1. Mexatronika tushunchasi. Mexatronikaning boshqa sohalar bilan bog‘liqligi. Mexatronikaning rivojlanish sohasi

7-rasm. Rasm ketma-ket qo‘zg‘atishli o‘zgarmas tok dvigatelini tabiiy tezlik tavsifi
Ketma-ket qo‘zg‘atishli o‘zgarmas tok dvigatellarini tezligini rostlash uchun havo bo‘shlig‘idagi magnit oqimni o‘zgartirish usulini qo‘llash mumkin.

Ketma-ket qo‘zg‘atish chulg‘amli dvigatellarning tezligini magnit oqimni o‘zgartirib rostlash uchun qo‘zg‘atish chulg‘amining o‘ramlar soni kamaytiriladi, buni amalda bajarish uchun dvigatelning qo‘zg‘atish chulg‘ami bir nechta shoxobchali ko‘rinishda tayyorlanadi (8,a-rasm) yoki qo‘zg‘atish chulg‘amiga parallel reostat ulanadi. Yakor chulg‘amini shuntlash usuli qo‘llanganda (8,b-rasm) tok va qo‘zg‘atish magnit oqimi ortadi tezlik esa kamayadi. Bu usulni magnit tizimi to‘yinmagan dvigatellarning tezligini rostlash uchun qo‘llash maqsadga muvofiq bo‘ladi.




8-rasm. Ketma-ket qo‘zg‘atish chulg‘amli dvigatelni tezligini rostlash sxemasi.

a) qo‘zg‘atish chulg‘amini shuntlash, b) yakorni shuntlash, v) yakor chulg‘amida qarshilik ulash

Yakor chulg‘amiga qarshilik ulab (8-v rasm) tezlik rostlanganda tezlik nominal tezlikdan kichik tezliklarga o‘zgartiriladi. Bu usulni qo‘llash dvigatelning f.i.k. ni pasayishiga olib keladi. Tezlikni rostlashning 8,b va 8,v sxemalari qo‘llanganda mashinadagi quvvat isroflari ortib ketadi f.i.k. esa kamayadi. Ketma-ket qo‘zg‘atishli o‘zgarmas tok dvigatellarini generator rejimida ishlatish uchun ularning qo‘zg‘atish chulg‘amlarini yakor chulg‘amiga ulanadigan boshi va oxirlarini ulanishi o‘zgartirilishi kerak.