1 mobil robototexnikani o’qitish bo’yicha metodika 2021

POTANSIYOMETR 
(O‘ZGARUVCHAN 
QARSHILIK)
YORDAMIDA BIZ YORITUVCHI 
DIMMERNI YIG‘AMIZ.

---

20
Surat 4.1: 
O’zgaruvchan qarshilik
Surat 4.2: Potantsiometr ulangan sxema
Kerakli komponentlar:
   Maket platasi
   O’zgaruvchan qarshilik
   Batareykalar
   Svetodiod
   Jamperlar
   1K rezistor.
05.
AMALIY TAKROR.

---

21
Ish printsipi
Qachon bosilsa, tugma quvvatni etkazib beradigan 
elektronni yopadi. Tugma chiqarilishi bilanoq, u elektr 
ta’minotini to’xtatib, o’chirib qo’yadi. Bunday tugmachali 
o’zgartiruvchilar bir lahzali yoki odatda ochiq deb ham 
nomlanadi va masalan, kompyuter klaviaturalarida 
qo’llaniladi. Tugmalar yoqish / o’chirish tugmachalaridan 
farq qiladi, siz ularni boshqa holatga o’tkazmaguningizcha 
yoqiladi / o’chiriladi, masalan, yorug’lik tugmasi.
Bizning tugmachamizda to’rtta pin (oyoq) bor, lekin 
odatda ulanish uchun faqat ikkitasi ishlatiladi. 
Ushbu loyihada siz yuqori oyoqlardan foydalanasiz 
(ishlatilmaydigan ikkita pastki oyoq bir xil vazifani 
bajaradi).
6.1-rasmda
 kontaktlarning zanjirini ishlash 
tartibi ko’rsatilgan. A va C kontaktlari har doim ham yopiq 
turadi, B va D tugmachasi bosilganda oqim o’chiriladi.
juda yaxshi ta’sir qiladi. Har bir oqim turi uchun o’z 
elektr mashinalarining turlari ishlab chiqilmoqda, 
chunki o’zgaruvchan tok to’g’ridan-to’g’ri oqim 
motorini aylantira olmaydi va to’g’ridan-to’g’ri 
o’zgaruvchan tok yoki transformator to’g’ridan-
to’g’ri kuchlanish qiymatini o’zgartira olmaydi
06.
Ushbu loyihada siz o’zgartiruvchilarni printsiplari 
bilan tanishasiz. Deyarli barcha elektr qurilmalarda 
quvvatni yoqish va o’chirish uchun o’zgartiruvchilar 
mavjud. O’zgartiruvchilar ko’p turlari mavjud va 
hozirda siz ulardan biri - tugmachani ishlatasiz
TUGMA BU NIMA? 
TUGMA ASOSIDA SVETOFOR.

---

22
Ushbu maqolada biz miltillovchi LEDlar bilan svetoforning 
dizaynini ko’rib chiqamiz. Uchta rangli LED yoritgichni 
kirish darajasidagi loyiha deb atash mumkin. Ammo 
uning asosida qiziqarli va foydali moslamalar, 
masalan, bolalarga yo’l harakati qoidalarini o’rgatish 
uchun simulyatorlar ishlab chiqarish mumkin.
 
Svetoforlar piyodalar va haydovchilarning eng yaxshi 
do’sti bo’lib, ularga yo’llarda xavfsiz harakatlanishni 
tashkil etishga imkon beradi. Shahar yo’llari uchun 
birinchi bunday qurilma 1868 yilda Londonda Britaniya