaqil hukmdorlari bilan birlashar edilar. A)Buxoro va Samarqand
B)Termiz va Surxon C)Choch va Termiz
D) Choch va Xorazmning
15. Bunday yirik siyosiy birlashmalar ma’lum muddatlarda yirik shaharlarda o‘z qurultoylarini o‘tkazib turganlar. Qaysi davlatlar siyosiy ittifoqiga kirmagan bo‘lib, u alohida mustaqil davlat edi.
A) Farg‘ona Sug‘d B)Termiz va Surxon C)Choch va Termiz
D) Choch va Xorazmning 16.Noto’g’ri hukumni toping.
A) Turk xoqonligi tarkibidagi turli xalqlarning yashash tarzi ham turlicha edi. Ko‘chmanchi chorvador turklarda jamoatchilik an’analari kuchli bo‘lgan.
B) Ko‘chmanchilarning asosiy mashg‘uloti dehqonchilik edi.
C) Shahar aholisi hunarmandchilik va savdo-sotiq bilan shug‘ullangan.
D) Shahar aholisi hunarmandchilik va savdo-sotiq bilan shug‘ullangan.
17.Turk хоqоnligi dаvridа kimlarning sаvdоgаrlаrini mаvqеi bаlаnd edi? A)Sosoniy savdogarlarining
B)Sug`d savdogarlarining C)Turk savdogarlarining D)Qarluq savdogarlarining
18. Qаchоn Gаrbiy turk хоqоnligi bilаn Хitоy o`rtаsidа iqtisоdiy аlоqаlаr аyniqsа fаоllаshаdi.? A)VII asrning ikkinchi yarmida
B)VII asrning birinchi yarmi C)VII asrning boshi
D)VII asr oxirida
19.Bu davrda Xitoyga necha marta savdo elchiligi yuboriladi?
A)8 marotaba B)7 marotaba C)5 marotaba D)9 marotaba
20. Bir yilning o‘zida qaysi shaharlardan birlashgan juda katta savdo karvoni Xitoyga yetib boradi.
A) Buxoro, Termiz, Ishtixon va Ustrushona (Jizzax va O‘ratepa viloyatlari) B) Buxoro, Samarqand, Ishtixon va
Hirot (Jizzax va O‘ratepa viloyatlari)
C) Buxoro, Samarqand, Ishtixon va
Ustrushona (Shoxruxiya va O‘ratepa viloyatlari) D) Buxoro, Samarqand, Ishtixon va
Ustrushona (Jizzax va O‘ratepa viloyatlari) 21.Qaysi bitiklar xoqon yodnomasi va shu singari noyob topilmalar turk yozma madaniyatining qadimiyligi va rang-barangligidan guvohlik beradi. A) Turk-runiy,
B) Urxun-Yenisey yozuvi, C) Kultegin bitiklari, Bilga D)Barchasi
22.Qaysi davlat zaminida turkiy yozuv bilan bir qatorda Sug‘d va Xorazm yozuvlari ham keng qo‘llanilgan
A)Turk xoqonligi B) Xioniylar C)Turon D)Kidariylar 23. Mahmud Qoshg‘ariyning
qaysi asarida ham qayd etib o‘tilgan. A) «Devonu lug‘otit-turk» XI asr B)”Qutadug’ bilig”
C)”Hikmat” D)”Yassaviya”
24. Аbro`ydаn jаbrlаngаn dеhqоnlаr qayergа bоrib o`rnаshаdilаr?
A)Turkiston va Taroz B)Taroz va Buxoro C)Turkiston va Buxoro D)Turkiston va Toxariston
25. Аbruy qo`zg`аlоnini kim bоstirgаn.? A)Qoracho`rin B)Bumin
C)Xusrav I Anushervon D)Sheri Kishvar (El Arslon)
26. Dehqonlar va boylar bu viloyatdan qochdilar hamda qaysi shahar yaqinida bir shahar bino qiladilar,.
A)Turkiston va Taroz B)Taroz va Buxoro C)Turkiston va Buxoro D)Turkiston va Toxariston
27.Turk xoqonligi davrida necha yoshdan boshlab ta’lim olgan.
A)5 B)6 C)7 D)9
28. Sodir etilgan jinoyat uchun jazoning asosiy turlari –qanday jazolardan iborat edi.
A) qatl еtish, odam a’zolarini kesib tashlash, B) zararni to‘lash,
C) mol-mulk tarzida tovon to‘lashdan D)Barchasi
29. Manbalarning ma’lumot berishicha, o‘lim jazosi davlatga qarshi jinoyatlar uchun (isyon ko‘tarish, sotqinlik) hamda nohaq yoki qasddan odam

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

o‘ldirganlik uchun berilgan. O‘g‘rilik yoki buzuqlik qilgan shaxsning qo‘li yoki oyog‘i kesilgan. Shaxsga qarshi qaratilgan boshqa jinoyatlar uchun yetkazilgan zararni o‘n barobar qilib to‘lash, jarohat yetkazgani yoxud mayib qilgani uchun mol-mulki bilan tovon to‘lashga majbur etilgan.
Yuqorida ta’rif qaysi davlat haqida berilgan. A) Turk xoqonligi B) G’aznaviy
C) Eftallar D) somoniylar 30.Rasmda qaysi davlat tangasi berilgan.
A) Xubert Gizen, B)Antoniy Guterish C)Salman Faraj D)Ahmad Yoqub

1.V-VII аsrlаrdа nеchtа mustаqil хоkimliklаr bоr edi.? A)15 dan ortiq B)13 dan ortiq C)11 dan ortiq
D)20 ga yaqin
2.Rasmda qaysi shahar ko’rinishi tasvirlangan.

