1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

3.3-jadval 
Kommunikatsiya vositalarining bir-biridan farqli jihatlari 
Kommunikatsiya 
turlari 
Mazmuni
Maqsadi 
Reklama 
ishlab chiqaruvchi yoki uning mahsuloti haqida 
ma’lumot beradi, ularning imidjini hosil qiladi 
va uni saqlab turadi va OAVdagi reklama 
murojaatlarini joylashtirish bo‘yicha (tariflarga 
binoan) reklama beruvchi tomonidan to‘lanadi. 
Odatda reklama agentligining daromadi ijodiy 
ishlarga haq to‘lash va reklamani tarqatish 
vositalaridan vositachilik mukofotini olish 
natijasida paydo bo‘ladi 
Firma va 
mahsulotning 
ko‘rinishini yaratish, 
imkoniyati kuchli 
haridorlarning ular 
haqida boxabar 
bo‘lishiga erishish 

---

53 
3.3-jadval (davomi) 
Seylz promoushn 
tijorat va ijodiy g‘oyalarni amalga oshirish 
bo‘yicha faoliyat bo‘lib, reklama beruvchining 
xizmatlari yoki mahsulotlarini (ko‘pincha qisqa 
muddatlarda) sotishni tezlashtiradi. Xususan, u 
seylz promoushnning turli xil vositalari 
(masalan, mashhur insonlar, multfilm 
qahramonlarining sur’atlari, avtomobillarning 
qimmatbaho rusumlari)ni joylashtirish bilan 
mahsulotlarni o‘rash, shuningdek, savdo 
maskanlaridagi maxsus tadbirlar yordamida 
qo‘llaniladi. Uzoq muddatli maqsad – muayyan 
mahsulot belgisi bilan markalangan firma 
mahsulotlari katta ahamiyatga ega ekanligini 
iste’molchining ongida shakllantirish, qisqa 
muddatli – iste’molchi uchun mahsulotning 
qo‘shimcha qiymatini yaratishdir. Seylz 
promoushn sohasidagi faoliyat ekspertlar 
tomonidan sarflangan vaqtning harajatini 
hisoblash, ijodiy ish uchun qalam haqi va texnik 
ish uchun tarif bo‘yicha haq to‘lanadi 
Harid qilishga 
xohish uyg‘otish, 
mahsulot ishlab 
chiqaruvchi tarmoq 
ishini kuchaytirish 
PR 
mahsulotlar yoki ularni ishlab chiqaruvchi 
firmaga nisbatan ijobiy munosabatga erishishga 
qaratilgan nufuzli reklamalarni amalga oshirish 
maqsadida OAVning nashriyot bo‘limidan 
foydalanishni ko‘zda tutadi. OAV orqali 
jamoatchilik bilan reklama beruvchilar 
aloqalarining bir shakli bo‘lgan PR – reklama 
agentliklarining reklama beruvchilar tomonidan 
ularning buyurtmalarini bajarishga ketgan 
vaqtga haq to‘lovchi qalam haqi ko‘rinishidagi 
daromadlarini ko‘zda tutadi. Korxona 
rahbarlarining jamiyat hayotidagi ishtiroki, turli 
xil marosim, taqdimot va boshqa ijtimoiy 
tadbirlarni ziyorat qilish, siyosiy doiralarda ham 
qo‘l kelishi yirik kompaniyalar rahbarlari uchun 
maqbul 
Firmaning yuqori 
ijtimoiy obro‘-
e’tiboriga erishish 
Direkt-marketing 
muayyan mahsulotlarni sotib olishda alohida 
iste’molchilar yoki firmalar bilan muntazam 
davomli va maqsadli kommunikatsiyadir. 
Direkt-marketing sohasidagi faoliyat, asosan, 
bevosita pochta yuborish yo‘li bilan yoki 
reklama tarqatishning tor ixtisosdagi vositalari 
orqali amalga oshiriladi. Reklama 
agentliklarining direkt-marketing sohasi 
faoliyatidagi daromadlari vositachilik 
mukofotlaridan hosil bo‘ladi va mijoz 
tomonidan sarflangan mablag‘larga bog‘liq 
Ishlab chiqaruvchi 
va iste’molchi 
o‘rtasida ikki 
tomonlama uzoq 
muddatli 
kommunikatsiyalarni 
o‘rnatish 

---

54 
O‘zbekiston Respublikasining “Reklama to‘g‘risida”gi Qonuni(1998 yil 25 
dekabrdagi 723-I-son)da 
reklama — bevosita yoki bilvosita foyda (daromad) olish 
maqsadida yuridik yoki jismoniy shaxslar, mahsulot, shu jumladan tovar belgisi, 
xizmat ko‘rsatish belgisi va texnologiyalar to‘g‘risida har qanday shaklda va har 
qanday vositalar yordamida qonun hujjatlariga muvofiq tarqatiladigan maxsus 
axborot
deya tariflanadi. 
Reklama – bozorning muhim va nozik hisoblangan elementidir. Sog‘lom 
raqobat muhiti shakllangan bozorda reklama raqobat kurashida yutib qichishning hal 
qiluvchi omili hisoblanadi 
Reklama amaliyoti tarixi uzoq asrlarga borib taqalsada, uning rivojlanishi va 
faoliyat turi, kommunikatsiya jarayonining ajralmas elementi sifatida e’tirof etilishi 
1950 yillardan e’tiboran boshlandi. 
Reklama tadbirlarining kommunikatsiya va sotish sohasida ko‘plab maqsad va 
vazifalari mavjud bo‘lib, ushbu maqsadlardan kelib chiqqan xoolda ularning axborot 
berish, eslatish, undash kabi vazifa va funksiyalari amal qiladi.