1 Меҳнат ҳуқуқининг услублари

29)Меҳнат шартномаси тушунчаси ва уни фуқароларнинг меҳнат қилиш ҳуқуқларини рўёбга чиқаришдаги аҳамияти. Mehnat shartnomasi xodim bilan ish beruvchi o‘rtasida muayyan mutaxassislik, malaka, lavozim bo‘yicha ishni ichki mehnat tartibiga bo‘ysungan holda taraflar kelishuvi, shuningdek mehnat to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlar bilan belgilangan shartlar asosida haq evaziga bajarish haqidagi kelishuvdir.Xodim va ish beruvchi mehnat shartnomasining taraflari bo‘lib hisoblanadilar. Mehnat shartnomasini tuzish haqidagi kelishuvdan oldin qo‘shimcha holatlar (tanlovdan o‘tish, lavozimga saylanish va boshqalar) bo‘lishi mumkin. Xodim o‘rindoshlik asosida ishlash to‘g‘risida qonun hujjatlarida belgilangan tartibda mehnat shartnomalari tuzishi mumkin30)Меҳнат шартномасининг xалқ xўжалигидаги ҳуқуқий аҳамияти. Mehnat shartnomasining mazmuni taraflar kelishuvi bo‘yicha, shuningdek mehnat to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlar bilan belgilanadi.Mehnat shartnomasi taraflarining kelishuvi bilan quyidagilar belgilanadi:ish joyi (korxona yoki uning bo‘linmasi);xodimning mehnat vazifasi — mutaxassisligi, malakasi, u ishlaydigan lavozim;ishning boshlanish kuni;mehnat shartnomasi muayyan muddatga tuzilganda uning amal qilish muddati;mehnat haqi miqdori va mehnatning boshqa shartlari.31) Меҳнат шартномаси меҳнатга оид ҳуқуқий муносабатларнинг вужудга келиш асоси сифатида. Ishga qabul qilishga o‘n olti yoshdan yo‘l qo‘yiladi. Yoshlarni mehnatga tayyorlash uchun umumta’lim maktablari, o‘rta maxsus, kasb-hunar o‘quv yurtlarining o‘quvchilarini ularning sog‘lig‘iga hamda ma’naviy va axloqiy kamol topishiga ziyon yetkazmaydigan, ta’lim olish jarayonini buzmaydigan yengil ishni o‘qishdan bo‘sh vaqtida bajarishi uchun — ular o‘n besh yoshga to‘lganidan keyin ota-onasidan birining yoki ota-onasining o‘rnini bosuvchi shaxslardan birining yozma roziligi bilan ishga qabul qilishga yo‘l qo‘yiladi. Mehnat shartnomasi yozma shaklda tuziladi.Mehnat shartnomasining shakli O‘zbekiston Respublikasi Hukumati tomonidan belgilangan tartibda tasdiqlanadigan namunaviy shartnomani hisobga olgan holda ishlab chiqiladi.