A) Turk xoqonligi B) G’aznaviy C) Eftallar D) somoniylar
31. Nechanchi yili Samarqandda avtomobil yo‘li qurilishi jarayonida buldozer yer tekislash ishlarini olib borayotganida yer ostidan bir necha katta rangli devor bo‘laklarini surib chiqaradi.
A) XIX asr 50-yillarida B) XXI asr 70-yillarida C) XX asr 80-yillarida D) XX asr 60-yillarida
32. Ularning nimaligini aniqlash uchun mutaxassislar taklif qilinadi. Mutaxassislar bu topilmalarni ko‘rgan-kechirganlaridan so‘ng qurilish ishlari to‘xtatilib, arxeologik qazishmalar boshlanadi.
Natijada qaysi shahri xarobalari joyi aniqlandi. A)Uzunqir B)Qiziltepa
C)Tuproqala D) Afrosiyob (Qadimgi Samarqand) 33. Xona devorlaridagi rasmlarda shoh a’yonlari, qaysi va boshqa mamlakatlardan kelgan elchilar, olib kelingan ot-ulov, sovg‘alar va ov sahnasi ifodalangan.
A) Chag‘oniyon, Toxariston, B)Sharqiy Turkiston, Choch, C) Chinu Mochin, Hindiston D)Barchasi
34. 2016-yil kim YUNESKO bosh direktori o‘rinbosari,

A)Tojikiston Panj shahri B)Qozog’iston Turkistoni C)Tojikiston Vaxsh shahri

D) Toxaristonga oid qal’a ko‘rinishi
3.Rasmda qaysi shahar zamonaviy tasviri berilgan.

A)Qadimgi Varaxsha B)Qozog’iston Turkistoni C)Tojikiston Vaxsh shahri

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

D) Toxaristonga oid qal’a ko‘rinishi
4. Tохаristоn nechta viloyatdan iborat.? A)27 ta B)25 ta C)21 ta D)18 ta
5. Tохаristоnning pоytахti qаysi shахаr edi.? A)Balx B)Yettisuv C)Kesh D)Qunduz
6. Tохаristоn qаysi hududlаrni o`z ichigа оlgаn tarixiy viloyat.?
A)Hozirgi Janubiy O`zbekiston va Tojikiston, Shimoliy Afg`onistonning o`z ichiga olgan tarixiy viloyat
B) Hozirgi Janubiy O`zbekiston va Shimoliy Tojikiston, Shimoliy Afg`onistonning o`z ichiga olgan tarixiy viloyat
C) Hozirgi Shimoliy O`zbekiston va Tojikiston, Shimoliy Afg`onistonning o`z ichiga olgan tarixiy viloyat
D) Hozirgi Janubiy O`zbekiston va Tojikiston, Janubiy Afg`onistonning o`z ichiga olgan tarixiy viloyat
7. Tохаristоn shimоldа qayer bilarn chegaralangan? A)Hisоr tоg`lаri B)Hindikush tog`lari
C)Pomir tog`lari D)Murg`ob vodiysi
8. Tохаristоn sharqda qayer bilarn chegaralangan? A)Hisоr tоg`lаri B)Hindikush tog`lari
C)Pomir tog`lari D)Murg`ob vodiysi
9. Mustаqil hоkimliklаr оrаsidа eng yirigi? A)Malikshoh B)Yabg`u
C)Tudunlar D)Sug`d ixshidlari 10.Zarafshon va Qashqadaryo vodiylarida
joylashgan Samarqand, Buxoro, Kesh vohalarining qancha
mulkka birlashgan edi?
A)11 ta B)12 ta C)13 ta D)15 ta
11. Qaysi shaharni poytaxt qilgan Sug‘d Qang‘ davlati tanazzulidan keyin mustaqil davlatga aylangan.
A)Balx B)Panjikent C)Samarqand D)Sug’d 12. Chjou xonadoni va «o‘n
o‘q» sulolasi vakillari Sug‘dda davlatni podsho orqali emas, balki yirik kimlardan iborat Oqsoqollar Kengashi oliy organ orqali boshqarganlar.
A) dehqon, savdogar va shahar amaldorlaridan B)Chorvador va hunarmand
C)Hunarmad va dehqon D)Bachasi
13.Noto’g’ri hukumni toping.
A) Oqsoqollar Kengashi podsholik — ixshidlik hokimiyatini cheklab qo‘ygan edi.
B) Ixshidlar Oqsoqollar Kengashi oldida hisob berib
turgan.
C) Xoqon To‘n yabg‘u (618–630) ma’muriy islohotlari ham an’anaviy mahalliy boshqaruv tamoyillarini deyarli o‘zgartirmadi, aksincha, tudunlar, tarxonlar orqali uni mustahkamlamadi. D) Ular o‘z vazifasi doirasida iqtisodiy ahvolni kuzatish, soliqlar yig‘ish, harbiy masalalarni hal etish va xoqonlik bilan uzviy bog‘liqlikni ta’minlashga xizmat qildi. Bu siyosiy va iqtisodiy barqarorlik va rivojlanish garovi bo‘lib qoldi.
14. Farg`ona nimalarni qo`shni davlatga chiqargan? A)shishalar,qurollar,tulporlar B) to`qimachilik mahsulotlari,dori-darmonlar,bo`yoq
C) bo`yoq,rangli shisha buyum,qurollar
D) rangli shisha buyum,dori-darmonlar,bo`yoqlar 15. Farg`ona vodiysi aholisi nima bilan kun kechirganlar?
A) Chorvachilik B) Savdo-sotiq
C)Hunarmandchilik buyumlarini bozorga chiqarish bilan
D)Dehqonchilik
16. Hukmdorlarning nomini hududi bilan to`g`ri joylashtiring?
1)Sug`d 2)Toxariston 3)Farg`ona 4)Choch 5)Eloq
a)tudun b)ixshid c)dehqon d)yabg`u e)ixshid A)1-a,2-b,3-c,4-d,5-e B)1-b,2-d,3-e,4-a,5-c
C) 1-c,2-b,3-e,4-d,5-a D) 1-e,2-a,3-b,4-c,5-d 17. Choch (Toshkent vohasi) qayir havzalaridagi dehqonchilik va ko‘chmanchi chorvadorlarning hududlari kesishgan mintaqada joylashgan. A)Amudaryo va Sirdaryo
B)Surxondaryo va Qashqadaryo C)Samarqand va Jizzax
D) Chirchiq va Ohangaron
18. Choch Ipak yo‘lining qaysi tomoni yo‘nalishida strategik ahamiyatga ega bo‘lgan hudud hisoblangan.
A) shimoli-sharqiy B)shimoli-g’arbiy C)Janubi-sharqiy D)Shimoli-janubiy
19. Ilgari Chochda o‘troq mahalliy aholining manzilgohlari paydo bo‘lgan bo‘lsa, qaysi asrlarda ularning soni nihoyatda oshgan.
A) VI–VIII asr oxirida

