1. Pulning kelib chiqishi,mohiyati va zaruriyati

57.Lizing kredit 
.Banklarning kelib chiqish asoslari va ularni va ularni bozor 
iqtisodiyotidagi o’rni.Banklaming mohiyati va funksiyalari, 
shuningdek, bajaradigan operatsiyalari va ko'rsatadigan 
xizmatlari ulaming iqtisodiyotdagi rolini belgilab beradi. 
Banklaming iqtisodiyotdagi roli deganda asosiy e’tiborni 
ulaming vujudga kelish omillari, rivojlanish jarayonlari va
bajaradigan operatsiyalariga qaratish lozim. Banklaming roli 
ulaming funksiyalari kabi malum darajadagi xususiyatlarga 
egadir. Banklar mulkiy jihatdan qanday shaklda tashkil topgan 

---

bolishidan qa’tiy nazar, iqtisodiyotda umum ahamiyatga ega 
bolgan operatsiyalami bajaradi. Shu bois ham banklar qanday 
mulkiy shaklda yoki ixtisoslikda tashkil topgan bolishidan qa’tiy 
nazar, ular iqtisodiyotda alohida ahamiyat kasb etadi. 
Banklaming iqtisodiyotdagi roli xususida so‘z ketganda, dastlab 
jamiyatda ulaming bajaradigan operatsiyalarini zarurligi va 
turlari, shuningdek, xo'jalik yurituvchi subyektlar va aholining 
ularga bolgan ehtiyoji doirasida so‘z yuritish maqsadga muvofiq. 
Bulaming barchasi banklaming iqtisodiyotdagi ahamiyatini 
anglatadi. Albatta, banklaming iqtisodiyotdagi ahamiyati juda
ko'pqirrali bolib, ulaming asosiylari quyidagilardan iborat:
• jamiyatdagi vaqtinchalik bo‘sh pul mablaglami tegishli shartlar 
asosida o'ziga jalb etadi;
• qo'shimcha moliyaviy mablaglarga ehtiyoji mayjud xo‘jalik 
yurituvchi subyektlar va aholiga qaytarishlik, tolovlilik, 
muddatlilik va ta’minlanganlik asosida mablaglar beradi;
• milliy valyutaning emissiyasini tashkil etadi va uning
barqarorligini ta’minlash doirasida pul-kredit siyosatini amalga 
oshiradi;
• pul aylanmasini tashkil etadi va uning tartibini belgilaydi;
• iqtisodiy munosabatlarga kirishuvchi subyektlar o'rtasida 
hisob-kitob va tolovlami amalga oshirishda vositachilik qiladi;
• bozor ishtirokchilariga turli darajadagi komission va maslahat 
xizmatlarini amalga oshiradi;
• aholiga va mijozlarga trast va depozitar xizmatlarini taklif etadi.
Banklaming iqtisodiyotdagi rolining asosiy jihatlaridan biri, 
jamiyatdagi vaqtinchalik bo‘sh pul mablaglarini jamg‘arish 

---

asosida ulami iqtisodiyotning tegishli tarmoqlariga qayta 
taqsimlashda namoyon boladi.