1 Qadimgi dunyoda jismoniy tarbiya

17 Mavzu: JISMONIY TARBIYA MASHG’ULOTLARINING MAZMUNI VA TUZILISHI
Reja:
1 JISMONIY TARBIYA MASHG’ULOTLARINING MAZMUNI VA TUZILISHI
2 Ta’limiy, tarbiyaviy va sog’lomlashtirish vazifalari

Jismoniy tarbiya mashg’ulotlari bolalarni jismoniy mashqlarga muntazam orgatishning asosiy shaklidir.Mashg’ulotlarning ahamiyati harakatlar madaniyatini mujassam shakllanishi, sog’lomlashtirish, ta’limiy va tarbiyaviy vazifalarni muntazam amalga oshirishdan iboratdir.Mashg’ulotlar xushchaqchaq, intizomli, atrof-muhitda yaxshi harakat qila oladigan, belgilangan vazifaga muvofiq tez va ishonch bilan, maqsadga yo’nalgan holda faoliyat ko’rsata oladigan, shuningdek, axloqiy sifatlar va ijodiylik namoyon eta oladigan shaxslarni tarbiyalashga xizmat qiladi.Jismoniy mashg’ulotlar kuzda, qishda va bahorda binoda hamda ochiq havoda otkaziladi. Yoz paytida oyinlar, mashqlar ochiq havoda, jismoniy tarbiya maydonchasida otkaziladi.«Uchinchi mingyillikning bolasi» tayanch dasturida har bir yosh guruhi uchun belgilangan jismoniy mashqlar mashg’ulotlarning mazmunini tashkil etadi. Mazmuniga kora xilma-xil mashg’ulotlarni otkazishda vazifalarning aniq va oydin bolib qolishi, dasturni otishda izchilikka rioya qilish, shuningdek bolalarning yosh va oziga xos xususiyatlarini hisobga olish shartdir.Mashg’ulotlar tuzilishi jismoniy mashqlarning bolalar tomonidan izchil bajarilishidan iboratdir. U qoyilgan vazifalar, nerv tizimining ish qobiliyati va bola organizmining har bir alohida yosh bosqichidagi xususiyatlari bilan belgilanadi. Mashg’ulot paytida bola organizmining dinamikasi va uning psixologiyasini nazorat qilish tarbiyachining asosiy vazifalaridan biridir.

Jismoniy tarbiya mashg’ulotlari ozaro bog’liq uch qismdan iboratdir:
Kirish – tayyorgarlik. Asosiy qism. Yakuniy qism.
Ta’limiy, tarbiyaviy va sog’lomlashtirish vazifalari mashg’ulotning har bir qismi uchun baravar muhim ahamiyatga egadir.Mashg’ulotning kirish qismini mazmuni va vazifalariJismoniy tarbiya mashg’ulotining birinchi qismi qoyilgan vazifalar va uning asosiy qismidagi mashqlar mazmuniga kora turlicha bolishi mumkin.Mashg’ulotning bu qismi vazifasi bolalarda unga nisbatan qiziqish va emotsional kayfiyat paydo qilishdan, diqqatning tayyorgarlik darajasini tekshirishdan, ayrim harakat konikmalarini aniqlashtirishdan, bola organizminiasta-sekin mashg’ulotning asosiy qismida kechadigan birmuncha intensiv tez faoliyatga tayyorlashdan iboratdir.Shu maqsadda bolalarga tog’ri qad-qomatni tarbiyalashga, yassi tovonlikni oldini olishga yordam beradigan, fazoda hamda jamoada moljal olish bilan bog’liq, bajarilishi kop vaqtni talab qilmaydigan tanish mashqlar va ularning variantlarini bajarish taklif etiladi.Bunday mashqlarga quyidagilar kiradi:saflanish mashqlari – turlicha saflanishlar va qayta saflanishlar;turli topshiriqlar bilan bajariladigan yurish va yugurish;tarqalib yengil yugurish hamda keyinchalik katta va kichik davra, kolonna va hakozo bolib saflanish;turli ko’rinishdagi va yassitovonlikning oldini olish maqsadidagi yurishlar tovonda, oyoq uchida, poldagi qalin shnur ustida, narvonda yurish va boshqalar.Kirish qismi bolalarning kolonnaga uch torttadan bolib saflanishi, tarqalishi… bilan yakunlanadi. Bu bolalarni mashg’ulotning asosiy qismi boshlanishidagi umumrivojlantiruvchi mashqlarni orgatishga otish uchun xizmat qiladi.Bu qism kichik guruhlarda 2-4 daqiqagacha, orta guruhlarda 3 dan 5 daqiqagacha, katta guruhlarda 4 dan 6 daqiqagacha, davom etadi.