1-modul. Kompyuter kommunikatsiya texnologiyalari

1.7. Aloqa va axborotlashtirish sohasidagi islohotlar 

  

O‘zbekistonda aloqa va axborotlashtirish sohasini rivojlantirish qabul qilingan 

qator umummilliy davlat dasturlari asosida yondashilayotganini ta’kidlash joiz. Bu 

borada  O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  2002  yil  30  maydagi 

“Kompyuterlashtirish  va  axborot  kommunikatsiya  texnologiyalarini  joriy  qilishni 

yanada  rivojlantirish  chora-tadbirlari  to‘g‘risida”gi  farmoni  muhim  ahamiyat  kasb 

etadi. Mazkur hujjat hamda yana qator qabul qilingan boshqa qonun va qarorlarda 

sohani  jadallik  bilan  rivojlanishiga  aniq  maqsad  hamda  vazifalar  bilan 

yondashilmoqda. 

Ularning 

asosida 

telekommunikatsiya 

infratuzilmalarini 

takomillashtirish,  milliy  Internet  segmenti  hamda  ma’lumotni  uzatish  tarmog‘ini 

rivojlantirish, AKT sohasida raqobat muhitini qaror toptirish va boshqa shu kabilar 

o‘rin olgan.  

O‘zbekistonda, 2007 yilni keyingi avlod tarmoqlarini joriy etilgan yil bo‘ldi, 

desak  xato  qilmagan  bo‘lamiz.  Bu  borada,  O‘zbekiston  Respublikasi 

Prezidentining 

2007 

yil 

23 

yanvardagi  “O‘zbektelekom”  aksiyadorlik 

kompaniyasining  telekommunikatsiya  tarmog‘ini  yanada  rivojlantirish  va 

---

14 

 

modernizatsiya  qilish  chora-tadbirlari  to‘g‘risida”gi  qaroriga  muvofiq  Xitoy 

taraqqiyot banki (CDB) va Huawei Technologies kompaniyasi bilan hamkorligida 

O‘zbekistondagi  yirik  telekommunikatsiya  operatori  –  “O‘zbektelekom”  AK 

telekommunikatsiya  tarmoqlarini  rekonstruksiya  qilish  va  modernizatsiyalash” 

investitsiya loyihasini tatbiq etish ishlari boshlab yuborildi. 

Lizing asosida besh lotdan iborat loyiha tatbiqi amalga oshirilayotgan bo‘lib, 

mazkur  loyihalar  doirasida  Toshkent  shahar  mahalliy  telekommunikatsiya 

tarmog‘ini  NGN  (keyingi  avlod  tarmog‘i)  va  TDM  (kanallarni  vaqt  bo‘yicha 

ajratish)  texnologiyalari  asosida  modernizatsiya  qilish  va  rivojlantirish  ishlari 

ko‘zda tutilmoqda. 

Bugungi kunda, uning dastlabki bosqichlari kompaniyaning “Toshkent shahar 

telefon  tarmog‘i”  filialida  yakunlanib,  NGN  tarmog‘i  tatbiq  etilib  borilmoqda. 

Filialning  NGN  texnologiyasiga  asoslangan  telefon  stansiyalari  mijozlari  uchun 

taqdim qilinadigan yangi “Videotelefoniya” xizmat turini taqdim etish imkoniyati 

yo‘lga qo‘yildi. 

Islohotlar  O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  2012-yil  21-noyabrda 

qabul  qilingan  “O‘zbekiston  Respublikasining  2013-yilgi  Investitsiya  dasturi 

to‘g‘risida"gi  qaroriga  muvofiq  davom  ettirildi.  Xususan,  “O‘zbekiston 

Respublikasi  hududida,  shu  jumladan  qishloq  joylarda  EVDO  texnologiyasini 

qo‘llash bilan CDMA-450 mobil tarmog‘ini rivojlantirish” loyihasi amalga oshirila 

boshlandi. 

Keng  polosali  multiservis  xizmatlarini  (shu  jumladan  IPTV,  videotelefoniya, 

yuqori  tezlikdagi  internet,  HDTV  kanallarini  tomosha  qilish  va  boshqalar) 

ko‘rsatish  uchun  “FTTx-texnologiyalar  asosida  keng  polosali  optik-tolali 

tarmoqlarni  keng  rivojlantirish”  loyihasi  doirasida  qo‘shimcha  110  ming  portni 

o‘rnatish rejalashtirilgan. “O‘zbektelekom” AK magistral tarmoqlarini O‘zbekiston 

Respublikasi tuman markazlarigacha kengaytirish va rezervlash” loyihasi doirasida 

aloqa  kanallarining  o‘tkazish  qobiliyatini  oshirish  va  xalqaro  yo‘nalishlarda  100 

Gbit/s.gacha,  viloyat  markazlarida  40  Gbit/s.gacha,  tuman  markazlarida  10 

Gbit/s.gacha rezervlash rejalashtirilgan edi. (2013) 

O‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining  07.03.2018  yildagi  185-

son  “Aloqa,  axborotlashtirish  va  telekommunikatsiya  xizmatlari  sifatini  yanada 

yaxshilashga  doir  chora-tadbirlar  to‘g‘risida”gi  va  10.08.2018  yildagi  645-son 

“Qishloq  xo‘jaligi  korxonalari  faoliyatiga  zamonaviy  axborot-kommunikatsiya 

texnologiyalarini  keng  joriy  qilish  chora-tadbirlari  to‘g‘risida”  gi  Qarorilari 

jamiyatimizda 

axborot-kommunikatsiya 

sohalariga 

katta 

e’tibor 

berilayotganligidan dalolatdir.