Uskunadan integral foydalanish koeffisienti uskunadan ekstensiv va intensiv foydalanish koeffisientlarining ko’paytmasi orqali aniqlanib, uning vaqt va quvvat bo’yicha band bo’lishini (foydalanilishini) kompleks xarakterlaydi.
Korxonaning asosiy ishlab chiqarish fondlaridan foydalanishning umumiy va qiymat ko’rsatkichlari nuqtai nazaridan kelib chiqqan holda, avvalo fond qaytimi haqida to’xtalib o’tish kerak. U asosiy fondlar birligiga (qiymati bo’yicha) to’g’ri kelgan mahsulot ishlab chiqarishni xarakterlaydi.
U mahsulot sotishdan tushgan bir yillik tushumning (V) asosiy ishlab chiqarish fondlarining o’rtacha yillik qiymatiga nisbati sifatida aniqlanadi:
Mahsulotning fond sig’imi - fond qaytimiga teskari qiymat bo’lib, quyidagi formula asosida aniqlanadi:
Korxona asosiy ishlab chiqarish fondlaridan foydalanishni yaxshilashning asosiy yo’nalishlari sifatida quyidagilarni ko’rsatish mumkin:
ishlab chiqarishni tashkil etishni va resurslar bilan ta’minlashni yaxshilash.
Ishlab chiqarish quvvati – bu, ma’lum bir vaqt davomida ilg’or texnologiyalardan foydalanish, ishlab chiqarish va mehnatni tashkil qilishning ilg’or sharoitlarida ishlab chiqarish mumkin bo’lgan mahsulotlarning maksimal darajasidir. U qoidaga ko’ra, ishlab chiqarilgan mahsulotlar hajmining natural ko’rinishda, ushbu korxonaning ixtisoslashganligi va mahsulotning alohida turlari o’rtasidagi o’zaro nisbatiga ko’ra aniqlanadi.
Korxonaning ishlab chiqarish quvvati ilg’or (asosiy) sexlar quvvati bilan, sexlar quvvati bosh uchastkalar quvvati bilan, uchastkalar quvvati esa bosh uskunalar quvvatiga asosan aniqlanadi. Korxona ishlab chiqarish quvvati kattaligini belgilab beruvchi ko’rsatkichlar qatoriga quyidagilarni kiritish mumkin:
uskunalar tarkibi va turlar bo’yicha soni;
uskuna, agregat va dastgohlardan foydalanishning texnik-iqtisodiy norma (normativ) lari;
uskunalarning ishlash vaqti fondi;
ishchilar soni;
ishlab chiqarilayotgan mahsulot nomenklaturasi va assortimenti (turlari va xilma-xilligi).
Korxona bosh bo’g’inining (asosiy sexining) ishlab chiqarish quvvati quyidagi formula asosida hisoblanadi:
Bu erda:
M -sex yoki uchaskaning qabul qilingan o’lchov birligidagi ishlab chiqarish quvvati;
n - sex yoki uchastkadagi ilg’or uskunalar soni;
Fmaks –bosh uskunadan foydalanish mumkin bo’lgan maksimal muddat, soat;
Mt –bosh uskunada mahsulot tayyorlashning progressiv mehnat sig’imi, soat.