|
Lazerli plotterlar (laser plotter). Bu plotterlar tarkibida selen mavjud bo‘lgan yorug‘lik sezuvchi yarimo‘tkazgichlar qatlamida ichki fotoeffektning fizik jarayoniga va elektrostatik maydonning kuchli ta’siriga asoslangan elektrografik texnologiyaga tayanadi. Qorong‘ida tasvirni oraliq tashuvchi (aylanuvchi selenli baraban) yuz voltgacha potensial bilan zaryad olishi mumkin. Yorug‘lik nuri keyinchalik mexanik yo‘l bilan qog‘ozga ko‘chiriladigan, magnitlangan mayda dispersli tonerni o‘ziga tortuvchi yashirin elektrostatik tasvir yaratib, bu zaryadni olib tashlaydi. So‘ngra toner yurgizilgan qog‘oz isitgich orqali o‘tadi. Natijada tonerning zarralari qizib, qog‘ozda tasvirni shakllantiradi.
Ilgari barabanda yashirin tasvirni yaratish faqat lazer yordamida amalga oshirilgan. Lazer nurlarining harakatlanishini boshqarish uchun aylanuvchi ko‘p qirrali ko‘zgu, prizmali yoki linzali murakkab sxema xizmat qilgan. Shuning uchun lazerli plotterlarning sozlangan ko‘rsatkichlarini izdan chiqaruvchi silkinishdan yoki zarbalardan juda ehtiyot qilish kerak bo‘lgan. Bir qatorga saflab joylashtirilgan nuqtali yarimo‘tkazgichli yorug‘lik diodlarni (light-emitting diode–yorug‘lik nuri taratuvchi diod LED) qo‘llanishi optika bilan bog‘liq murakkabliklardan qutilish va tizimni soddaroq, osonroq va ishonchliroq qiish imkonini berdi.
Lazerli va LED-plotterlar tezligi yuqoriligi (A1 formatdagi varaq yarim minutdan kamroq vaqt ichida chiqariladi) va standart majmuida tarmoq interfeysi adapterining mavjudligi tufayli, ularni tarmoq qurilmasi sifatida qo‘llash ham qulaydir. Yana bir muhim jihati shundaki, bu plotterlarda oddiy qog‘ozlardan ham foydalanish mumkin, bu esa foydalanishdagi harajatlarni tejash imkonini beradi. LED-plotterlari kun sayin yanada ommabop bo‘lib bormoqda, vaholangki narxi bo‘yicha monoxromli elektrostatik plotterlardan farq qilmaydi.
Ular rangning bo‘lishi ta’lab qilinmaydigan va olingan natijaning unumdorligiga va sifatiga nisbatan talab yuqori bo‘lgan, masalan, mu rakkab texnik dizayn, arxitektura, kartografiyaga o‘xshash sohalarning barida qo‘llaniladi.
Lazerli LED-plotterlarga misol qilib, Callomp Solus4-AO, JDL 4000Eni keltirishimiz mumkin.
Funksional ko‘rsatgichlarni (tezligi, ishlash qulayligi, avton omlik va h.k.) yaxshilash uchun plotter o‘zida joylashtirilgan xotiraga ega. Bu xotirada tasvir yaratilish jarayonida plotter protsessori tomonidan ishlov beriladigan grafik axborot saqlanadi.
Standart bufer – bu standart konfiguratsiyadagi plotterning tezkor xotirasi. Katta formatli plotterlarning zamonaviy modellarida (memory capacity, standard buffer size) 1 Mbaytdan katta hajmga ega bo‘lgan standart bufer (memory) mavjud. Ayrim modellarida buferni kengaytirish uchun (memory upgrade, optional buffer) 64 Mbayt gacha qo‘shimcha xotira bloklarini o‘rnatish imkoniyati mavj ud. Bir necha kanallardan axborot qabul qiluvchi, katta tezlikda ishlovchi plotterlarda qo‘shimcha diskli (disk) xotira, ya’ni o‘zida joylashtirilgan qattiq disk bo‘lishi kerak. Bu diskda grafik axborot saqlanadi.
Peroli plotterlarning xotira hajmini faqat uning chizma fayl yuklatilganidan keyin off-line ish tartibida (avtonom) ishlay olish qobiliyati belgilaydi. Rastrli plotterlar uchun bu o‘ta muhim ko‘rsatkich sanaladi, chunki plotter tomonidan ta’minlanuvchi tasvirning formatini va aniqligini belgilaydi.
Plotterning kompyuterga ulanishi, odatda, ketma-ket (COM) port, parallel (LPT) port yoki SCSI-interfeys orqali amalga oshiriladi. Plotterlarning ba’zi modellari o‘zida joylashtirilgan bufer (1 Mbayt va undan ortiq) bilan jihozlangan bo‘ladi.
Hozirgi paytda planshetli tasvir-quruvchilar uchun standart bo‘lib, Hewlett-Packard firmasi qurilmalari sanaladi. Bundan tashqari HPGL (Hewlett-Packard Graphics Language) grafik til sanoatda qo‘llaniladigan standart bo‘lib qolgan. Roland firmasining DXY plotterlari ham yaxshi modellar hisoblanadi. Qolaversa bularning hammasi HP va HP-GL bilan moslashuvchi ekanligidan tashqari, ushbu modellar xususiy DXY-GL grafik tilidan foydalanadi.
Plotterlarda maxsus (masalan, elektrostatik) texnologiyalar singari, printerlar bo‘yicha bizga ma’lum bo‘lgan (termo-, lazerli, LED, oqimli) texnologiyalar ham qo‘llaniladi. Bugungi kunda oqimli qurilmalar keng tarqalmoqda. Masalan, plotterlar DesignJet oilasining Hewlett-Packard plotterlari A0 va A1 formatda, peroli plotterlarga nisbatan 4–5 barobar tezroq ishlaydi. Bunda ikkita oqimli siyohli kartridjdan foydalanib, oqimli printer 300 dpi ruxsat berishdan past ishlamaydi va ikkita ish tartibiga ega: toza va eskizli. Eskizli (qora) ish tartibida algoritm, siyohning sarflanishini qariyb ikki barobarga qisqartiradi. Odatda, oqimli plotterlar Epson 1050 va IBM ProPrinter XL24E kabi mashhur printerlari kabi ishlay oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