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

B) VI–VIII asr boshlarida C) VI–VIII asr o’rtalarida D) V–VIII asr boshlarida
20. II–VIII asrlarga mansub tangalarini ham sug‘diy yozuv va tilda zarb ettirishgan. Bu fanda nima deb yuritiladi.
A) arab-sug‘d namunasidagi tangalar B) turk-arab namunasidagi tangalar C) rus-sug‘d namunasidagi tangalar D) turk-sug‘d namunasidagi tangalar
21. Buyuk ipak yo‘li Qang‘ davlati davrida savdo karvonlari orqali ulkan hududdagi mulklar
va shaharlarni, jumladan, qaysi davlatlarni o‘zaro bog‘lagan .
A) Sug‘d va Chochni B)Sug’d va xorazm D)Surxon va xorazm D)Xorazm va sug’d
22. Eftaliylar davrida Chochning Ipak yo‘lidagi muhim strategik ahamiyati kamaymadi. Shu bois, Sosoniylar podshosi kimning eftaliylarga qarshi kurashi bayon etilgan manbada Choch Farg‘ona kabi eftaliylarning chegara hududi sifatida keltirilgan.
A) Xusrav VI ning B) Xusrav IV ning C) Xusrav II ning D) Xusrav I ning
23. Chochga kimlarni kirib kelishi mahalliy a’yonlarning o‘troqlashib, zardushtiylikni qabul qilishiga sabab bo‘lgan. Choch ko‘plab diniy konfessiyalar kesishgan mintaqa bo‘lganligi uchun bu
yerda mahalliy turklarning tangrichilik, xristianlikning nestorian oqimi, moniylik kabi dinlar ham tarqalgan. A)samarqandliklar
B)shoshliklar C)Saklar D)Sug’diylar
24. Qayirda Turk xoqonligi hukmronligi o‘rnatilib, voha aholisi etnik tarkibida turkiylar salmog‘i keskin oshdi.
A)Buxoroda B)Samarqanda C)Xorazmda D) Chochda
25. Kim G‘arbiy Turk xoqonligi yaratgan iqtisodiy va siyosiy erkinlikdan foydalanib, Xitoy bilan diplomatik aloqa o‘rnatdi.
A)Bumin B)Ashroz
C)Nasir Ibn Sayyor D) Tegin Tyanchji
26. G‘arbiy Turk hukmdori To‘n yabg‘u o‘z qarorgohini Choch yaqinidagi qaysi mavzesiga ko‘chirgan.
A)Shoshbuloq B)Shermanbuloq C)Qizilbuloq
D) Mingbuloq
27.To’g’ri ma’lumotni toping.
A) Bu davrda poytaxtning ko‘chirilishi siyosiy va iqtisodiy masalalarni hal qilishga imkon berdi va Ipak yo‘lida savdo nazorati hamda tijorat ishining jonlanishini ta’minladi.
B) Vohada dehqonchilik va hunarmandchilik rivojlanib, ko‘plab manzilgohlar, qal’a va shaharlar qad rostladi.
C) Davlat tashqi savdoda Lashkarak kumushlarini, Tunkat va To‘qkat metallini, moviy feruzalarini chetga chiqardi.
D) chki bozor uchun ham tangalar zarb etildi. Choch hududida G‘arbiy Turk xoqoni Tardu xoqon nomi chekilgan tangalari, keyinchalik To‘n yabg‘u xoqonning yabg‘u-xoqon puli deb nomlanuvchi tangalari muomalada bo‘lgan.
E)Barchasi to’g’ri berilgan. 28. V–VII asrlarda…………..
A) Turonda, bir tomondan, yerga egalik qilish munosabatlari o‘rnatildi va mustahkamlanib bordi. B) Ikkinchi tomondan, ko‘chmanchi chorvadorlarning
beto‘xtov shiddat bilan kirib kelishi hamda ularning o‘troqlashuvi kuzatildi.
C) Mazkur omillar shahar va qishloqlarning qiyofasi hamda aholisining turmush tarzi-yu ijtimoiy
ahvoliga jiddiy ta’sir ko‘rsatdi. D)Barchasi
29. .Shaharning hokim qasri joylashgan qismi nima deb nomlangan?
A)Rabot B)Ko`handiz C)Shahriston D)ixshid 30.Binkatning nechta darvozasi bo`lgan? A)22 ta B)21 ta C)18 ta D)15 ta 31.Quyidagilardan qaysilari Toshkentning darvozalari sonini aytganlar?
1.Ibn Arabshoh 2.Ibn Xavqal 3.Ishtaxriy 4.Ibn Xaldun A)1,2 B)2,4 C)1,3 D)2,3
32.Ilk o`rtа аsrlаrdа qаsr, qo`rgоn vа ko`shklаr qаndаy vаzifаni o`tаgаn?

