1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi

 
Tospovirus avlodiga 
balzaminni dog‘li nekrozlanishi virusi va tomatni dog‘li 
so‘lish viruslari kiradi. Tospoviruslar 50 oilaga kiruvchi 300 dan ortiq o‘simlik 
turlarini kasallantiradi. Tospoviruslar 9 tur tripslarda persistent usulda yuqadi. 
Tenuivirus 
avlodi ning xo‘jayin o‘smliklari bo‘lib donli o‘simliklar 
oilalari viruslari xizmat qiladi. M., jo‘xori shtrixligi virusi, sholini oq borgliligi 
virusi, sholini shtrixliligi viruslari kiradi.
Tenuiviruslar polupersisten usulda delfatsidlar yordamida tarqaladi, ba’zan 
transovarialno tarqaladi. 
Ophiovirus avlodi viruslari mexanik usulda yuqadi, ammo donli 
o‘simliklarni kasallantirmaydi. 
 BzRNK(+)-tutuvchi viruslar 

---

 
 
195 
1.
 
Sequiviridae oilasi 
Sequiviridae avlodi (
tipga xos tur – pasternakni sariq dog‘liligi virusi). 
Weikavirus avlodi (
tipga xos tur – tungro sholisining sferasimon virusi).
Zarrachalari izometrik, diametri 30 nm. Virusning tabiiy xo‘jayinlari 
cheklangan. Viruslar yarim persistent usulda tarqaladi, ko‘plari sikadkalar bilan 
tarqaladi. 
Sequiviridae avlodiga 
qoqi o‘t ning sariq mozaikasi virusi kiradi 
Weikavirus avlodiga 
jo‘xorini xlorotik pakanaligi virusi va tungro 
sholisining sferasimon viruslari kiradi.
8.Tombusvirus oilasi 
Tombusvirus avlodi (
tipga xos tur – pomidorning pakanaligi virusi). 
Bu oilani yana 7ta avlodlari mavjud. 
Virionlari ikosaedr tipida, 180 oqsil subbirliklaridan tashkil topgan,
diametri 28-35 nm. Xo‘jayin o‘smlik spektri bir pallali va ikki pallali o‘smliklar. 
Infeksiya ko‘pincha ildizda lokalizatsiyalanadi, virus tizimli kasallantirganda xol-
xol dog‘lar, bargni buradishi va deformatsiyalanishlari kuzatiladi. Ba’zi viruslar 
simptomsiz kasallantirishi mumkin. Hamma viruslar mexanik usulda va vegetativ
tarqaladi. Ba’zilari kontakt usulda va urug‘lari yordamida tarqaladi. Tabiiy 
muhitda suvli joylarda, tuproqda tashuvchilarsiz infeksiya tarqaladi. Ba’zilari 
zamburug‘ va qo‘ng‘izlar yordamida tarqaladi.