|
Boshqaruv apparatlari elektr motorlari yuritmalarining texnik tavsifi
Jadval.6.1
Majburiy
maxkamlashni
ko‘rinishi
Yo‘l o‘chirgichlarini
sozlash
Muftali o‘chirgichlarni
sozlash
Elektr
sxemasi
signallash
o‘chirishg
a
o‘chirishga
Maksimal
momentga
«Yopik» holatda
Chegaraviy
holatlarda
«Ochik»
holatda
«Yopik»
holatda va
Xar ikkala
tomonga
Boshkaruv
zanjirida rele
135
yopilish
tarafiga
3
tutashtiriladi
3-0 KVZ
kontaktlari
«Ochik» va
«Yopik»
holatlarda
Chegaraviy
holatlarda
-
Ochik va
yopik
holatlarda
Xar ikkila
tomonga
Boshkaruv
zanjirida rele
3
tutashtiriladi
3-0 KVZ
kontaktlari
Majburiy
bo‘lmagan
maxkamlash
Chegaraviy
holatlarda
Chegaraviy
holatlarda
Xar ikkila
tomonga
aylanish
Eslatma:
1.
VMO va VM3 kontaktlari ishga tushish vaqtida qo‘shilmaydi.
2.
Elektr yuritmasi teskari tomonga harakatlanganda VMO va VMZ kontaktlari
boshlang‘ich holatga ega bo‘ladi.
3.
Muftali o‘chirgichlarni majburiy bo‘lmagan maxkamlashlarga to‘xtatish
uchun sozlashda avariya holatlari paydo bo‘lsa mufta elektr motorini
avtomatik blokirovka qiladi.
Unifikatsiyalangan seriyali elektr yuritmalar elektr motorlarining asosiy texnik
tavsiflari
Jadval 6.2
Elektr
motor
turi
Elektr motori
marka
Quvvat.
kVt
Aylanish
chastotasi,
min
-1
Stator
toki, A
KPD,
%
cos
I
i.t
,
I
nom
M
AV-042-4
0,03
1300
0,17
43
0,64
3
A
AOL11-4F3
0,12
1400
0,45
58
0,72
4
AOL12-4F3
0,18
1400
0,6
62
0,74
4
B
AOLS2-11-4F2
0,6
1300
1,8
66
0,76
7
AOLS2-21-4F2
1,3
1300
3,5
70
0,8
7
V
AOLS2-31-4F2
3
1350
7,3
76
0,82
7
AOLS2-32-4F2
4
1350
9,4
78
0,83
7
G
AOLS2-32-4F2
4
1350
9,4
78
0,83
7
AOS2-42-4F2
7,5
1300
15,8
80
0,9
7
D
AOS2-424F2
7,5
1300
15,8
80
0,9
7
136
Bo‘lim bo‘yicha nazorat savollari
1.
Gidromeliorativ
tizimlarning
avtomatlashtirish
ob’ekti
sifatidagi
xususiyatlari haqida tushuncha?
2.
Gidrotexnik inshootlari ishining texnologiyasi haqida ma’lumot bering?
3.
Tekis tesqichlarni qo‘tarish mexanizmlarining tuzilishi va ish prinsipi
qanday?
4.
Gidravlik to‘sqichlarning turlari va ularning qo‘llanishi?
5.
GTI tuskichlarini avtomatik boshqarish sxemalari qanday?
6.
Nasos uskunalarining avtomatik boshqarish sxemalarini tushuntiring?
7.
Nasoslarni tuldirishning avtomatik boshqaruv sxemalari qanday?
8.
Maxkamlovchi armaturani avtomatik boshqarish sxemalari haqida
tushuncha bering?
137
7. AVTOMATLASHTIRILGAN BOSHQARISH VA MARKAZLASHGAN
NAZORAT TIZIMI
7.1.Umumiy ma’lumotlar
Suv xo‘jaligi ishlab chiqarishida samaradorlik hamda mehnat unumdorligini
oshirishda ilmiy-texnika taraqqiyotining asosiy yo‘nalishlaridan biri bo‘lgan
texnologik jarayonlarning avtomatlashtirilgan boshqarish tizimini (TJABT)
yaratish va tatbiq etishdir. Hisoblash texnikasi asosida yaratilgan texnologik
jarayonlarning avtomatlashtirilgan boshqarish tizimlar, texnologik komplekslarni
boshqarishda mahsulotning sifat va miqdor ko‘rsatkichlarini ma’lum texnologik va
texnik–iqtisodiy mezonlardan foydalanib, axborotlarni markazlashgan tarzda
hisoblaydi. Suv xo‘jaligi ishlab chiqarishida o‘zgarib turadigan tashqi muhitning
ta’sirlari sharoitda ishlab chiqarish zahiralaridan foydalanish TJABT ning asosiy
masalasidir.
