1. O’zbek adabiy tili va meyorlari. Hujjat matnlarida adabiy til meyoriy normalariga amal qilish va teran mantiqiylikning ta’minlanishi


Hujjatlarning  mazmun  xususiyatlari  va turlari  haqida  umumiy  ma’lumotlar



Download 0,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/4
Sana06.01.2022
Hajmi0,51 Mb.
#323875
1   2   3   4
Bog'liq
3-mavzu (4)

 

4. Hujjatlarning  mazmun  xususiyatlari  va turlari  haqida  umumiy  ma’lumotlar. 

Hujjatlarning  mazmun  xususiyatlari  va  turlari  haqida  umumiy  ma’lumotlar.    Qayd 

etilganidek,  hujjatlar  jamiyat  hayotida  katta  rol  o‘ynaydi.  O‘zbekiston  Davlat  standarti  bo‘yicha 

hujjatga  shunday  ta’rif  berilgan:  “Hujjat-obyektiv  hayotga  va inson  tafakkuri  bilan  bog‘liq  bo‘lgan 

voqea-hodisalar 

to‘g‘risidagi  ma’lumotlarni  turli  usullarda  maxsus  tarzda    tasdiqlash-

rasmiylashtirish  vositasi  demakdir”.  Ular  tabiati  va ahamiyatiga  qarab turlarga  ajratiladi.   

Hujjatlarning  mazmun  xususiyatlari  va  turlari,  miqdori  ko‘p.  Xususan,  har  bir  tashkilot 

jamoasi  manfaati  uchun  zarur  bo‘lgan  ichki  va  tashqi  hujjatlar  mavjud  bo‘ladi.  Ma’lumki,  ichki 

hujjatlar  ma’lum  muassasasining  o‘zida   davlat  qonunchiligi  asosida  tuziladi  va mazkur  muassasa 




jamoasi  orasida  amalda  qo‘llaniladi.  Tashqi  hujjat  muayyan  muassasa  bilan  boshqa  tashkilot 

munosabatlarini  yo‘lga  qo‘yish  zarurati  uchun  qo‘llaniladi.  Bu  ikki  hujjat  turi,  ayniqsa,  ichki 

hujjatlari  har  bir  muassasa  manfaatiga  mos  ravishda  tuzilishi,  lekin  davlat  standarti   hujjatlar ida n 

chetga  chiqmaslikni  talab etadi.  Huddi  ana shu  talabga  rioya  qilish  muassasa  rahbariyatiga  bog‘liq 

bo‘ladi.  Aks  holda  xatolikka  yo‘l  qo‘yiladi.  Masalan,  hozirgi  paytda,  jamiyatimizning    barcha 

sohalarda  katta  o‘zgarishlar  yuz  bermoqda.  Boshqa  sohalar  kabi  hujjatchilik  ishlarida  texnika viy 

(kompyuter)  asos  keng  kirib  kelmoqda.  Hujjatchilik  sohasi  takomillashib  bormoqda.  Afsuski, 

keyingi  yillarda  ba’zi  jamoalarda  bu sohaga  e’tibor  butkul  susayib  ketgan.  Bunday  jamoa  a’zolari, 

hatto  oddiy  hujjatni  davlat  tili  asosida,  ya’ni  o‘zbek tili  qoidalari  asosida  yoza  olishlari  gumond ir. 

Daryo  suvi  boshdan  loyqalanadi,  degan  xalq  maqoli  to‘g‘riga  o‘xshaydi.    Hatto  respublika 

markazidan  kelayotgan  ayrim  hujjatlar  davlat  tili  haqidagi  qonunga  xilof  ravishda  rus  tilida 

jo‘natiladi  va  rus  tilida  javob  talab  etiladi.  Bu  holatni  har  bir  tashkilotda  kuzatish  mumkin. 

Xususan,  nofilologik-texnika  fanlariga  asoslangan  bilim  dargohlarida  ham  bunday  holat 

mavjudligi  kuzatiladi.  Bilim  dargoh  jamoalari,  ayniqsa,  talaba-yoshlari  murakkab  hujjatlar  u 

yoqda  tursin,  oddiy  hujjatlarni  to‘g‘ri  yoza  olmasliklariga  aminmiz.  Buni  respublikamiz  oliy   

o‘quv  yurtlari  jamoasi,  talaba  yoshlari  misolida  bemalol  ko‘rishimiz  mumkin.   Xuddi  shu  narsani 

bila  turib,  ko‘pgina  oliy  o‘quv  yurtlarida  kunlik  turmush  jarayonida  zarur  bo‘ladigan  hujjatchil ik 

fanini  o‘quv  tizimidan  chiqarib  tashlash   achinarli  holdir.  Hujjatchilik   ona  tilini  anglash  va  ona 

tili  bo‘yicha  savodxonlikni  o‘rgatish  bilan  ham  bog‘liq.  Chunki  har  bir  hujjatni  yozishda  ona tilini 

mukammal  bilish  talab  etiladi.  Axir,  O‘zbekiston  Respublikasi  “Davlat  tili  haqida”  gi  (yangi 

tahrirdagi)  Qonunini  bajarish  to‘g‘risidagi  Vazirlar  Mahkamasining   1996 yil  10 sentabr, 311-sonli 

qarori  va  O‘zbekiston  Respublikasi  Oliy  va  o‘rta  maxsus  ta’lim  vazirligining  1996  yil  14 

noyabridagi  buyrug‘ining  2.13  bandida  talabalar  uchun  1997  yildan  boshlab  doimiy  ravishda 

“Davlat  tilida  ish  yuritish,  hujjatchilik  va  atamashunoslik”  fani  o‘qitilishi  qayd  etilgan.  Ona  tili 

ta’limiga  alohida  e’tibor  berish  talab  qilingan.   

Xullas,  muntazam  ravishda  doimiy  bajarilishi  lozim  deb  topilgan  bunday  qaror  va 

buyruqlarning,  davlat  nazoratidagi  hujjatlarning  amalga  oshuvi  respublikamiz  qonunchiligi ning   

talabidir.  Bu  masala  hozirgi  kun  va  keyingi  davrlarda  ham  dolzarbligicha  qoladi.  Chunki  bunga 

tarix    sahifalari  guvohlik  beradi.  Bu  kabi  muhim  masalani  ichki  doira  qonuni  hisobida,  hech 

qanday  hujjatlarsiz  chetlashtirilib  bekor qilish  mumkin  emas.  Chunki   bu  qaror  va  buyruq  o‘quv 

rejasi  hamda  talabalar  kontingentiga  bog‘liqlik  joyi  yo‘q,  balki  hukumatimiz  ko‘rsatmasi  asosida 

chiqarilgan  “Davlat  tili  haqida”gi  Qonun  talabidir.  Zero,  qonunchilikni  buzishga  hech  kimning 



haqqi  yo‘q!  

 

Download 0,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish