1. O’zgaruvchan, yarim o’zgaruvchan va o’zgarmas xarajatlar

Xarajatlarni guruhlarga bo'linishi haqida "Daromad solig'i bo'yicha xarajatlarni to'g'ridan-to'g'ri va bilvosita qanday ajratish kerak?" Maqolamizda o'qing..

To'g'ridan-to'g'ri o'zgaruvchan xarajatlarga misollar xarajatlardir:

• 
  ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etadigan ishchilarga to'lanadigan haq, shu jumladan ularning ish haqi bo'yicha hisob-kitoblar to'g'risida;
  
• 
  asosiy materiallar, xom ashyo va butlovchi qismlar,
  
• 
  ishlab chiqarish mexanizmlarining ishlashida ishlatiladigan elektr va yoqilg'i.
  

Bilvosita o'zgaruvchan xarajatlarga misollar:

• 
  murakkab ishlab chiqarishda ishlatiladigan xom ashyo,
  
• 
  ilmiy ishlanmalar, transport, yo'l xarajatlari va boshqalar.
  

Shuningdek, xarajatlarni bilvosita va soliqqa tortish uchun to'g'ridan-to'g'ri ajratish tartibi bilan tanishishingizni maslahat beramiz. Bu haqda "Daromad solig'i bo'yicha xarajatlarni to'g'ridan-to'g'ri va bilvosita qanday ajratish kerak?" Maqolasida o'qing..

O'zgaruvchan xarajatlar ishlab chiqarish hajmiga to'g'ridan-to'g'ri mutanosib ravishda o'zgarib turishi va tayyor mahsulot birligiga sarflanadigan xarajatlar odatda o'zgarishsiz qoladi, ushbu turdagi xarajatlarni tahlil qilishda dastlab mahsulot birligiga to'g'ri keladigan qiymat hisobga olinadi. Ushbu mulk munosabati bilan o'zgaruvchan xarajatlar rejalashtirish bilan bog'liq ko'plab ishlab chiqarish vazifalarini hal qilish uchun asosdir.