1. Mеrkаntеlizm vujudgа kеlishining ijtimoiy-iqtisodiy аsoslаri. Mеrkаntеlizm iqtisodiy tа’limotining mohiyati. Ilk mеrkаntеlizm tа’limoti nаmoyondаlаri

Amerika olimi Uolter Rostou (1916) o‘zining «Iqtisodiy o‘sish bosqichlari» (1960) kitobida jamiyatning xo‘jalik rivojlanishi bosqichlarini ko‘rsatib berishga harakat qildi.
U.Rostou iqtisodiy taraqqiyotning beshta bosqichini ko‘rsatib berdi:
1. An’anaviy jamiyat. Nyutongacha bo‘lgan Fan va texnika hamda qishloq xo‘jaligining ustunligi bilan ifodalanadi.
2. O‘tkinchi jamiyat: unda iqtisodiy o‘sish uchun shart-sharoitlar yaratilgan bo‘ladi; Fan yutuqlari ishlab chiqarishga tatbiq etiladi, banklar paydo bo‘ladi, ishlab chiqarishni investitsiyalash kuchayadi.
3. Yuksalish davri (sanoat inqilobi): eski an’anaviy uklad asosan tugatiladi, iqtisodiy o‘sish normal holat hisoblanadi, sanoatning asosiy tarmoqlari jadal rivojlantiriladi, davlat eksportni rag‘batlantiradi.
4. Yetuklik bosqichi: aholining o‘sishiga qaraganda mahsulot ishlab chiqarishning doimo ortiq bo‘lishi ta’minlanadi, milliy iqtisodiyotning jahon xo‘jaligiga integratsiyalashuvi kuchayadi, an’anaviy jamiyat batamom tugatiladi.
5. Ommaviy iste’mol bosqichi: uzoq muddat foydalaniladigan iste’mol buyumlari va xizmat ko‘rsatish asosiy ahamiyat kasb etadi.
Uningcha, kommunizm – bu «o‘tkinchi davrning kasali», «yagona industrial jamiyat»ga o‘tishning mumkin bo‘lgan yo‘llaridan biridir.
Tayanch so‘z va iboralar
Institutsionalizm, T.Veblen, davlat, kasaba uyushmasi, yirik korporatsiyalar, urf-odat, an’ana, «bekorchi sinf», «texnostruktura», «Yangi industrial jamiyat», siklik rivojlanish, prognoz, monetarizm.
Muhokama uchun savollar:

1. 
   Institutsionalizm so‘zining ma’nosini tushuntirib bering.
   
2. 
   Institutsionalizmning paydo bo‘lish tarixiy shart-sharoitlarini tushuntiring.
   
3. 
   Institutsionalizmning asosiy nomoyondalarini sanab bering.
   
4. 
   Monetarizmning asosiy nomoyandasi va g‘oyalari.
   

22- MAVZU. JAXON XUJALIGI TO'G'RISIDAGI

IKTISODIY TA’LIMOTLAR