1. Ҳозирги замон қурилиш ишлаб чиқаришининг асосий принциплари

Умумқурилиш ишлари
бажариш усули ёки қўлланилаётган ва ишлов берилаётган 
материалларига кўра ер ишлари, қозиқ ишлари, ғишт-тош ишлари, монтаж, бетон, том ёпмани 
ёпиш, пардозлаш ва бошқа ишларга бўлинади. 
Махсус ишларга
сув таъминоти, канализация, иссиқ сув, вентиляция, 
электромонтаж, технологик конструкцияларни, лифтларни монтаж қилиш, резервуарларни, 
саноат печларини ва ҳ. к. ларни барпо қилиш киради. Бу ишлар ўзига хосдир, шу жумладан 
ҳар бир қурилиш объекти учун шунга ўхшаш ишларнинг ўз номенклатураси мавжуд, шунинг 

---

учун махсус ишларни асосан ихтисослаштирилган ташкилотлар бажаришади, улар 
қурилишнинг асосий ижрочисига субпудратчи бўлиб ҳисобланади. 
Ёрдамчи ишлар
қурилишни материаллар, яримфабрикатлар, деталлар билан 
таъминлаш учун мўлжалланган ва 
транспорт
ҳамда 
ортиш-тушириш
ишларига ажратилади. 
Қурилиш ишлари мажмуалари ҳам даврлар ёки цикллар бўйича гуруҳланиши мумкин. 
Тайёргарлик даврида
қурилиш майдонида ишларни амалга ошириш учун умумий тайёргарлик 
амалга оширилади, бунга эски биноларни бузиш, режалаш, вақтинчалик йўлларни қуриш, 
қурувчилар учун маиший хоналар қуриш, вақтинча коммуникацияларни ўтказиш киради. 
Ер ости қисмини ёки ноль циклини барпо этиш ишлари таркибига қуйидагилар 
киради: ер ишлари (котлован қазиш, тасмали пойдеворлар ва асосий магистраллардан бинога 
коммуникациялар тортиш учун траншеялар қазиш, уларни тўлдириб чиқиш), йиғма ёки 
монолит темир-бетон конструкциялардан пойдеворлар, ертўла деворлари, ички пардеворлар, 
колонналар, ораёпмаларни барпо этиш, бетон ишларига тайёргарлик ва ҳ. к., гидроизоляцион 
ишлар (полни ва ер ости қисми деворларини изоляциялаш), бинога зарур коммуникацияларни 
киритиш (бинога траншеялар орқали коммуникация қувурларини ўтказиб, уларни бинонинг 
ертўла қисмида тарқатиш). 
Қурилишнинг иккинчи бочқичида (бинонинг ер усти қисмини барпо этишда) одатда: 
йиғма ёки монолит қурилиш конструкцияларни монтаж қилиш ёки барпо қилиш, ташқи ва 
ички деворлар панелларини монтаж қилиш, дераза ва эшик блокларини ўрнатиш, том ёпиш 
ишлари, вентиляция тизимларини қуриш, иссиқ ва совуқ сув қувурларини (стоякларини) 
ўрнатиш бўйича санитария-техник ишларини, газ таъминоти қувурларини ётқизиш (ўрнатиш), 
электр таъминоти тизими қувурларини ва тақсимлагичларни ўрнатиш ва ҳ. к. ишлар 
бажарилади. 
Учинчи якуний босқич пардозлаш цикли деб аталади, бу даврда барча пардозлаш 
ишлари бажарилади: ойна солишларни тугаллаш, плитка ўрнатиш ва сувоқчилик ишлари, 
пардозлаш (деворларни, шипларни, дурадгорлик буюмларини, қувурларни бўяш ва 
пардозлаш), барча турдаги полларни ўрнатиш, санитария-техника асбобларини ва 
электротехник арматурани ўрнатиш.
Қурилиш майдонида бажариладиган жараёнлар ва ишларнинг таснифий схемаси 1.3- 
расмда келтирилган