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

A)Asosan tashqi dushman hujumiga qarshi mudofaa inshooti
B)chokarlar to`planadigan joy
C)ma'muriy markaz hamda oziqovqat va qurol-yarog` saqlanadigan ombor vazifasini o`tagan D) A,B va C


№ Davlatlar
1 Sosoniy-forslar

2 Xitoyliklar

3 Yunonlar

Sohalar
Davlatni boshqarish sohasida

hunarmandchilikda

ilm-fanda

1. «Turon» atamasi dastlab qaysi kitobda tilga olingan.
A) «Avesto»da B)”Bibliya” C)”Injilda” D)”Hikmat”
2.Qaysi asrda O‘rta Osiyo hududi Turk xoqonligiga o‘tishi bilan bu ikki atama uyg‘unlashib, Turon nomi turklarga nisbatan beriladigan bo‘ldi.
A) VI B)VIII C) IV D)V
3. Turon» yoki «Turkiston» deyilganda, qayirgacha bo‘lgan turkiylar mamlakatlari tushuniladi.
A) Amudaryo va Sirdaryodan janubda, to Sharqdagi Buyuk Xitoy devorigacha
B) Amudaryo va Sirdaryodan shimolda, to Sharqdagi Buyuk Xitoy devorigacha
C) Buxoro, Samarqand, Ishtixon va
Ustrushona (Shoxruxiya va O‘ratepa viloyatlari) D) Buxoro, Samarqand, Ishtixon va
Ustrushona (Jizzax va O‘ratepa viloyatlari)
4. Bu yer (Movarounnahr) ahlining e’tiqodicha, Jayhun orqasidan Sharqqa qarab cho‘zilgan yerlar Turon, G‘arbga tomon cho‘zilgan yerlar esa Eron deb ataladi.
Kaykovus va Afrosiyob bu mamalakatlarni o‘zaro taqsim qilganlarida Turon Afrosiyobga, Eron esa Kaykabod o‘g‘li Kaykovusga tekkan deb kim aytgan.
1.Ibn Arabshoh 2.Ibn Xavqal 3.Ishtaxriy 4.Ibn Xaldun
A)1 B)2,4 C)1,3 D)2,3
5.Quyida berilgan jadvaldagi qaysi ma’lumot noto’g’ri hisoblanadi.
4 Turklar Dala ishi A)1 B)2 C)3 D)4
6. Turon hududi milodiy qaysi asrda eftaliylar tarkibiga kirgan.
A) V B)VIII C) IV D)VI
7. Eftaliylar mamlakatda kushonlar siyosatini davom ettirib, qaysi xalqlarini yagona davlatga birlashtirgan.
A) O’rta Osiyo, Shimoliy Hindiston, Afg`oniston, Pokiston, Sharqiy Turkiston
B) O’rta Osiyo, Sharqiy Pokiston, Sharqiy Eron,
Sharqiy Turkiston
C) O‘rta Osiyo, SharqiyEron, Shimoliy Hindiston va Sharqiy Turkiston
D) Sharqiy Eron, O’rta Osiyo, Shimoliy Hindiston, Sharqiy Turkiston
8. Eftaliylar jangda asosan nimadan foydalanishgan.
A)Kamon B)Nayza C) gurzilardan D)Shamshir
9. Bu davrda qaysi kabi mustaqil hokimliklar ham o‘z harbiy qo‘shiniga ega edilar.
A) Sug‘diyona, Toxariston, Farg‘ona, Xorazm va Choch
B) Amudaryo va Sirdaryodan shimolda, to Sharqdagi Buyuk Xitoy devorigacha
C) Buxoro, Samarqand, Ishtixon va
Ustrushona (Shoxruxiya va O‘ratepa viloyatlari) D) Buxoro, Samarqand, Ishtixon va
Ustrushona (Jizzax va O‘ratepa viloyatlari)
10. Quyida berilgan jadvaldagi qaysi ma’lumot noto’g’ri hisoblanadi.
№ Davlatlar Sohalar 1 Xuroson og‘ir otlig‘i (VII asr);
2 Turon turk lashkari (VIII asr);

3 arab piyoda askari (VII asr);

4 Fors otliq kamonchisi (VI asr) A)1 B)2 C)3 D)4
11. Turon harbiy san’atida og‘ir qurollangan suvoriylar – otliq askarlar va ularga xos jang olib borish usullari qaysi asrlarda ham hal qiluvchi

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

ahamiyatga ega edi.
A) V–VI asr boshlarida B) VI–VIII asr boshlarida C) VI–VIII asr o’rtalarida D) V–VIII asr boshlarida
12.Quyida berilgan grafikada qaysi shaharda shinaklar mavjud bo’lmagan to’g’ri berilgan ma’lumoni toping.

