1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi

Klosteroviruslar avlo
di virionlarining uzunligi 1200-2200 nm, genomi 
bir molekula RNK dan iborat, yarimpersistent usulda – shiralar, chuvalchanglari
orqali amalga oshadi. Avlodga lavlagi jeltuxasi virusi, lavlagini sariq pakana 
viruslari kiradi, sabzi bargini sarg‘ayishi viruslari kiradi. 
 Carlaviruslar avlodi. 
Tipga oid tur – chinnigulni latent virusi. 
Virionlari sal bukilgan ipsimon, o‘lchamlari 620-700 nm x 12-15 nm 
spiral simmetriyali, spiral qadami 3,4 nm. Tabiatdagi xo‘jayin o‘simliklari 
spektri tor doirada, eksperimental kasallanirilganda ancha keng doiradagi 
o‘simliklarni qamraydi. Hamma viruslar mexanik usulda tarqaladi, ko‘plari 
shiralar yordamida yarimpersistent usulda tarqaladi., ikki tur oqqanotlar 
tarqatadi,, boboviy o‘smliklar viruslari urug‘i orqali ham tarqaladi. Kasal 
o‘simlik hujayralar membranalari oldida viruslar massasidan tashkil topgan 
agregatlar hosil qiladi, kiritmalari X-tanachalar kabidir. Avlodga 29 tur viruslar 
kiradi., ular qatoriga chinnigulni latent virusi, kartoshkani M va S- viruslari, 
no‘xotni dog‘lanishi viruslari, chesnokni mozaikasi virusi, kartoshkani janubiy 
latent viruslari va boshqalar kiradi. 
Potexvirus avlodi.
Turga xos virusi kartoshkani X-virusi.
Virionlari – sal bukilgan ipsimon, o‘lchamlari 470-580 x 13 nm, spiral 
simmetriyali, spiral qadami 3,3-3,7 nm. 
O‘simlilarda mozaika yoki halqasimon dog‘lar hosil qiladi. Tabiiy 
xo‘jayinlari (ayrim turlarni) chegaralangan. Viruslar mexanik usulda, kontakt 
bo‘lganda oson yuqadi. Tarqatuvchilari aniqlanmagan. Dunyoda juda keng 
tarqalgan. 
Avlodga 19 ta tur kiradi, shular qatoriga XVK, kartoshkani aukuba-
mozaikasi virusi, lolani X-virusilarini ko‘rsatish mumkin. 
Shu avlodga kiritilishi mumkin bo‘lgan tur viruslar - petrushkani virusi-5, 
pasternakni virusi-3, reven virusi-1, smorodinani latent virusi va b.