1 Muallif: Doniyorbek Qalandarov 2

4-5-§.XIX ASR O’RTALARIDA O’RTA OSIYO 
AHOLISINING MADANIY HAYOTI. 

---

 
 
 
Muallif: Doniyorbek Qalandarov 
29 
14. Ogohiyning Xiva xonligi tarixiga bag’ishlangan 
tarixiy asarlari xato berilgan javobni ko’rsating. 
A) “Riyoz ud-davla”
B) “Zubdat ut-tavorix”, “Gulshani davlat” 
C) “Shohidi iqbol”
D)”Gulshan ul-mulk” 
15. Ogohiyning xalqparvarligi va xalq holiga befarq 
qaray olmasligi uning qaysi g’azalida yorqin 
ifodasini topgan? 
A) “Qish” B) “Yoz” C) “Kuz” D) “Bahor” 
16. Quyidagi shaxslarning qaysi biri yozuvchi, 
faylasuf, musavvir, ma’rifatparvar bo’lgan? 
A) Munis
B) Ogohiy
C) Ahmad Donish D) Nishotiy 
17. Ahmad Donish qaysi yillari yashab o’tgan? 
A) 1809-1874
B) 1812-1872
C) 1812-1874
D) 1827-1897 
18. Ahmad Donish asarlari xato berilgan javobni 
toping. 
A) “Buxorodan Peterburgga sayohat”
B) “Buxoroi sharif mangit amirlari muxtasar tarixi” 
C) “Navodir ul-vaqoe”
D) “Navodir ul nihoya” 
19. Quyidagi qaysi shaxs Buxoro amiri Nasrulloning 
elchilari bilan Moskva, Peterburg va boshqa Rossiya 
shaharlariga sayohat qiladi? 
A) Munis B) Ogohiy
C) Ahmad Donish D) Nishotiy 
20. Ahmad Donish qachon va kimning topshirig’i 
bilan “Manozir ul-kavokib” nomli astronomiyaga 
oid asarni yozdi? 
A) 1857-yil, Amir Nasrullo
B) 1865-yil, Amir Muazffar
C) 1866-yil, Amir Abdulahad
D) 1891-yil, Amir Olimxon 
21. Ahmad Donish qachon Buxoro amiri 
Nasrulloning elchilari bilan Moskva, Peterburg va 
boshqa Rossiya shaharlariga sayohat qiladi? 
A) 1857-yil B) 1860-yil C) 1856-yil D) 1865-yil 
22. Ahmad Donishning quyidagi qaysi asari 
astronomiya faniga oid? 
A) “Buxorodan Peterburgga sayohat”
B) “Buxoroi sharif mangit amirlari muxtasar tarixi” 
C) “Navodir ul-vaqoe”
D) “Manozir ul-kavokib” 
23. XIX asrda Qo’qonda kimning hukmronlik davri 
ilm-fan rivojlanishida muhim o’rin egallagan? 
A) Olimxon
B) Umarxon
C) Madalixon
D) Norbotabiy 
24. «Xudoyqul anvar» asari qachon va kim 
tomonidan yozilganligini aniqlang? 
A) Abdurahmon To’le tomonidan 1859-yilda 
B) Muhammad Yusuf tomonidan 1865-yilda 
C) Muhammad Yunus tomonidan 1859-yilda 
D) Hofiz Toshkandiy tomonidan 1859-yilda 
25. «Xudoyqul anvar» asarida qaysi hukmdor 
davritarixivoqealaribatafsilyoritilgan? 
A) Olimxon
B) Umarxon
C) Muhammad Alixon 
D) Norbo’tabiy 
26. Qo’qon xonilidagi engmashhurxattotkimedi? 
A) Nurmuhammad B) ShirinMurodov 
C) Turdi Ali D) Mirzo Mahmud 
27. Xonliko‘rdasiqurilgach, 
Xudoyorxonsaroydevorlaridagixattotlikishlarinibajar
ishnikimlargabuyurgan.
1. Turdi Ali 2. Mirzo Mahmud 
3. Muhammad Yunus
A) 1,2 B) 2,3 C) 1,3 D) 1,2,3 
28. XIX asr o’rtalariga borib ayniqsa qaysi xonlikda 
qurilish ishlari avj oldi? 
A) Xiva B) Buxoro C) Qo’qon D) Samarqand 
29. Ichan qal’adagi Muhammad Aminxon madrasasi 
qaysi yillarda qurilgan? 
A) 1851-1855 B) 1871 C) 1872-1876 D) 1911 
30. Xivada ark darvozasi qarshisida Muhammad 
Raximxon madrasasi qachon qurilgan? 
A) 1851-1855 B) 1871 C) 1872-1876 D) 1859 
31. Quyidagi qaysi inshoot Ark qarshisida qurilgan? 
A) Olloqulixon madrasasi
B) Muhammad Aminxon madrasasi
C) Muhammad Rahimxon madrasasi
D) Rahmonqul inoq saroyi 
32. Qo’qon xonligida qurilgan inshootlar qurilgan 
yili xato berilgan javobni toping. 
A) Hazrati Kalon Sohibzoda madrasasi-1862-yil
B) Hokim Oyim madrasasi-1868-yil 
C) Sulton Murodbek madrasasi-1872-yil
D) Xudoyorxon saroyi-1863-1871-yillar 
33. Qo’qon xonligida qaysi inshoot o’zining 
bezaklari, naqshlari rang-barangligi, yorqin jilosi 
bilan ajralib turadi? 
A) Hazrati Kalon Sohibzoda madrasasi
B) Hokim Oyim madrasasi 
C) Sulton Murodbek madrasasi
D) Xudoyorxon saroyi 
34. Toshkentda Baroqxon madrasasi ta’mirlash 
ishlari qachon boshlandi? 
A) 1851-1855-yillar B) 1871-yil
C) 1872-1876-yillar D) 1859-yil 