TJABTlarni quyidagi belgilari bo‘yicha sinflarga bo‘lish mumkin: 1)
avtomatlashtirilayotgan ishlab chiqarishning xususiyati bo‘yicha (uzluksiz va
diskret uzluksiz ishlab chiqarish jarayoni); 2) boshqarish ob’ektlarining
murakkabligi bo‘yicha; 3)funksional algoritmik belgisi bo‘yicha (tizim
hisoblaydigan boshqarish masalalari ko‘lami va axborot hajmi); 4)
tizimning texnikaviy darajasi bo‘yicha.
Boshqarish ob’ektlarining murakkablik darajasi sifatida nazorat qilinayotgan
kattaliklar va boshqaruv ta’sirlarining miqdori ifodalanadi.
Shuni qayd qilib o‘tish kerakki, texnologik jarayonlarning avtomatlashtirilgan
boshqarish
tizimi
yordamida
texnologik
jarayonlarni
avtomatik
va
avtomatlashtirilgan (odam ishtirokida) ravishda tashkil etish mumkin, uning ishlab
chiqarishning ABTsidan prinsipial farqi ham shudir, odam bunda korxonaning
iqtisodiy faoliyatini boshqarish zanjirida ishtirok etadi.
Texnologik jarayonlar darajasidagi boshqarish tizimlari real vaqt
masshtabida, ya’ni texnologik jarayonlar bilan bir vaqtda ishlashi lozim. Bu holda
boshqaruvchi hisoblash mashinasiga (BXM) axborotlar hajmi cheklangan
massivlar shaklida emas, balki amalda cheksiz tasodifiy ketma-ketliklar shaklida
beriladi. Axborotlarni qayta ishlash esa cheklangan vaqt birligida bajariladi,
ularning miqdori boshqarish vazifasi va ob’ektlarning dinamik xususiyatlariga
bog‘liq. Bundan texnologik jarayonlarning avtomatlashtirilgan boshqarish
tizimlarni algoritmik ta’minlashda qo‘shimcha talablar vujudga keladi: ular
o‘zlarini iqtisodiy jihatdan oqlashlari lozim, ya’ni birinchidan, axborotni qayta
138
ishlashga ketgan vaqt bo‘yicha, ikkinchidan esa BXMning xotirasidan foydalanish
hajmi bo‘yicha, boshqacha qilib aytganda kelayotgan axborotni o‘z vaqtida
«ko‘rib chiqish» kerak. Bu talablarga iterativ siklik hisoblash (staxostik
approksimatsiya yo‘li bilan hisoblash, rekursiv regressiya yo‘li va shu kabilar)
usuli javob beradi. Ulardan quyidagi masalalarni hal qilishda foydalanish mumkin:
1) texnologik kontrol va texnika-iqtisodiy ko‘rsatkichlarni hisoblash vazifalarini
o‘rganganda kerakli foydali signalni ajratib olish; 2) ko‘p o‘lchashli, raqamli
boshqarishda; 3) identifikatsiyalash va adaptatsiyalashda; 4) optimallash va
koordinatlarda.
Texnikaviy darajasi va murakkabligining ortishiga qarab TJABTni lokal,
kompleks va integrallangan tizimlarga ajratish mumkin.
Lokal TJABTlar – kam miqdordagi bir turli asosiy yoki yordamchi operatsiyalar
texnologik jarayonlarining avtomatlashtirilgan boshqarish tizimlari (apparat,
qurilma, agregat). Bu oraliq jarayon bo‘lib, u yanada murakkab tizimga o‘tishi
lozim. Bunday tizimlar avtomatik ravishda bajarilayotgan vazifalarining kamligi
bilan tavsiflanadi va bunda TJABT ning 0, 1, 2 sinflarini qo‘llash maqsadga
muvofiqdir.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
