1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Ishlab chiqarish ustuvorligining iste’molchi ustuvorligiga almashinuvi. 
Internet marketingning muhim jihatlaridan biri unda iste’molchi ustuvorligiga 
qaratilganligidir. Internet mijozlarni bir necha soniyada jalb qilish imkoniyatini 
yaratadi. Biroq, shu vaqtning o‘zida u iste’molchilarga birgina klik yordamida asosiy 
raqiblarga o‘tib ketish uchun ham imkoniyat yaratib beradi. Bunday vaziyatda 
iste’molchilarning e’tibori firmalar uchun juda qadrli, ular bilan o‘zaro aloqa 
o‘rnatish esa firmaning kapitaliga aylanishi shubhasiz.
Faoliyatning globallashuvi va transaksion harajatlarning kamayishi. 
Internet 
tijorat faoliyatining makon va zamon miqyoslarini sezilarli darajada o‘zgartirib 

---

193 
yuboradi. Makon miqyosi internetda cheksiz bo‘lib, bozor chegarasini global 
miqyosga keltiradi. Vaqt miqyosi oddiy muhitdagidan farq qilib, juda qisqa 
muddatlarda mijozlarni izlab topish, yangi iste’molchilar guruhini aniqlash mumkin.
Makon va zamon samarasi firmalarning transaksion, ya’ni mijozlar, ta’minotchilar va 
buyurtmachilar bilan hamkorlikni saqlab qolish bilan bog‘liq harajatlarning 
kamayishini ta’minlaydi. kommunikatsiya jarayonining an’anaviy vositalarga 
nisbatan eng kam harajatlar hisobiga amalga oshishi, funksionalligi va miqyosi 
sezilarli darajada ortadi. 
Munosabatlar marketingiga o‘tish. 
Elektron aloqalar tufayli firmalar istalgan 
iste’molchi bilan “yuzma-yuz” aloqaga kirishishi mumkin. Masalan iste’molchilar 
firmaning veb-sahifasiga tashrif buyurar ekan, o‘zi yoqtirgan tovarlar to‘g‘risida 
ma’lumot olishni istaydi va har bir tovar ikonalariga murojaat qiladi. Bunda u o‘zi 
bilmagan holda firma uchun iste’mol xulq-atvori modelini taqdim etadi
O‘zgaruvchan harajatlarning kamayishi. 
Internet 
marketing 
tovar 
assortimentining eng maqbul tuzilmasini ishlab chiqish imkonini beradi. Narx 
belgilash, vositachilar sonini qisqartirish, sotish harajatlarini kamaytirish orqali 
o‘zgaruvchan harajatlarning kamayishiga erishiladi.