2.Sug‘d

_1.Xorazm, TURON ^3.Toxaris

4.Samarqand

A)1 B)2 C)4 D)3

1.Tariximizdan darak beruvchi eng qadimgi yozma manba qasi kitob nafaqat diniy balki, dunyoviy bilimlar, tarixiy voqealar hamda ma’naviy-ma’rifiy qarashlar haqidagi ma’lumotlar to‘plangan.
A) «Devonu lug‘otit-turk» XI asr B)”Qutadug’ bilig”
C)”Hikmat” D) «Avesto»
2. Xorazmdagi qaysi qa’lalardan topilgan zardushtiylarning ibodatxonasi diqqatga sazovor inshootlarning o‘rtasida qo‘sh devorlar bilan qurshalgan va ichkariga aylanma yo‘lagi orqali kiriladigan to‘g‘ri burchakli bino bo‘lgan.
A) Jonbosqal’a va Tuproqqal’adan B)Qo’yqirilganqa’la va Tuproqqa’la C)Oqbo’zaqqa’la va Jonsherqqa’la D)Oqchaxonqqa’la
3.Qayirda o‘g‘il bolalarga o‘qish, yozish, hisob-kitob o‘rgatilgan.
A)Samarqand B)Xorazm C)Farg’ona D)Nasaf 4. Shuningdek, ularga qaysi kabi turli fanlardan bilimlar berilgan.
A) geografiya, zoologiya, botanika, astronomiya, muhandislik, kimyo va me’morchilik
B) Matematika, zoologiya, botanika, astronomiya, muhandislik, tibbiyot va me’morchilik
C) geografiya, geometriya, botanika, astronomiya, muhandislik, tibbiyot va me’morchilik
D) geografiya, zoologiya, botanika, astronomiya, muhandislik, tibbiyot va me’morchilik
5. Yahudiylar Ossuriya quvg‘inlaridan qayirga ko‘chib keladilar.
A) Eronga, Samarqand,Buxoro B)Samarqand,Surxondaryo,Qashqadaryo C)Navoiy,Buxoro,Xorazm D)Toshkent,Chirchiq,Darg’omsoy
6. Yahudiy jamoalari bilan birga qadimgi qayir madaniyati ham kirib keladi.
A)Eron B)Iroq C)Suriya D) Mesopotamiya 7. V asrda…………
A) Samarqand va Buxoroda xristianlik tarqalib, diniy muassasalar tashkil qilingan.
B) Xristian dini ta’lim masalalarida: «Farzandlaringiz Masihiyning tarbiyasini olsin; ular Xudo
oldida qanchalik kamtarlik, Xudo oldida kuchli sevgi nimani anglatishini,
C) Xudodan qo‘rqish qanchalik go‘zal va buyuk ekanini va unda sof aql bilan yurganlarni qutqarishni o‘rgansinlar», – degan tamoyiliga amal qilib, mazkur hududlardagi ibodatxonalarda maktablar tashkil etilgan.
D) Sug‘ddagi katta nestoriyan jamoalarining hujjatlari sug‘d tilida yozilgan.
8.Rasmda qaysi shahar xarobalari berilgan.

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

o‘ymakorligi buyumlari, Turfan tog‘i va Afrosiyobda topilgan sug‘d yozuvlari shular jumlasidandir.
B) Bu davrda to‘qimachilik yuqori darajaga erishgan.
C) Tog‘li va tog‘oldi hududlarda jun, vodiylarda ipak va gazli matolardan foydalanilgan.
D) Kiyimlarda bir yoki ko‘p rangli junlar, sidirg‘a yoki naqshli ip-gazmollar, zar qo‘shib to‘qilgan matolar qo‘llanardi.
15. Quyidagi ma’lumotlarni tahlil qilib, Eyler-Venn diagrammasiga mos keladigan javobni aniqlang.
Eftalilar Turk xoqonligi

A)Samarqand B)Marv C)Farg’ona D)Nasaf
8. Turkiy run (ko`kturk) yozuvi nеcha harfdan ibоrat edi?
A) 34-38 harfdan B) 38-40 harfdan C) 34-33 harfdan D) 41-43 harfdan
9.Qadimgi Ko`kturk bitiklari (Kultеgin,Bilga xоqоn)qayеrlardan tоpib o`rganilgan? 1.Oltoy 2.Sharqiy Turkiston 4.Yettisuv 4. Farg`ona 5.Zarafshon
A) 1,2,3,4,5 B) 1,2,3,4 C) 1,2,3 D) 1,2,3,5 10.Panjikent, Varaxsha, Afrosiyob qayerda joylashgan?
A) Zarafshon vodiysida B) Farg`оna vоdiysida
C) Surхоn vоhasida D) Qashqadaryo vohasida 11.Quva qayerda joylashgan?
A) Zarafshon vodiysida B) Farg`оna vоdiysida
C) Surхоn vоhasida D) Qashqadaryo vohasida 12.Bоlaliktеpa yodgоrligi qayеrda jоylashgan?
A) Хоrazm vоhasida B) Farg`оna vоdiysida C) Surхоn vоhasida D) Qashqadaryo vohasida
13.O`rta Оsiyoda haykaltarоshlik rivоjiga qaysi din kuchli ta`sir ko`rsatgan?
A) moniylik B) qam(shomonlik) C) zardushtiylik D) buddaviylik 14.To’g’ri berilgan ma’lumotni toping.
A) Saroy va ibodatxona, turar joy binolari, devorlardagi naqshlar, turli suratlar, haykallar, yog‘och

a jangda asosan gurzilardan foydalanishgan. b) Shuningdek, kamon va shamshirlar ham

qo‘llanilgan.
c) madaniyat va san’at ham rivoj topgan.;
d) turkiy run (ko‘kturk) xati biri ikkinchisiga tutashib ketadigan 38–40 ta harfdan iborat edi. e) Turonda mavjud bo’lgan davlatlar f)Yozuvlar paydo bo’lgan davlatlar;
A) 1-b,c II-d,a III-f B) I-a,b II-c,d III-e C) I-d,b, II-c, bIII-f D) I-a,f II-d.b III-e

1.Qanday voqealar Eron xalqining tinkasini quritgan edi.
1) Sosoniylarning o‘zaro ichki nizolari, 2) eftaliylar, vizantiyaliklar va turkiylar bilan

