1 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti

59 
5-BOB. O„SIMLIKLARNI SOG„LOMLASHTIRISH
VA MIKROKLONAL USULDA KO„PAYTIRISHNING 
AFZALLIKLARI 
 
Biz tabiatda o‗simliklarni vegetativ va generativ ko‗payishini yaxshi bila-
miz. Bu har ikkala ko‗payish usuli ham o‗ziga xos afzalliklarga hamda kamchi-
liklarga ega hisoblanadi. O‗simliklarda generativ (urug‗dan) ko‗payishning 
kamchiligi urug‗ berish davrining uzoq davom etishi va genetik jihatdan 
aralash belgilarning yuzaga kelishi hisoblanadi.
Vegetativ ko‗payishda esa urug‗ berish davri davomiyligi sezilarli 
darajada kamayadi, hatto genetik bir jinslilikka ham erishiladi. Biroq daraxt-
simon poyali o‗simliklarning ko‗pchiligi vegetativ usulda yaxshi ko‗paymay-
di. Masalan, qarag‗ay, qayin, yong‗oq kabi daraxtlarning bu usulda ko‗payish 
imkoniyati juda kam. Shu bilan birgalikda ko‗pchilik o‗simlik turlarini 10-15 
yoshdan so‗ng qalamchalaridan ko‗paytirish mumkin emas. Shu sababli bu 
usulda o‗simliklarni ko‗paytirishda ko‗p miqdorda standart, viruslardan holi 
ekish materialini vujudga keltirish muammolarini keltirib chiqaradi. Payvand-
lash orqali o‗simliklarni ko‗paytirish esa biroz murakkab bo‗lib, ko‗p vaqt 
talab qiladi.
O‗simlik hujayralarini o‗stirish sohasida erishilgan yutuqlar asosida yangi