1. Моляр ва молял концентрациялар Мембраналар орқали бўладиган диффузия ва осмотик баланс Пассив ва актив ўтказувчанлик

Иккиламчи актив транспорт
МОДДАЛАРНИНГ МЕМБРАНА ОРҚАЛИ ТАШИЛИШИ
Электролитлар ва ионларнинг мембрана орқали ташилиши
Унипорт транспорт
Антипорт транспорт
Симпорт транспорт
КОТРАНСПОРТ

• Моддаларнинг мембрана орқали унипорт ташилишида ташилувчи ион ёки нейтрал молекула мустақил ҳолатда мембрана қарама - қарши томонига ўтказилади (О2 нинг мембрана орқали ташилиши).
• Моддаларнинг мембрана орқали симпорт ташилишида эса икки турдаги модда бир йўналишда, биргаликда ташилади (бу жараёнга мисол қилиб, углевод, аминокислоталарнинг Na+ иони билан биргаликда ҳужайра мембранаси орқали ўтишини кўрсатиш мумкин).
• Мембрана орқали ташилувчи икки хил ион ёки нейтрал молекула боғланган ҳолатда қарама - қарши томонига ўтказилиши антипорт ташилиш деб аталади.

Моддаларнинг мембрана орқали антипортё ва унипорт ташилиши
МОДДАЛАРНИНГ МЕМБРАНА ОРҚАЛИ ТАШИЛИШИ
Бир вақтнинг ўзида ҳужайрадан 3 Na+ ва 2 K+ насос циклида ўтказиш учун АТФни АДФга гидролизлайди.
Na + -K + ATPase (ёки Na + /K + насоси) деб номланган насос Na+ -K+ ATPФаза АТФ истеъмолини 30% ни ташкил этади.
membrane filtration cell, gif
Мембрана фаол транспортида калий каналининг кардиопротекциядаги аҳамияти
Везикуляр транспорт
Эндоцитоз – бу мембрана везикулалари шаклланиши орқали ҳужайра ташқи муҳитидан ички муҳитига макромолекулалар ва кичик таначаларни плазмалемма орқали ташилиши ёки сўрилишидир. Ушбу жараён қўшимча энергия талаб қилади.
Ҳужайра ташқарисида турган таначалар мембранани ичига ботиб кириши натижасида «чўнтак» ҳосил бўлади, кейинчалик мембранадан ажралиб чиқиб пуфакча кўринишида ҳужайра ичикарисига ҳаракатланади.
ЭНДОЦИТОЗ
Пиноцитоз
Фагоцитоз
Фагоцитоз жараёни цитоплазматик мембрананинг фаоллиги ва ҳаракатчанлиги билан боғлиқ. Бу нисбатан катта зарраларнинг (бактериялар) ҳужайра томонидан фаол сўрилишини англатади. Фагоцитоз табиатда кенг тарқалган.

•  Плазма мембранаси ичкарига (инвагинация) буралади, ҳужайрадан ташқари суюқлик ва эриган молекулалар билан тўлдирилган чуқурча ёки бўшлиқни ҳосил қилади.
•  Плазма мембранаси чуқурча мембрананинг учлари аста секин қават ҳосил қилади. Бу везикулалар ичидаги суюқликни ушлаб туради. Баъзи ҳужайраларда узун каналлар ва шакллар мембранадан цитоплазмага чуқурроқ кириб боради.
• Қаватланган мембрананинг учларининг синтези везикулани мембранадан чиқаради ва бу ҳужайранинг марказига қараб силжишга имкон беради.
•  Везикула ҳужайрадан ўтиб, экзоцитоз бўлиб мембранага қайтиши ёки лизосома билан бирлашиши мумкин. Лизосомалар очиқ везикулаларни йўқ қилувчи ва цитоплазма таркибига кирадиган ферментларни ажратиб чиқарадилар.

Пиноцитоз ҳужайра мембранаси юзасига ҳужайрадан ташқаридаги суюқликда керакли молекулалар мавжудлиги билан бошланади. Ушбу молекулалар таркибида оқсил молекулалари, шакар ва ионлар бўлиши мумкин.