|
Ponasimon tasmalarni hisoblash
Ponasimon tasmaning kesimi 15.3 – rasmdagi nomogrammadan aniqlanadi.
Kichik(yetaklovchi) shkiv diametri
,
mm
(13)
katta (yetaklanuvchi) shkiv diametri
, (14)
diametrlar DST 17383-73 bo‘yicha tanlab olinadi.
1
L
);
(
5
.
0
2
1
d
d
w
2
1
2
)
(
d
d
y
3
1
1
6
T
d
1
T
mm
N
1
1
2
i
d
d
2
d
p
z
F
b
1
z
p
q
p
v
C
C
C
C
P
p
0
q
p
v
C
C
C
C
,
,
,
2
1
max
2
d
d
a
30
25
1
d
1
3
1
4
3
T
d
1
1
2
i
d
d
2
1
,
d
d
2 – rasm. Ponasimon tasma kesimini tanlash uchun nomogramma
Tasmali uzatma o‘qlararo masofasi:
(15)
tasmaning balandligi.
Tasma kichik shkivini qamrash burchagi:
. (16)
Tasmalar soni:
, (17)
bunda
-tasma uzunligini hisobga oluvchi koeffisient,
tasma sonlarini hisobga oluvchi
koeffisient,
tasmali uzatma uzatayotgan quvvat,
tasma uzata olishi mumkun bo‘lgan
quvvat.
Tasmali uzatmaga doir masalalar
1
–
masala.
Ponasimon
tasmali
uzatma
shkivlarining
diametrlari
. Uzatmada tasma uzunligi
. Tasmali
uzatma o‘qlararo masofasini hisoblang.
Yechish.
(6) formula bo‘yicha
2 – masala.
Yassi tasmali uzatmada
,
,
. Tasma
davriy rostlanadi. Uzatmadan valga tushadigan bosim kuchini aniqlang.
.
;
55
,
0
2
1
max
0
2
1
min
d
d
a
T
d
d
a
0
T
a
d
d
1
2
1
57
180
z
L
p
C
C
C
P
PC
z
0
L
C
z
C
P
1
0
P
mm
d
mm
d
560
,
180
2
1
mm
L
2800
mm
d
d
w
1162
180
560
14
,
3
5
,
0
5
,
0
2
1
2
2
144400
180
560
mm
y
mm
a
796
144000
2
2683044
1638
25
,
0
144000
2
1162
2800
1162
2800
25
,
0
2
mm
b
100
mm
6
167
Yechish.
Tasmadagi dastlabki taranglik kuchi
.Bunda
.
Valga tushadigan bosim kuchi
.
2. Zanjirli uzatmani hisoblash.
Zanjirli uzatma maxsus tuzilishdagi ikkita tishli g’ildirak (yulduzcha) va ularga
kiydirilgan cheksiz zanjirdan tuzilgan bo’ladi (16.1-rasm).
3-rasm. Zanjirli uzatma: 1 - zanjir; 2 – yulduzchalar.
Mashinasozlikda zanjirli uzatmalarning harakatga keltiruvchi mexanizm – yuritma, yuk
Zanjirli uzatmaning geometrik va kinematik parametrlari
Yetaklovchi yulduzchaning tishlari soni
. (18)
Yetaklanuvchi yulduzchaniki
. (19)
Yulduzchaning diametrlari
bo‘luvchi
, (20)
tashqi
. (21)
bunda,
–
zanjir qadami,
–
zanjir roligi diametri.
Zanjirning asosiy parametri uning qadami
; (22)
(22) formulada
–
yetaklovchi yulduzchadagi burovchi moment,
da;
–
zanjirni
ishlatish ekspluatatsiyasi vaqtidagi koeffisient,
zanjir sharniridagi ruhsat etilgan bosim,
m
–
zanjir qatorlari soni.
b
F
0
0
N
1080
6
100
8
,
1
MPa
8
,
1
0
N
F
F
v
3219
9936
,
0
3240
0
3
83
sin
1080
3
2
167
sin
3
0
i
z
2
31
1
2
z
i
z
z
t
d
180
sin
1
31
,
0
70
,
0
180
d
z
ctg
t
d
e
t
1
d
3
1
1
8
,
2
m
p
z
K
T
t
e
1
T
m
N
e
K
p
. (23)
bunda:
– yuklanishning dinamiklik koeffisienti; tekis yuklanishda
, zarbiy
yuklanishda
;
– o‘qlararo masofani hisobga oluvchi koeffisient;
ida
, o‘qlaraaro masofani oshishida
ni
dan har bir 20tga
0,1ga kamaytiriladi,
dan
olinadi;
– uzatmadagi zanjir qiyaligigni
hisobga oladi, qiyalik
gacha bo‘lsa
, qiyalik
dan ko‘p bo‘lsa
,
zanjirni sozlash usuliga qarab tanlanadi: taranglik avtomatik rostlanganda
,
davriy sozlanganda
,
– moylash usuliga qarab tanlanadi: karterli moylashda
, davriy moylashda
,
– davriy ishlash koeffisienti: bir davr
ishlashganda
, ikki davr ishlaganda
, uch davr ishlaganda
.