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

bo‘lgan tinimsiz to‘qnashuvlari, 3)Xitoy bilan doimiy raqobat, 4)Savdodagi tushkunlik. A)1,2,3,4 B)2,4 C)1,2 D)3,4
2.Jadvalda to’g’ri berilgan ma’lumotlarni toping. № voqea natija
1 Mahalliy Natijada hukmdorlar ham Sosoniylar arablarga qarshi saltanati quladi. kurashda
markazga yordam berishdan bosh tortgan.
2 O‘z davrining istilochilarga qudratli davlatlaridan Movarounnahr biri tomon yo‘l sanalgan Sosoniylar ochildi.
Eroni Arab xalifaligi qo‘shinlari tomonidan zabt etilgach,
3 Arab istilochilari Hatto bu
katta o‘ljalar ilinjida harakatga jiddiy Amudaryoning tus ham
narigi tomoni — berildi Movarounnahr
tomon shoshildilar. A)1,2,3 B)2,3 C)1,3 D)1,2
3.Kimlarning istilolari Movarounnahr va Xuroson tarixida katta o‘zgarishlar yasadi. A)Turk xoqonligi B)Arablar C)Kushonlar D)Yaxudiylar
4.To’g’ri ma’lumotlarni toping.
1) Jumladan, Sug‘d va Toxariston mulklarga, Choch va Iloq xoqonlik vassalligidagi yarim mustaqil
mulklarga, 3) Farg‘ona hokimliklarga bo‘linib ketgan edi. 4) Ustrushona, Chag‘oniyon, Kabodiyon, Xuttalon, Rasht, Darvoz, Badaxshon kabi
o‘lkalar ham yarim mustaqil mulklar sifatida o‘z hokimlari tomonidan boshqarilardi. 5)Mulk hukmdorlari ichki mustaqil bo‘lgani bois, o‘zlarini ko‘p ham markazga tobe, deb hisoblamasdi. 6)Bu arab istilosiga qarshi Movarounnahr xalqlarining
birlashishiga to‘siq edi. 7) Faqat Shimoliy va Sharqiy Turk xoqonliklarining harbiy ustunligi Turon ahlining arab istilosiga qarshi kurashini uyushtirishi mumkin edi.
A)1,2,3,4,5,6,7 B)2,3,4,5,6,7
C)3,4,5,6,7 D)1,2,3,4,5,6
5. Bu davrda qayirlar aholisining katta qismini jangovar turkiylar tashkil etardi.
1) Balx, 2)Xuttalon, 3)Chag‘oniyon, 4) Choch, 5) Ustrushona, 6)Hirot
A)1,2,3,4,5,6 B)1,2,3,4,5 C)2,3,4,5,6 D)3,4,5,6
6. Arablarga qarshi fors, turk va sug‘d qo‘shinlari ittifoqi harakat qilib, qaysi shaharni qaytarib oldilar.
A)Samarqand B)Balx C)Qubondiyona D)Shosh 7.Qaysi voqea arablarga Marvni egallashga sharoit yaratadi.
A) U yerdagi xazina qo‘lga kiritilgach, sosoniy amaldorlar turklar bilan birlashish
rejasiga qarshi chiqib, turklarni «azaliy raqib» ekani.
B)Savdosotiq va hunarmandchilik rivjlanishi C)Istilochilik yurishi
D)Maxfiy gvardiyaning bo’lishi.
8. Xalifalikning kimlar o’rtasida sulh imzolandi. A) Bag’doddagi vakili va Marv ahli o‘rtasida B) Xurosondagi vakili va Balx ahli o‘rtasida
C) Xurosondagi vakili va Samarqand ahli o‘rtasida
D) Xurosondagi vakili va Marv ahli o‘rtasida 9. Turklarning qayirni tashlab chiqishi, istilochilarning Movarounnahrga yurish imkoniyatini oshirdi.
A)Samarqand B)Balx C)Qubondiyona D)Shosh 10. Mintaqada arablarga jiddiy to‘sqinlik qiladigan kuch ham yo‘q edi. Chunki qaysi davlatning G‘arbiy Turk xoqonligiga hujumlari g‘arbiy turklarni ikki frontda kurash olib borishga majbur qilardi.
A)Rim imperyasi B)Parfiya davlati C)Yunoniston davlati D) Tan imperiyasi
11. Turon mulkliklari va G‘arbiy Turk xoqonligidagi
siyosiy vaziyatning yomonlashuvi kimning harbiy yurishlarini tezlashtirdi.
A)Rim imperyasi B)Parfiya davlati C) Arablar davlati D) Tan imperiyasi
12. O‘z davrining qudratli davlatlaridan biri sanalgan qayir qo‘shinlari tomonidan zabt

