1. Modda tuzilishi Atom tuzilish Kimyoviy bog’lanish

Atomlar spektri
Atomning yadroviy tuzilishi modda tuzilishini bilishda muhim qadam hisoblanadi. Rezerford nazariyasi ikki qarama-qarshilikka ega:
- bu nazariya atomning barqarorligini tushuntura olmadi.Musbat zaryadlangan yadro atrofida aylanayotgan elektron elektromagnit to’lqinlari tarqata borib o’z energiyasini yo’qota borishi buning natijasida elektron borgan sari yadroga yaqinlasha boradi. U hamma energiyani yo’qotgandan so’ng yadroga qulashi kerak.Ammo atomlar cheksiz uzoq vaqt barqaror va buzilmasdan tura oladi.
- atomni Rezerford bo’yicha tuzilishi atom spektrlari to’g’risida noto’g’ri xulosalar chiqarishga olib keladi.Yadro atrofida aylanayotgan elektron yadroga yaqinlashib o’zining harakat tezligini doim o’zgartirib borishi kerak.Elektron tarqatayotgan nurning to’lqin chastotasi uning aylanish chastotasiga bog’liq va uzluksiz o’zgarib borishi kerak.Demak, atomlar tomonidan tarqatilayotgan nur uzluksiz spektrga ega bo’ladi.
Shunday qilib, Rezerford nazariyasi atomlarning
barqarorligi va atomlar spektrini uzlukli tabiatini tushuntirib bera olmadi.
Ma’lumki qattiq modda yoki suyuqlik tomonidan tarqatilgan nur uzliksiz tabiatga ega.Cho’g’lantirilgan gazlar va bug’larning spektri aniq to’lqin uzunligiga ega bo’ladi,bular qora chiziq bilan bir-biridan ajralgan bo,ladi.Masalan kaliyning atom spektrida uchta chiziq bor.2 qizil va 1 binafsha.Bunday spektrlar chiziqli spektrlar deyiladi va ular har bir element uchun xarakterli bo’ladi.

Nurning kvant nazariyasi

Nemis fizigi Maks Plank 1920 y.da qizdirilgan moddaning nur chiqarish xossasini, moddalar tomonidan nur chiqarilishi va yutilishi uzuq –uzuq, y’ani diskret holda sodir bo’ladi deb baholadi.
Buhday holda nur energiyasi(E) nur chastotasi(n) bilan quydagicha bog’langan:

Е = h•n
Bu formula Plank formulasi deyiladi.h-proporsionallik koeffisienti yoki Plank doimiysi uning qiymati

6,626 10^-34 J/Sek.
1905 y.da Albert Eynshteyn fotoelektrik effektini o’rganish jarayonida elektromagnit to’lqinlari (nuri) kvantlar holida,nurlanis bu fotonlar holatida tarqalishini aniqladi.Bundan yorig’liq to’lqinlari zarrachalar oqimi ekan degan muhim xulosaga keldi.Fotonlarning energiyasi Plank formulasi orqali aniqlanadi.Nurning kvant nazariyasidan fotonlar bo’linmaydi degan xulosa chiqadi.Ular fotografik qog’ozda iz qoldiradi va zarra xossasini namoyon etadi Foton korpuskulyar va to’lqin xossasiga ega bo’lib bu holat yorug’lik nurining interferensiyalanishi va difraksiyalanishida o’z aksini topadi.Demak, fotonga ham korpuskulyar ham to’lqin xossasi tegishlidir.