1. Nazariy qism Kalsinatsiyalangan soda. Umumiy tushunchalar

Yechish:

410 betdagi ma’lumotlardan foydalanib, AB-1 kirayotgan suyuqlikning tuz tarkibini hisoblaymiz.

NaCl 102,5 ∙ 2,923 = 300 kg/m³ 300 ∙ 5,19=1557 kg

(NH₄)₂CO₃ 7,9 ∙ 2,402 = 18,97 18,97 ∙ 5,19 = 98,4

NH₄OH (19,2 – 7,9) ∙ 1,752 = 19,8 19,8 ∙ 5,19 = 102,8

Na₂SO₄ 36,2

Aralashmalar 4,7

Jami: 1799,1 kg

Kelayotgan suyuqlikdagi suv miqdori

5,19 ∙ 1197 – 1799,1= 4413,32 kg

(1197 – namakobning zichligi, kg/m³)

AB-1 dan chiqayotgan suyuqlik xajmi

V_AB-1= V_kir 5,19 ∙ m³

AB-1 dagi suyuqlik bilan chiqayotgan (NH₄)₂CO₃ miqdori

27,1 ∙ 2,402 ∙ 5,58 = 363,7 kg

Bu yerda 2,402 – n nisb ni kg/m³ ga o‘tkazish koeffitsienti

AB-1 dagi hosil bo‘lgan (NH₄)₂CO₃ 363,7-98,4= 265,3 kg

Suyuqlik bilan AB-1 dan chiqayotgan NH₄OH miqdori

(61,2 – 27,1) ∙ 1,752 ∙ 5,58 = 333,7 kg

(1,752 – 410 b qarang)

AB-1 da hosil bo‘lgan NH₄OH = 333,7 – 102,8 = 230,9 kg

265,3 kg (NH₄)₂CO₃ hosil bo‘lishi uchun

NH₃

CO₂

H₂O

Jami: 265,3 kg zarur

(96 – (NH₄)₂CO₃ ning molekulyar og‘irligi; 34,44,18 – NH₃, CO₂ va H₂O ning (kg) 1 k mol (NH₄)₂CO₃ hosil bo‘lishi uchun ketgan miqdori).

230,9 kg NH₄OH hosil bo‘lishi uchun:

NH₃ 230,9 111,9 kg

H₂O 230,9 119 kg

Jami: 230,9 kg zarur

(17,18,35 - NH₃, H₂O va NH₄OH ning molekulyar massasi)

(NH₄)₂CO₃ va NH₄OH hosil bo‘lishi uchun jami

NH₃ 94,1+111,9 = 206 kg, CO₂ – 121,5 kg

H₂O 49,7 + 119 = 168,7 kg sarflangan

AB-1 dan chiqayotgan suyuqlik miqdori (kg)

NaCl 1557

Na₂SO₄ 36,2

Aralashmalar 4,7

(NH₄)₂CO₃ 363,7

NH₄OH 333,7

Jami: 2295,3

AB-1 dan chiqayotgan suyuqlikdagi suv miqdori:

1179 ∙ 5,58 – 2295,3 = 1286,39 kg

Gaz bilan chiqib ketayotgan suv miqdorini aniqlaymiz. AB-1 ga suv boshlang‘ich eritma (4413,32 kg) va AB-2 dan gaz bilan (41,98 kg) keladi. Eritma bilan suvning ma’lum qismi (4286,39 kg) AB-2 ga va ma’lum qismi NH₄OH va (NH₄)₂CO₃ hosil bo‘lishiga (168,7 kg) sarflanadi. Suvning qolgan qismi AB-1 dan chiqayotgan gaz bilan olib ketiladi (yo‘qotiladi).

Uning miqdori:

(4413,32+41,98) – (4286,39+168,7)= 0,21 kg

AB-1 dagi gaz aralashmasining moddiy balansini tuzamiz (1000 kg sodaga kg da)

Nomlanishi	Kelishi	Reaktsiyadagi sarfi	Gaz bilan ketadi
NH3	206,9	206,0	0,9
CO2	122,3	121,5	0,8
H2O	41,98	168,7	0,21
Havo	10	-	10