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

etilgach, istilochilarga Movarounnahr tomon yo‘l ochildi.
A) Sosoniylar Eroni Arab xalifaligi B)Parfiya davlati
C) Arablar davlati D) Tan imperiyasi
13. 7.Qаchоn аrаblаr Mаrvni jаngsiz egаllаgаnlаr.? A.651-yili B.654-yil C.667-yil D.650-yil
14.Аrаblаr qаysi hududni Хurоsоn dеb аtаgаnlаr? A.hozirgi Afg`onistonning shimoli, Eronning shimoli-sharqiy qismi hamda Janubiy Turkmanistondan to Amudaryogacha bo`lgan hududlarni
B. hozirgi Afg`onistonning shimoli, Eronning shimoli-g`arbiy qismi hamda Janubiy Turkmanistondan to Amudaryogacha bo`lgan hududlarni
C. hozirgi Afg`onistonning shimoli, Eronning shimoli-sharqiy qismi hamda Janubiy Turkmanistondan to Sirdaryogacha bo`lgan hududlarni
D. hozirgi Afg`onistonning shimoli, Eronning shimoli-sharqiy qismi hamda Shimoliy Turkmanistondan to Amudaryogacha bo`lgan hududlarni
15..Аrаblаrning Movarounnahrga ilk bor hujumlar 654-yildа …?
A.Chag`oniyon B.Termiz C.Xorazm D.Maymurg`
16. Аrаblаr Аmudаryodаn shimоldа jоylаshgаn yеrlаrni qаndаy аtаgаnlаr?
A.Xuroson B.Turkiston C.Xorazm D.Movarounnahr
17. Arab qo‘mondonlari Vizantiya va Eron bilan bo‘lgan urushlar tajribasi asosida avval Movarounnahrdagi vaziyatni o‘rgandilar va qachon Amudaryo o‘ng sohiliga bosqinchilik yurishlarini boshladilar.
A) 655-yildagina B) 654-yildagina C) 653-yildagina D) 656-yildagina
18. Qachon arab qo‘shinlari Amudaryodan kechib o‘tib, Buxoro hududiga bostirib kiradi.
A) 655-yildagina B) 673-yildagina C) 653-yildagina D) 656-yildagina
19. Qaysi shaharlarni egallab, Marvga qaytadilar. A)Varaxsha va Panjikent
B) Poykand va Romitanni C)Rominton va Samarqand D)Buxoro va Rominton
20. Yo'l-yo'lakay arablar qaysi shahrini egallaydilar?
A.Xorazm B.Poykand C.Romiton D.Termiz 21. Xuroson noibi Qutayba ibn Muslim ……………..davomida Chag‘oniyon, Poykand, Buxoro, Naxshab, Kesh, Xorazm, Samarqand, Choch va Farg‘onani bosib oladi.
A) 704-715-yillar B) 705-716-yillar C) 705-715-yillar D) 705-718-yillar
22. Muhammad ibn Ja’farning bayon qilishicha, Ubaydulloh ibn Ziyod xalifa kim tomonidan Xurosonga yuborilib, u Jayhun (Amudaryo) daryosidan o‘tib Buxoroga kelgan vaqtida Buxoro podshohi, o‘g‘li Tag‘shoda kichik yoshli bo‘lgani tufayli, bir xotin kishi edi.
A)Nasr ibn Sayyor B) Muoviya I C)Marvon II D)Marvon I
23.Kimlar G‘arbiy Turk xoqonligi tasarrufidagi hududlarga hujum qilib, o‘lkadagi yirik va mayda mulkliklar o‘rtasidagi siyosiy tarqoqlikdan unumli foydalandi.
A) Sosoniylar Eroni Arab xalifaligi B)Parfiya davlati
C) Arablar davlati D) Tan imperiyasi
24. Qaysi hoimliklar o‘rtasiga nifoq solib, o‘zaro ishonchsizlik uyg‘otdi.
A)Toshkent va Samarqand
B) Turk xoqonlari va Sug‘d hokimliklar C)Rominton va Samarqand
D)Buxoro va Rominton
25.Sharqiy va G‘arbiy Turk xoqonliklari, Sug‘d, Choch, Farg‘ona ittifoqining barqaror
emasligi ham kimlar istilochilariga qo‘l keldi. A) Sosoniylar Eroni Arab xalifaligi
B)Parfiya davlati C) Arablar davlati D) Tan imperiyasi
26.Arablarga qarshi kurashda qayir yabg‘ulari yagona maqsad yo‘lida birlashdilar.
1) Sug‘d ixshidlari, 2)Buxoro buxorxudotlari, 3)Kesh va Nasaf hokimlari, 4)Choch tudunlari, 5)Farg‘ona
hukmdor (ixshid)lari va Toxariston 6)Dehli hukumdorilari
A)1,2,3,4,5,6 B)1,2,3,4,5 C)2,3,4,5,6 D)3,4,5,6

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

27.Qaysi dinining Turonga kirib kelishi va tarqalishi bevosita arab istilolari va arablarning ko‘p asrlik hukmronligi bilan bog‘liq.
A)Islom B)Xristian C)Yaxudiylik D)Buddaviylik
28. Turonga arab xalifaligi yurishlari VII asrda boshlangan bo‘lsa ham, o‘lkani uzil-kesil bosib olishga uzoq davrli kurashdan so‘ng faqat arab qo‘mondoni kim erishdi.
A) Qutayba ibn Muslim B) Muoviya I C)Marvon II D)Marvon I
29. Inal xoqonga arab, tuxor hujum qildi. O‘shanda ajraladigan choki bor dubulg‘a kiygan so‘g‘doq xalqi hammasi keldi. O‘sha kuni hujum qildi. Turk xalqi Temir darvozagacha, Tinsi o‘g‘li yotadigan toqqa yetdi». Qaysi To‘nyuquq bitiktoshidan olingan.
A) 45-48-qatorlari B) 45-49-qatorlari C) 45-47-qatorlari D) 35-47-qatorlari
30. Qutayba ibn Muslim arab lashkarboshchisi bo‘lib, qachon uni arab xalifasi Abdurahmon ibn Marvon Xurosonga noib etib yuboradi.
A) 705- yili B) 706- yili C) 703- yili D) 704- yili 31. Qachon muarrixi Muhammad Narshaxiyning yozishicha, Qutayba ibn Muslim Shomning Boxila degan joyida tavallud topgan.
A) X asr B) XI asr C) XII asr D) IX asr
32. Kimning zimmasiga Xurosonda davlat ishlari bilan birga, mahalliy aholini Islomga da’vat qilish, masjid va madrasalar barpo ettirish yuklangan.
A) Amir Qutayba ibn Muslim ibn Umar ibn Husayn
ibn Robiya ibn Xolid ibn Usayd Al-Xayr
B) Muoviya I C)Marvon II D)Marvon I 33. Qaysi tillardagi solnomalarga ko‘ra, Qutayba ibn Muslim g‘ayratli va uddaburon lashkarboshi,
adolatli hukmdor, xiyonatni yoqtirmaydigan, o‘jar tabiatli, ilmli va she’riyatni qadrlovchi inson sifatida gavdalanadi.
A)Rus va slaviyan tillari B)Rus va ingiliz tillari C)Nemis va ispan tillari D) Xitoy va arab tilidagi
34. Arab xalifaligi ma’muriyati xristianlik dinidan tashqari barcha qaysi dinlar soxta dinlar deb e’lon qildi.
A) (zardushtiylik, B) shomonlik
C) moniylik D)Barchasi.
35. Qayirda mavjud bo‘lgan ibodatxonalar buzib tashlandi.
A)Samarqand B)Buxoro C)Rominton D) Movarounnahrda
36. Islom dinini qabul qilib, musulmon bo‘lgan mahalliy aholi vakillari dastlabki yillarda qaysi soliqlaridan ozod etildi.
A)Xiroj va tanobona B)Qo’sh pli va Tanobona D)Zakot va jziya
C) xiroj va jiz’ya
37. islom dinini qabul qilishning yangi shartlari belgilab chiqildi. Unga ko‘ra, musulmon bo‘lganlar
qanday shartlar qo’yiladi. A)Qu’roni yod olish
B) Arab tili, yozuvi va xalifalik qonun-qoidalarining joriy etilishi mahalliy xalq orasida noroziliklarga sabab
bo‘ldi.
C)Barchaga soliqlarni to’lash D)Qo’shinda xizmat qilish
38. 720-yilda Sug‘dda arablarga qarshi ko‘tarilgan qo‘zg‘olon boshchilarini aniqlang. A) Said Xarashiy va Abu Muslim
B) G‘urak va Divashtich
C) Abu Muslim va Muqanna D) Abu Muslim va Dovud
39. VIII asrning 20-yillarida qanday omil butun Movarounnahrda bosqinchi arablarga qarshi xalq qo‘zg‘olonlari ko‘tarilishiga turtki berdi?
A) xalifalik ma‘muriyatining bir yo‘la hammadan jiz‘ya olish haqida buyruq berishi
B) xalifa Umar ibn Abdulaziz tomonidan xiroj va jizya soliqlari olinishining bekor qilinishi
C) xalifa Marvon II ning arab tilini barcha o‘rganishi haqida buyruq berishi
D) xalifalik ma‘muriyatining hammadan bir vaqtning o‘zida mavjud barcha soliqlarni undirish haqida buyruq berdi
40. VIII asrning 20-yillarida Sug‘dda qo‘zg‘olon ko‘targan G‘urak va Divashtich qanday lavozimga ega bo‘lishgan?
A) Badaxshon hokimi, dehqon B) dehqon, tunukasoz
C) Samarqand ixshidi, Panjikent hokimi D) Badaxshon hokimi, Panjikent hokimi

SUYUNOV FURQAT “YUKSALISH O’QUV MARAZKI 7-SINF ‘ZBEKISTON TARIXI

41. Arab istilochilari Movarounnahrni osonlikcha egallay olmaganlar.
Istilochilar deyarli necha yil davomida uni juda katta kuch, mablag‘ va talafotlar evaziga qo‘lga kiritdilar.
A)1000 B)100 C)10000 D)200 42. Aslida arab istilochilarining
Movarounnahrdagi g‘alabasi xalifalik qudrati natijasi emas………….
A) Turon aholisining o‘z vaqtida dushmanga qarshi birlasha olmaganligi,
B) mayda mulklarning o‘zini oqlamagan «mustaqil siyosati»
C) ularni birlashtiruvchi kuchlarning o‘z muammolari bilan band bo‘lib qolganligida edi. D)Barchasi
43. Mintaqaning yetakchi kuchlari — Sharqiy va G‘arbiy Turk xoqonliklarining ijtimoiy-siyosiy ahvoli qaysi davirdagidek barqaror emasdi.
A) V asr oxiri–VII boshlaridagidek B) VI asr o’rtasi–VII boshlaridagidek C) VI asr oxiri–VII o’rtasi
D) VI asr oxiri–VII boshlaridagidek
44. Qudratli turk xoqonliklari tanazzuli nafaqat arab
istilochilari uchun qo‘l keldi, balki azaliy raqib bo‘lgan
qaysi imperiya uchun ham ayni muddao bo‘ldi. A) Sosoniylar Eroni Arab xalifaligi
B)Parfiya davlati C) Arablar davlati D) Tan imperiyasi
45. Istilo jarayonida Arab xalifaligi……..
A) birinchidan, qo‘lga kiritilgan o‘ljalar hisobiga o‘z
xazinasini to‘ldirdi, asirlar va garov olinganlar hisobiga harbiy yo‘qotishlarni qopladi;
B) ikkinchidan, o‘lkani islomlashtirish orqali qadimiy va boy ma’naviy meros sohiblari bo‘lmish movarounnahrliklar islom dini, madaniyati va ilm-fani taraqqiyoti uchun xizmat qilishga qo‘shildi.
C)Barcha me’morlar arabistonga olib ketiladi. D)A va B javoblar
46. Arablar uchun o‘lkaning geografik o‘rni muhim ahamiyat kasb etgan. Buyuk ipak yo‘lining asosiy yo‘nalishi Xitoydan Sug‘dga, undan Eron orqali qayirlarga olib chiqardi.
A) O‘rta dengiz sohillariga va arab dashtlariga B)Rim va Sharqiy Yevropaga
C)Vizantiya va Germaniyaga D)Iroq va Suriyaga
47. Quyidagi ma’lumotlarni tahlil qilib, Eyler-Venn diagrammasiga mos keladigan javobni aniqlang.

CHoch Toxariston

a)Hukumdorlari tudun deb atalgan;
b)Arablar istilosidan so’ng Shosh deb atalgan; c)27 ta tog’ va tog’oldi vilotlarga bo’lingan; d)Kulolchilik va shishasozlik rivojlangan;
e) Arablarga qarshi kurashda ittifoqchi bo’lgan.; f) Tibbiyot ilmining O’rta Osiyodan yetishib chiqqan;
A) 1-b, II-d, III-f B) I-a,b II-c,d III-e C) I-b, II-c, III-f D) I-a,d II-b,d. III-e 48.Quyidagi grafikada qasi shahar arablar tomonidan VIII asrda bosib olinmagan.

2.Sug'd