1. Nazariy qism Kalsinatsiyalangan soda. Umumiy tushunchalar

Namakob (tuz eritmasi) ni tozalash.

Soda ishlab chiqarishda qo‘llaniladigan sun’iy va tabiiy tuz eritmalari Ca²⁺, Mg²⁺, SO₄^2- va boshqa aralashmalarni tutadi. Bu aralashmalar ammoniylash jarayonida cho‘kmalar hosil qilib apparat devorlariga o‘tadi va ishlab chiqarish quvvatini kamaytiradi. SHuning uchun odatda namakob oldindan Ca²⁺ Mg²⁺ ionlaridan tozalanadi. Tozalashning eng keng tarqalgan usullaridan biri soda-oxak usuli hisoblanadi. Bu usulda namakobga (tuz eritmasi) soda eritmasi va oxak suti qo‘yiladi.

Reogentlarni uzatish ketma – ketligi tuz eritmasidagi magniy miqdori bilan aniqlanadi. Ko‘p miqdorda Mg tutgan (Masalan: 2,3 normal nisbat Mg²⁺ va 1,5 normal nisbat Cu²⁺) namakobga oldin oxak suti quyiladi, so‘ng soda.

Kam miqdorda (0,5 normal nisbat Mg²⁺ va 1,5 normal nisbat Ca²⁺) Mg tutgan namakobga oldin soda aralashtiriladi.

0,1 normal nisbat Mg²⁺ va 1,2 – 1,7 normal nisbat Ca²⁺ tutgan namakobni tozalashni oldindan aralashtirilgan reagentlar yordamida amalga oshiriladi. Tozalash jarayonida Mg namakobdan gidrooksid xolida cho‘ktiriladi, kaltsiy – karbonat xolida cho‘ktiriladi. Olingan suspenziya tindiriladi. Tindirilgan namakob tozalangan namakob rezervuariga keladi so‘ng adsorbsiya bo‘limiga o‘tadi. Tozalangan namakob (tuz eritmasi) quyidagi tarkibga ega (n nisbatlarda).