1. ponasimon (yassi) tasmali uzatmani hisoblash

Yechish.
(30) formuladan 
; 
. 
Zanjirning tezligi (29) formula 
Jadvaldan 
 
 
 
 
 
 
 
kWt
P
4
1

1
1
min
450


n
mm
t
4
,
25

25
1

z
T
mm
z
t
d
b
55
,
202
2
1
7
sin
4
,
25
25
180
sin
4
,
25
180
sin
1
1








Nm
n
P
T
88
,
84
450
4
9550
9550
1
1
1



s
m
n
d
v
b
77
,
4
60000
450
55
,
20
14
,
3
60000
1
1






N
F
t
838
77
,
4
10
4
3



N
d
T
F
e
t
838
55
,
202
10
88
,
84
2
2
3
1





)
1
(

e
K
mm
t
4
,
25

mm
B
105

3

u
1
1
min
940


n
31
3
2
37
1




z
93
3
31
2



z
s
m
tn
z
v
33
,
12
60000
940
4
,
25
31
1000
60
1
1






 
kWt
P
6
,
4
10

kWt
b
P
P
3
,
48
1
10
10
6
,
4
10
5
10







---

3. VALLARNING LOYIHALOVCHI HISOBI. 
Val va o‘qlar aylanma harakat qiladigan detallar(tishli g‘ildirak, shkiv, yulduzcha, yarim 
muftalar)ni o‘rnatish uchun xizmat qiladi. Valning o‘qdan asosiy farqi – val burovchi moment 
uzatadi, o‘q esa uzatmaydi, val doim aylanadi, o‘q aylanadi yoki aylanmaydi. 
Val va o‘qlarning hisobi ikki bosqichga bo‘linadi: loyihalovchi va tekshiruvchi 
(aniqlashtirilgan) hisob.
 
Val va o‘qning loyihalovchi hisobi 
, (3.1) 
bu yerda 
– burovchi moment, 
; 
– buralishdagi ruxsat etilgan kuchlanish; сталь 
40, 45, cт 6 po‘latlari uchun 
olinadi. Bunda kichikroq qiymatlar egilish 
ta‘sir etganda hisobga olinadi. Aniqlab topilgan natijani quyidagi qatordan eng katta tomonidan 
tanlanadi: 10; 10,5; 11; 11,5; 12; 13; 14; 15; 16; 17; 18; 19; 20; 21; 22; 24; 25; 26; 28; 30; 32; 
33; 34; 36; 38; 40; 42; 45; 48; 50; 52; 55; 60; 63; 65; 70; 75; 80; 85; 90; 95; 100; 105; 110; 120; 
125; 130 va 10 mm oralatib davom ettiriladi. 
O‘qning diametrini hisoblab topish formulasi 
, (3.2) 
bunda 
– eguvchi moment qiymati; 
– egilishdagi ruxsat etilgan kuchlanish, сталь 
35, 45 po‘latlari uchun 
olinadi. O‘qning diametri ham valniki kabi 
qatordan tanlab olinadi. 
2) Valning diametrini u bilan biriktiriladigan val (elektrodvigatel vali) bilan moslashtirib 
ham olish mumkin. Bunday holda 
. (3.3) 
Valning tekshiruvchi hisobi
Valning tekshiruvchi hisobi uning diametral va bo‘ylama o‘lchamlari aniqlangandan keyin 
eguvchi va burovchi momentlari asosida bajariladi. Tekshiruchi hisobni bajarishda toliqishga 
qarshilikning ehtiyot koefisienti aniqlanadi: 
, (3 
.4) 
formulada
, (3.5) 
normal kuchlanish bo‘yicha mustahkamlikning zahira koeffisienti; 
– egilishning simmetrik 
siklidagi toliqish chegarasi: uglerodli va konstruksion po‘latlar uchun 
; 
legirlangan po‘latlar uchun 
; 
– normal kuchlanishlar 
bo‘yicha konsentratsiyaning samarali koeffisienti; 
- normal kuchlanishlar bo‘yicha masshtab 
omili; 
– sirtning g‘adir–budurligini hisobga oluvchi koeffisient: 
da 
 
3
16



T
d

T
m
N

 


 
MPa
25
20




 
3
32
eg
eg
M
d



eg
M
 
eg

 
MPa
eg
100
90





ed
v
d
d
1
75
,
0


 
S
S
S
S
S
S



2
2




m
a
K
S













1
1


v


43
,
0
1




MPa
v
120
...
70
...
35
,
0
1






k



mkm
R
a
5
,
2
32
,
0



---

; 
– normal kuchlanish siklining amplitudasi, u kesimdagi egilishdagi eng 
katta kuchlanish 
ga teng; 
– normal kuchlanish siklining o‘rta kuchlanishi; agar valga 
ta‘sir etadigan bo‘ylama kuch 
bo‘lmasa 
, aks holda 
; 
koeffisient
; 
uglerodli po‘latlar uchun 
; legirlangan 
po‘latlar uchun 
. 
, (3.6) 
– urinma kuchlanish bo‘yicha mustahkamlikning zahira koeffisienti; 
– buralishdagi 
urinma kuchlanish bo‘yicha mustahkamlikning zahira koeffisienti; 
– buralishning simmetrik 
siklidagi toliqish chegarsi; konstruksion po‘latlar uchun 
: qolgan belgilashlar 
(17.5) formuladagi kabi bo‘ladi; farqi faqat ular buralishga tegishli bo‘ladi; 
ning qiymati 
jadvaldan olinadi; yuqoridagi po‘latlar uchun 
; 
va 
ning qiymtlari burovchi 
kuchlanish noldan yuqori sikl bo‘yicha o‘zgaradi degan mulohaza asosida topiladi, ya‘ni 
, (3.7) 
bu yerda 
– buralishga qarshilik momenti. 
Tez–tez harakat yo‘nalishini o‘zgartiradigan (revers qiladigan) uzatmalarda 
; 
. 
Agar hisobi ko‘rilayotgan valning kesimida kuchlanishlarning bir necha konsentratori 
bo‘lsa, ulardan birining 
nisbat katta bo‘lgani uchun hisob bajariladi.