---

 
 
 
Muallif: Doniyorbek Qalandarov 
30 
35. Baroqxon madrasasi qarshisida qaysi inshootlar 
qurilgan? 
A) Mo’yi Muborak madrasasi 
B) Hazrati Imom majmuasi 
C) Ko’kaldosh , Shayboniyxon madrasalari
D) Tillashayx jome masjidi, Ko’kaldoshi madrasasi 
36. Buxoro amirligida qaysi yozuv uslublaridan 
binolarni bezashda foydalanildi? 
A) kufiy B) rayxoniy C) nastaliq D) A, B, C 
37. XIX asr o’rtalarida ijodkorlar qaysi tillarda ijod 
qilishgan? 
A) fors va o’zbek B) o’zbek va qozoq
C) qirg’iz va tojik D) tojik va turkman 
38. Zullisonayn bu….. 
A) ikki tilda ijod qilish
B) xalq og’zaki ijodida qahramonlik va qahramonlar 
haqidagi dostonlar majmui 
C) darvishlar uchun maishiy xona va masjiddan 
iborat yotoqxona
D) teatr yoki sirk artislari jamoasi 
39. Epos bu…. 
A) ikki tilda ijod qilish
B) xalq og’zaki ijodida qahramonlik va qahramonlar 
haqidagi dostonlar majmui 
C) darvishlar uchun maishiy xona va masjiddan 
iborat yotoqxona
D) teatr yoki sirk artislari jamoasi 
40. Xonaqoh bu….. 
A) ikki tilda ijod qilish
B) xalq og’zaki ijodida qahramonlik va qahramonlar 
haqidagi dostonlar majmui 
C) darvishlar uchun maishiy xona va masjiddan 
iborat yotoqxona
D) teatr yoki sirk artislari jamoasi 
41. Truppa bu…. 
A) ikki tilda ijod qilish
B) xalq og’zaki ijodida qahramonlik va qahramonlar 
haqidagi dostonlar majmui 
C) darvishlar uchun maishiy xona va masjiddan 
iborat yotoqxona
D) teatr yoki sirk artislari jamoasi 
42. Munis yashagan yillarni aniqlang. 
A) 1776-1819-yillar B) 1779-1829-yillar 
C) 1778-1829-yillar D) 1780-1830-yillar 
43. Quyidagi qaysi javoblarda xatolik mavjud? 
1. Dostonlarda ko‘pincha ezgulikning yovuzlik 
ustidan g‘alabasi g‘oyasi yetakchilik qiladi 
2. 
Har yili bahorda shahar va qishloqlar atroflaridagi 
bog‘lar va chorbog‘larda, qir-u adirlarda xalq 
sayillari o‘tkazilar edi. Xalq sayillarida sayyor sirk 
truppalari bozor maydonlarida o‘z tomoshalarini 
ko‘rsatib, aholini xushnud qilgan. Polvonlar 
o‘rtasida kurash musobaqalari o‘tkazilgan 
3. Har uchala xonlikda ham ta’lim deyarli bir xilda 
olib borilgan. Buxoro amirligidagi tizim Xiva va 
Qo‘qon xonliklarida ham joriy etilgan. 
4. Madrasalar Olimlar yasovuli lavozimidagi shaxs 
(bu mansab XVI asrda paydo bo‘lgan) madrasalar 
ta’limini nazorat qiluvchi, yuqori bo‘g‘in, ya’ni xon 
yoki amir bilan madrasalar o‘rtasidagi 
munosabatlarni yo‘lga qo‘yuvchi 
mansab egasining hukmdorga yozma ma’lumot 
berib, o‘qish mavsumi boshlanganligini bildirgan. 
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 1,2,4 D) 1,3,4 
44. Madrasalarda o‘qish muddati qaysi oylarda 
davom etgan? 
A) Sentabr oyining ikkinchi yarmida boshlanib, may 
oyining oxiriga qadar 
B) Sentabr oyining ikkinchi yarmida boshlanib, aprel 
oyining oxiriga qadar 
C) Sentabr oyining ikkinchi yarmida boshlanib, mart 
oyining oxiriga qadar 
D) Oktabr oyining ikkinchi yarmida boshlanib, mart 
oyining oxiriga qadar 
45. Quyidagi qaysi javobda xatolik mavjud? 
A) O‘qish mavsumi 6 oy davom etgan. O‘quv 
mavsumining bu tariqa belgilanishi xalqning 
iqtisodiy-ijtimoiy hayoti bilan bog‘liq edi. 
B) Mart oyi oxirlaridan dalalarda ekin-tikin ishlari 
boshlangan. Sentabr oxirlarida hosil yetilib bo‘lgan. 
Oradagi 6 oyda talaba dala ishlarida ishtirok etishi va 
ota-onasi, oilasiga moddiy yordam berish 
imkoniyatiga ega edi 
C) Madrasalarda haftada uch kun – shanba, 
yakshanba, dushanba, o‘qish kuni hisoblangan. 
Seshanba, chorshanba, payshanba va juma kunlari 
ta’til bo‘lgan 
D) Talabalar ta’til kunlari o‘tilgan mavzular 
yuzasidan mustaqil ishlashga berilgan topshiriqlarni 
bajargan. Juma musulmonlarning an’anaviy bayram 
kuni bo‘lgan va barcha shu kungi ibodatga 
tayyorgarlik ko‘rgan. Talabalarga esa olayotgan 
ilmini mustahkamlaydigan amaliy mashg‘ulot kuni 
sifatida qaralgan
5-VARIANT.