1. Patogen miset va mikoplazmalarni umumiy xarakteristikasi. Mikozlar

15-Mavzu: Patogen misetlar.

Reja:
1. Patogen mitsetlarni umumiy xarakteristikasi.

2.Patogen mitsetlarni laboratoriya diagnostikasi.
3. Qo‘llaniladigan biopreparatlar
1.Patogen miset va mikoplazmalarni umumiy xarakteristikasi.
Mikozlar - patogen mikroskopik zamburug’lar qo’zg’aydigan maxsus kasalliklar guruhi bo’lib, ularga dermatomikoz, mog’orli mikoz, kandidami koz qo’zg’atuvchilari kiradi.
Dermatomikozlarga teri va uning xosilalarini zararlash bilan kechadigan mikozlar kiradi. Qo’zg’atuvchi keratini bor to’qimalarda parazitlik qiladi. Qo’zg’atuvchilar deyteromisetlar takomillashmagan zamburug’larga kirib (Deuteromycetes sinfi) uchta avlodga birlashtirilgan- trixofiton, mikrosporon va aharion.
Barcha turdagi qishloq xo’jalik hayvonlari, mo’ynali va yirtqich hayvonlar, kemiruvchilar zararlanadi. Odamlar ham kasallanadi.
Trixofitiya-surunkali yuqumli kasallik bo’lib, teri va junning keskin chegaralangan, yuzasi kepaksimon qozg’oqlangan kulrang qatlam bilan qoplangan tamg’a shaklida zararlanishi yoki teri va follikulalarining yalliglanishi bilan xarakterlanadi.
Ular organizmga kontakt-bir biriga tegish yo’li bilan kiradi. 1845 yilda qo’zg’atuvchilardan birini Shved olimi M. Malmsten ochdi va Trichophyton deb atadi. Hozirgi vaqtda trixofitonlarning qator turlari ma’lum. Buzoq va qo’zilarda Tr.faviforme (sin. Tr.verrucosum), otlarda Tr.equinum, kemiruvchilarda Tr. gupseum, parrandalarda Tr.gallinae va hokazo.
Zamburug‘larning morfologiyasi. Trixofitonlar 10% li ishqor bilan ishlov berilgan patmaterialdan tayyorlangan preparatlarda, zararlangan sochda topiladi. To’g’ri, bo’g’inli miseliy giflari soch uzunligi bo’yicha bir qator bo’lib joylashadi. Sporalari bir hujayrali yumaloq yoki oval bo’lib, sochda yoki uning ichida zanjir shaklida joylashadi va sporalardan qoplama hosil qiladi. Spora va miseliylar sochda uch xil joylashib zararlaydi: endotriks-sporalar sochning ichida uning uzunligi bo’yicha zanjir shaklida joylashadi; ektotriks-sporalar soch ustida ya’ni uning atrofida qoplama shaklida joylashadi; neoendotriks –sporalar soch tolasi ichida zanjir shaklida hamda ustida qoplama ko’rinishida joylashadi. Sporalar faqat soch uzunligi bo’yicha to’g’ri qatorlar bilan joylashadi.