Zanjirli uzatmaning o‘qlararo masofasi:
minimal qiymati
, (24)
zanjirning chidamlilik sharoitidan
, (25)
aniqlashtirilgan qiymati
(26)
Zanjir qadamining qiymati standartdan tanlanadi.
(26) formulada
zanjir zvenolar soni;
, (27)
bunda
tavsiyalardan olinadi.
ning qiymati juft qilib olinadi.
Zanjirli uzatmaning uzatish nisbati
, (28)
i
ning tavsiyaviy qiymati
.
Zanjirning aylana tezligi
. (29)
Odatda vtulkali zanjir
; rolikli zanjir
, tishli zanjirda
.
d
m
soz
z
q
d
dn
e
K
K
K
K
K
K
K
dm
K
1
d
K
5
,
2
...
25
,
1
dn
K
d
K
50
...
30
a
1
a
K
a
K
t
a
50
t
a
25
25
,
1
a
K
q
K
60
1
q
K
60
25
,
1
q
K
soz
K
1
soz
K
25
,
1
soz
K
m
K
1
m
K
5
,
1
3
,
1
m
K
d
K
1
d
K
25
,
1
d
K
5
,
1
d
K
mm
d
d
a
e
e
,
50
30
2
2
1
min
t
a
50
...
30
2
1
2
2
2
1
2
1
2
8
2
2
)
(
4
n
z
z
z
z
L
z
z
L
L
a
t
t
t
t
L
a
t
z
z
z
z
a
L
t
t
2
1
2
2
1
2
2
2
t
a
a
t
t
L
z
z
n
n
i
2
2
1
6
3
i
s
m
t
z
n
V
,
60000
s
m
v
5
s
m
v
25
20
s
m
v
35
Tishli zanjirli uzatmani hisoblashning o‘ziga hosligi
Tishli zanjirli uzatmalarni hisoblash tartibi rolik zanjirlarinikiga o‘xshash, faqatgina ayrim
parametrlarni aniqlashda o‘ziga hos formulalar ishlatiladi. Uning sxemasi 3 – rasmda keltirilgan.
Yetaklovchi yulduzcha tishlari soni
(lekin 17 dan kam emas), (30)
yetaklanuvchiniki
(140 dan ko‘p emas). (31)
Uzatmaning o‘qlararo masofasi, zanjirlar, yulduzcha bo‘luvchi diametri, uzatmadagi
kuchlar xuddi rolikli zanjirniki kabi aniqlanadi.
4 – rasmi. Dumalash sharnirli tishli zanjir
Yulduzchaning tashqi diametri
. (32)
Tishli zanjirning asosiy parametrlari uning eni
, (33)
(16.23) formulada
F
– uzatma uzatayotgan quvvat, kWtda;
– eni 10 mm bo‘lgan tishli
zanjiri uchun ruxsat etilgan quvvat.
i
z
2
37
1
i
z
z
1
2
z
tg
t
D
e
180
10
10
p
PK
b
e
10
p
Zanjirli uzatmalarga oid masalalar yechish
1 – masala.
Zanjirli uzatma yetaklovchi yulduzchasidagi quvvat
, yetaklovchi
yulduzchaning aylanishlar takroriyligi
, zanjir qadami
,
.
Yetaklovchi yulduzchadagi burovchi moment
va aylana tezlik
v
larni hisoblang.
Yechish.
Yetaklovchi yulduzchaning bo‘luvchi diametri
.
Yetaklovchi yulduzchadagi burovchi moment
.
Aylana tezlik
.
(16.13) formuladan
.
Tekshirish:
.
2 – masala.
Ishlatishning normal sharoitlarida
qadami
, eni
(DST 13558 – 81 bo‘yicha) tishli zanjirli uzatma uzatish mumkin bo‘lgan
quvvatni aniqlang. Uzatmaning uzatish soni
, kichik yulduzchaning aylanishlar takroriyligi
.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
