1. Nasoslarning asosiy ko’rsatkichlari va tasnifi Nasosstansiyasiningprinsipialsxemasi Markazdanqochmanasoslar

1.Nasoslarning asosiy ko’rsatkichlari va tasnifi 2. Nasosstansiyasiningprinsipialsxemasi 3. Markazdanqochmanasoslar

Ma’ruza №2
Nasoslar va ularni ishlash printsipi bo’yicha tasniflash
Reja
Nasos deb,tashqaridan olingan energiyani suyuqlining bosim energiyasiga aylantiruvchi gidravlik mashinaga aytiladi.
Nasos agregati deb, nasos bilan dvigatelni uzatma yordamida ulanib, biror asosga o’rnatilishiga aytiladi. Nasos dvigatel, uzatma, truboprovodlar va qo’shimcha boshqarish asbob-uskunalardan iborat qurilmaga nasos qurilmasi deyiladi.
Nasos stantsiyasi deb, ancha murakkab gidromexanik va energetik mashinalar va asbob-uskunalar (PPST,RU) truboprovodlar, ularning armaturalari, nazorat-o’lchov jihozlari, aloqa va avtomatika vositalari joylashgan imorat qurilmasiga aytiladi. Mashinali suv uzatish gidrobo’g’ini deb, suvni manbadan oluvchi va keltiruvchi inshootlar, stantsiya binosi va undagi barcha asbob-uskunavajihozlar, bosimli truboprovodlar, suv chiqarish va boshka gidrotexnik inshootlar majmuasiga aytiladi.
Nasoslarni ishlash tarzi jihatidan ikki guruhga bo’lishi mumkin:
A.hajmiy nasoslar ya’ni ish bo’linmasining hajmi davriy ravishda o’zgarishi hisobiga suyuqlik uzatadigan nasoslar
Hajmiy nasoslarga quyidagilarni kiritish mumkin : 1) porshenli yoki plunjerli nasoslar; 2) rotorli (tishli va vintli ) nasoslar ; 3) qanotli nasoslar; 4) kapillyar nasoslar 5) suv halqali va kuum nasoslar ; 6)cho’michli suv ko’targichlar (chigir, charxpalak)
B.Dinamik nasoslar ya’ni dinamik kuchlar ta’sirida suyuqlikka energiya beruvchi nasoslar: 1).kurakli nasoslar (markazdan qochma, o’qiy va diagonal); 2) uyurmali nasoslar; 3) oqimchali nasoslar (gidroelevator, ejektor, injektor) ; 4) gidravlik taran; 5) havoli suv kutargichlar ; 6) tebranma nasoslar;
Sug’orish va quritish tizimdagi nasos stantsiyalarida asosan markazdan qochma va o’qiy kurakli nasoslar qo’llaniladi
Nasoslar yuritgichning mexanik energiyasini xarakatlanuvchi suyuklikning mexanik energiyasiga aylantirib, suyuklikni ma’lum balandlikka kutarish, gorizontal tekkislikda uni talab etilgan masofaga uzatish yoki berk tizimda aylantirish uchun xizmat kiladi.